Zo veranker je circulariteit in je organisatie

timer6 min
Zo veranker je circulariteit in je organisatie

Onze warme nazomer is een actueel voorbeeld van het aansturen op verandering door gemeente Deventer. Binnen duurzame kaders zoekt de gemeente naar de kortste én krachtigste weg naar nieuwe manieren van werken, kriskras door de organisatie. Het netwerk van Cirkelstad Deventer en Apeldoorn was te gast op het stadhuis om uit eerste hand te horen hoe Guido de Vries, beleidsmedewerker Duurzaamheid, er hard aan trekt om circulariteit te verankeren bij gemeente Deventer.  

“Als alles meezit maken we per 1 januari 2024 een vliegende start met onze plannen om circulariteit te borgen in wat we doen én vragen van anderen”, vertelde de Vries. In Deventer zijn al een aantal projecten gerealiseerd rondom het onderwerp losmaakbaarheid, maar circulariteit is breder dat dat. En ook breder dan alleen de bouw. Hoe je het thema kunt verankeren in je organisatie is best een opgave, wist De Vries: “Vanuit een aantal projecten is gekeken naar laaghangend fruit. Zo ook naar nieuwe kansen. Voor het verankeren is het belangrijk dat je binnen de verschillende afdelingen van je organisatie de boodschap brengt.”

Kennis en bewustwording

Daarbij vallen dingen op. Bijvoorbeeld dat recyclen vaak bekend is, maar dat kennis over de R-ladder wellicht nog ontbreekt. Dat brengt weer nieuwe inzichten met zich mee. De Vries: “Verder denken mensen dat circulair betekent dat je hergebruikt, tweedehands, materiaal moet toepassen. Het gaat echter om het verdringen van fossiel, niet-hernieuwbaar materiaal. Dat kan met hergebruik van grondstoffen, maar daar redden we het niet mee. En dat hoeft ook niet: er is al een actieve economie van biobased materialen. Die liggen gewoon in het schap, daar kun je vandaag mee werken.” Om het verhaal breed te kunnen vertellen worden organiseert gemeente Deventer binnenkort lunchlezingen. Hierin worden thema’s als de eindigheid van grondstoffen, klimaat, milieu, biodiversiteit en sociale impact met voorbeelden toegelicht.

Bewustzijn creëren

Hoe ga je met aspecten anders dan recyclen om, zoals nieuwe toepassingen of het niet vernieuwen bij een defect? De Vries lichtte toe: “Met dit type vragen wordt het bewustzijn voor circulariteit gewekt, alleen in de uitvoering zie je nog wel wat obstakels. Om dit weg te nemen heeft gemeente Deventer diverse circulaire hotspots opgericht, die kijken naar aansprekende voorbeelden. Denk aan het hergebruik van afgeschreven biervaten als ponton in de vijver van de Kien, de inzet van natuurlijke regionale vezels voor textiel in plaats van massaproductie uit het verre oosten, maar ook de vervanging van een fietsbrug op een circulaire wijze.”

Zo veranker je circulariteit in je organisatie

Guido de Vries: "Gemeente Deventer heeft diverse circulaire hotspots ingericht, die kijken naar aansprekende voorbeelden."

Integrale aanpak

Ook kaartte De Vries het gemeentelijk beleid aan. Het is belangrijk dat circulariteit als onderwerp in beleid komt te staan, want anders ‘hoef je er niets mee te doen’. De Vries: “Het bewustzijn groeit en ook circulaire initiatieven, dus de tijd is rijp om hier beleid voor te maken en te koppelen aan andere, duurzame thema’s. Met een integrale aanpak, zodat het in de uitvoering makkelijker, impactvoller en duurzamer wordt. In Deventer wordt gewerkt aan een duurzaamheidskader: van klimaatnegatief naar klimaatpositief. Hierin worden landelijke doelstellingen afgestemd met de eigen strategische keuzes, die door een afspiegeling van de organisatie worden bepaald. Er zijn een aantal koppelkansen waardoor men kan versnellen. Denk daarbij aan de keuze voor bomen die ook bijdragen aan de biodiversiteit en na levensduur verwerkt worden tot bouwmateriaal. Dan combineer je oplossingen voor hittestress, ecologie en circulariteit”, lichtte de Vries toe.

