Als we robotisering en 3D-printen volop benutten en op grote schaal inzetten, ziet onze wereld er wel heel anders uit. Dus niet betere kanaalplaten met efficiëntere hijskranen, maar een 3D-printer die ter plekke met behulp van robots op de bouw een vloer print. 

Dit betekent minder verkeersbewegingen naar bouwplaatsen, aangezien mensen en grondstoffen niet meer dagelijks vervoerd hoeven te worden. Een veel schonere bouwplaats met minder afval. We kunnen in ons eerste huis grondstoffen geleverd krijgen voor een groot aantal spullen die we zelf thuis printen. Als we een nieuwe kast willen, hergebruiken we dezelfde grondstoffen voor een nieuw product. Deze grondstoffen kunnen cradle-to-cradle of biologisch afbreekbaar zijn. Dit betekent veel minder fabrieken, havens, vliegvelden en verkeersbewegingen.

Ook een groot deel van de afvalstromen komen dan te vervallen. De behoefte aan infrastructuur neemt daardoor af en er is ruimte voor meer groenvoorzieningen in en om de stad. Het effect van dit soort innovaties is enorm en groeit alleen maar. Dit zijn slechts 2 voorbeelden van talloze innovaties, die onze leefomgeving structureel veranderen. Hoe zou de leefomgeving eruit zien als we deze innovaties ongelimiteerd kunnen inzetten?

Stad en natuur integreren

Het voorbeeld van 3D-printen en robotisering laat zien dat er bestaande technieken zijn, waarmee we een nieuw soort stad kunnen ontwerpen. Dit jaar was het thema van de Internationale Architecture Biënnale Rotterdam 2014 ‘Urban by Nature’. De boodschap was dat stad en natuur geen afzonderlijke plekken meer hoeven te zijn, maar dat ze volledig geïntegreerd kunnen worden. De mens staat als ontwerper en vormgever van de planeet centraal in het Antropoceen en we accepteren dat we van nature stedelijk zijn.

Verdienen we het als mens niet om weer onderdeel te worden van de natuur in plaats van haar te ontwerpen? Dit betekent veel meer loslaten. Minder controleren. De behoefte aan veiligheid en zekerheid en het beschermen van de mens tegen invloeden van buitenaf – volgens de Amerikaanse klinisch psycholoog Abraham Maslow na lichamelijke behoeften vormt dit de basis voor de universele behoeften van de mens – is altijd dominant geweest bij de inrichting van onze leefomgeving.

Het is tijd om afstand te nemen van dit dogma. We hebben in veel mindere mate bescherming nodig tegen natuurlijke verschijnselen en elementen. We zijn nu veel meer in staat om onze technieken in te zetten om harmonieus te leven in de natuur in plaats van ons ervan te beschermen en het volledig in te kaderen in onze ontwerpen.

Wat is natuurlijk?

na·tuur·lijk (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord)
1. op de natuur betrekking hebbend
2. door de natuur gevormd: een natuurlijke grot
3. naar of volgens de natuur: een natuurlijke dood sterven
4. vanzelfsprekend (spreektaal ook: tuurlijk): natuurlijk ben ik thuis; kom je ook? Natuurlijk! dat spreekt vanzelf
5. eenvoudig, ongekunsteld
6. (juridisch) een natuurlijk persoon levend mens (tegenstelling: rechtspersoon)

Als we over de stad nadenken en de stad ontwerpen met alle verschillende betekenissen van natuurlijk in ons achterhoofd, krijgen we een beeld van ‘de natuurlijke stad’. Om deze utopische stad te ontwerpen, moeten we de realiteit vergeten en durven te dromen. Als je droomt ben je vrij en als je vrij bent heb je de beste ideeën. Met deze utopie in ons achterhoofd kunnen we out-of-the-boxdenken en ideeën genereren over alle aspecten van een natuurlijke stad en hoe deze eruit zou kunnen zien.

Auteur Walter Dresscher is zelfstandig architect en is op zoek naar ‘De Natuurlijke Stad’.