Keuzes

Er zijn veel methodieken en standaarden voor circulariteit en duurzaamheid. Moet er nog iets nieuws bedacht worden? De Vries oordeelde dat als je een goed duurzaamheidskader opstelt, de methode voor een project vanzelf volgt. “Het is belangrijk de doelstellingen zo helder mogelijk neer te zetten, met informatie vanuit de praktijk en landelijke autoriteiten zoals het Rijksvastgoedbedrijf. Keuzes maken gaat ook over de maatvoering van je gebouw.”

“Als je vanuit andere principes start heeft dat meteen consequenties voor het gebouw, hoe je erin leeft én voor het gedrag van bewoners”, vulde Barbara Middelhoff van organisatie Diep aan. “Als we inzichtelijk krijgen wat de maatschappelijke impact is voor onze keuzes, kun je ook voor alternatieve keuzes gaan.”

Deventer heeft de ambitie om in 2030 op 50% circulair te zitten. In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) staat een regel die de gemeenten de vrijheid geeft om bij uitvragen de doelen hoger te stellen in de vergunningverlening. Tegelijkertijd zijn er geluiden dat minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dit onderdeel eruit wil halen.

Circulair ontwerpen en bouwen

Vanuit de praktijk in Deventer lichtte Robin Berenschot van Aan de Stegge Twello een project met hoge duurzame ambities toe, dat nog even anoniem moet blijven. Op basis van de vier kernthema’s: het gebouw, de mens, natuur & klimaat en energie, wordt binnen Aan de Stegge Twello gewerkt aan duurzaamheid. Berenschot: “Het project is ontworpen conform de principes van circulair bouwen. Op basis van een ontwerpmatrix werd per gebouwlaag een passende circulaire ontwerpstrategie en bewuste materiaalkeuze gemaakt. Het kantoor wordt volledig opgetrokken uit biobased materialen en voor de bedrijfsruimte is er aandacht voor losmaakbaarheid, CO2-reductie, terugnamegaranties en biodiversiteit. Het resultaat? Een losmaakbaarheidsindex van 57%. En 93% van de grondstoffen kan hoogwaardig in de keten worden teruggebracht.”

Daarnaast wordt een kwart van het kavel van het project ingezet voor natuur. Berenschot lichtte toe: “Om de aanwezige ecologische doelsoorten zo goed mogelijk van dienst te zijn, wordt er gekozen voor inheemse beplanting. Deze beplanting en verblijfsplaatsen van de doelsoorten worden integraal in het gebouw en de omgeving opgenomen. De bomen rondom het gebouw worden zo geplaatst dat ze aansluiten op de bomen in de omgeving en hiermee een landschappelijke lijn bieden aan onder andere vleermuizen. Naast de ecologische waarde zorgen deze bomen samen met de grasbeton-verharding voor het verminderen van hittestress. De grasbeton-verharding en de wadi samen zorgen ervoor dat regenwater wordt geïnfiltreerd in de ondergrond, uitgegaan van een toekomstige belasting van 30 mm per vierkante meter.”

Zo veranker je circulariteit in je organisatie

Robin Bereschot: "Het kantoor wordt volledig opgetrokken uit biobased materialen en voor de bedrijfsruimte is er aandacht voor losmaakbaarheid, CO2-reductie, terugnamegaranties en biodiversiteit."

Hoge score

Volgens Berenschot zet met dit project Aan de Stegge Twello haar doelstellingen op het gebied van duurzaamheid kracht bij. “Door onze ambities op de vier kernthema’s vast te stellen is een duurzaam beleid naar 2030 opgezet. We hebben de smaak te pakken, dit project laat dat zien. Het kan. Vanaf nu wil ik nog meer sturen op gebouwen die minder impact hebben op emissies, natuur en klimaat.”

De stap naar een andere manier van bouwen en materiaalgebruik is hiermee gezet. Om iedereen mee te krijgen is tijd nodig, zo gaf Berenschot aan: “Ambities en acties van gemeenten en opdrachtgevers zijn hierin ook belangrijk. Bijvoorbeeld door bewust te kiezen voor een duurzaam gebouw en gebouwde omgeving, ondanks een nog iets hogere investering momenteel. Maar die investering is voor een duurzame toekomst, dat is toch wat elk bedrijf moet willen”, sloot Berenschot af.

Kennisdelen

Tijdens de kennissessie werden diverse inzichten gedeeld op een interactieve manier. Het belang van kennisdeling wordt onderstreept door Cirkelstad Deventer-Apeldoorn. Via deze link tref je meer informatie aan en de mogelijkheid om kennisdeling en circulariteit verder te brengen in je organisatie.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
'Opname in NMD bevestigt toewijding aan duurzaamheid'

'Opname in NMD bevestigt toewijding aan duurzaamheid'

Categorie 1 producten van ABB zijn nu opgenomen in de Nationale Milieu Database (NMD). De nadruk in deze eerste fase ligt op bekende installatiedozen van ABB zoals ...

Lees verder

c21 c40 c225
'Kies vroegtijdig voor duurzaamheid'

'Kies vroegtijdig voor duurzaamheid'

Op de Klimaattop GO 2024 vindt een gezamenlijke zoektocht plaats. Naar nieuw beleid en ambities om klimaatdoelstellingen in te vullen en naar partijen die uit de ...

Lees verder

c21 c185 c225 c279
Circulariteit stimuleren in de bouw

Circulariteit stimuleren in de bouw

Door materialen en producten te registreren, krijgen ze een identiteit en wordt hun waarde inzichtelijk. Daarmee wordt het onder andere eenvoudiger om te voldoen ...

Lees verder

c21 c225 c265
Innovatie stimuleren voor Net Zero

Innovatie stimuleren voor Net Zero

Nul uitstoot vóór 2050: dát is de ambitie die Dura Vermeer voor ogen heeft en waar hard aan wordt gewerkt. Deze visie vraagt om actie, niet ...

Lees verder

c21 c225
“We verrassen onze opdrachtgevers altijd”

“We verrassen onze opdrachtgevers altijd”

Een groene gevel zorgt voor de integratie van een gebouw in een natuurlijke omgeving en voor een natuurlijke aanblik. Om dat te bereiken dient een architect wel ...

Lees verder

c21 c41 c225 c243
“Oplossingen voor verduurzamen binnen netcongestie zijn er al lang”

“Oplossingen voor verduurzamen binnen ...

Netcongestie: is dat een obstakel, of een kans? Dat laatste, als het aan Duurzaam Gebouwd ligt. We zoeken vooral naar oplossingen om de energietransitie nú ...

Lees verder

c21 c35 c162 c225
Ontdek de toekomst van duurzame innovaties 
mrt20

Ontdek de toekomst van duurzame innovaties 

Extern evenement Ontdek de toekomst van duurzame innovaties voor de gebouwde omgeving tijdens de CFP Innovatiedag! Kom op 20 maart langs bij CFP Green Buildings voor een inspirerende ...

Dit betreft een extern evenement uit het netwerk van Duurzaam Gebouwd

Lees verder

c21 c225 c237 c265
CO2-rapportage zorgt voor strategie, inzicht en actie

CO2-rapportage zorgt voor strategie, inzicht ...

Het inzichtelijk maken van CO2-uitstoot is complex, maar essentieel voor organisaties om te voldoen aan wet- en regelgeving én aan een duurzame toekomst ...

Lees verder

c21 c185 c225
Slimmer bouwen met minder materiaal

Slimmer bouwen met minder materiaal

Het rondetafelgesprek ‘Slimmer bouwen met minder materiaal’ richtte zich op het verminderen van materiaalgebruik en de integratie van duurzaamheid en ...

Lees verder

c21 c162 c225 c243
Bouwpoort: verhelderend perspectief op netcongestie
feb20

Bouwpoort: verhelderend perspectief op netcongestie

Netcongestie is een groeiend probleem in Nederland. Hoe zorgen we ervoor dat we in de maatschappelijke behoeften kunnen voorzien, zoals woningbouw en verduurzaming. ...

Lees verder

c21 c35 c162 c225
Banden versterken tijdens Green Buildings Regatta 
sep05

Banden versterken tijdens Green Buildings Regatta 

Extern evenement Dit belooft een bijzondere editie te worden: de 20e editie van de Green Buildings Regatta! Deze zeilrace is een mooie kans om de banden met klanten of collega’s ...

Dit betreft een extern evenement uit het netwerk van Duurzaam Gebouwd

Lees verder

c21 c185 c225
Versnelling naar volledige circulariteit

Versnelling naar volledige circulariteit

De bouwsector blijft sterk afhankelijk van primaire, niet-hernieuwbare materialen. Dat zorgty voor hoge materiaalgebonden emissies, zoals beschreven in Op weg naar ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up