Energiesprong maken met warmteversnelling (deel 3)
Corporaties en andere vastgoedeigenaren kiezen momenteel veelvuldig voor het ombouwen van collectieve verwarmingssystemen naar individuele gasketeltjes. Een gemiste kans, want we binden bewoners en gebruikers daarmee voor lange tijd aan aardgas; een niet duurzame energieoptie met onvoorspelbare prijsstijgingen in de toekomst. Welke goede alternatieven zijn er naast het individueel verketelen? In deel drie, het laatste deel in een artikelreeks, zien we hoe verschillende duurzaamheidsinitiatieven presteren.
De warmteversnelling kan plaatsvinden tegen lage maatschappelijke kosten in behapbare brokken. Het is de uitdaging om investeringen zo te doen dat er een gezonde business case mogelijk is. Voor zowel investeren in warmtenetten als levensduurverlengende renovaties is een langetermijnfinanciering noodzakelijk met gematigde rendementseisen. Daarnaast hebben bewoners en corporaties behoefte aan flexibiliteit in tariefstructuren en wensen meer zeggenschap in de energievoorziening.
Energie BV
Onze visie is dat voor de warmteversnelling flexibele lokale Energie BV’s in het leven moeten worden geroepen die de stakeholders ontzorgen. De Energie BV combineert de diverse financieringsmogelijkheden en biedt vrijheid in de te kiezen organisatievormen.
Bekijk de afbeelding op volledige grootte
De investeringen voor de maatregelen in huurwoningen worden zoveel als mogelijk gedekt met borging vanuit het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) waarbij een rendementseis van circa 5% gebruikelijk is. Aan particuliere woningbezitters kan daarnaast de mogelijkheid worden geboden met eigen vermogen in te treden in de Energie BV of gebruik te maken van leningen via een energiefonds. Naar gelang de behoefte kan de Energie BV ontzorging bieden voor de installaties in de woningen, zoals: beheer, onderhoud en facturatie.
Voor de investering in de warmte-infrastructuur buiten de gebouwen, zijn fondsen nodig die gebaseerd zijn op lange looptijden en lage rendementseisen. Dit kunnen gemeentelijke of provinciale fondsen zijn, maar ook fondsen via de Nederlandse InvesteringsInstelling (NII) die worden opgericht om meer langetermijnfinanciering door institutionele beleggers in de Nederlandse economie mogelijk te maken.
De inkomsten van de Energie BV bestaan uit een door de bewoners te betalen energieprestatie-vergoeding. In principe is deze vergoeding gelijk aan de huidige energielasten. Bij voorkeur heeft de bewoner naast een comfortverbetering ook nog een financieel voordeel. Om het energiebewustzijn van de bewoner te stimuleren, pleiten wij voor een tariefstelsel met een vaste en variabele component, zodat de stimulans aanwezig blijft om zuinig om te gaan met energie. In dit opzicht zullen de nul-op-de-meter en soortgelijke projecten veel ervaring opleveren.
Na aftrek van de uitgaven voor inkoop van warmte, beheer, onderhoud en kapitaalslasten blijft er een gezond rendement over. Indien de bewoners of gebouweigenaar aandeelhouder zijn in de Energie BV kan een deel van het rendement terugvloeien naar de gebruikers.
Experimenteerruimte in wet- en regelgeving
De sociale huursector is omgeven door allerlei wet- en regelgeving die het in de praktijk lastig maken om nieuwe concepten in te passen. De wet- en regelgeving is meestal voortgekomen uit sociaal beleid, huurdersbescherming (huurtoeslaggrens) en sturing vanuit de overheid (onder andere het woningwaarderingsstelsel). Daarnaast zijn met de introductie van de Warmtewet de tarieven weliswaar geüniformeerd (nmda-principe), maar ontbreekt de vrijheid voor alternatieve tariefstructuren. Dat staat nog los van alle discussies over de totstandkoming van de tarieven en de wijze waarmee leveranciers en corporaties ermee omgaan of over communiceren.
Zowel voor de stroomversnelling als de warmteversnelling is behoefte aan flexibiliteit in tariefstructuren, waarbij investeringsruimte voor verduurzaming en woonlastenreductie wordt gecreëerd. De in de warmtevisie van minister Kamp aangekondigde herziening van de Warmtewet maakt hopelijk innovatieve constructies mogelijk.
Conclusies
Het nul-op-de-meterconcept van het Energiesprongprogramma is een prima initiatief dat de bouw- en installatiesector stimuleert om te komen tot vernieuwende oplossingen. Deze all electric oplossing is met name geschikt voor rijwoningen van veertig jaar en ouder. Grootschalige uitrol lukt de komende tijd niet voor alle woningtypes; hoogbouw heeft namelijk onvoldoende dakoppervlak voor de benodigde pv-panelen en bij jonger vastgoed is onvoldoende renovatiebudget beschikbaar.
Om onze klimaatdoelstellingen te halen, zijn ook concepten met duurzame warmte nodig. Voor dichtbebouwde gebieden is collectieve duurzame warmte een uitstekend alternatief. Het blijkt dat met een combinatie van gebouwgebonden maatregelen plus aansluiting op duurzame warmtenetten ambities kunnen worden waargemaakt tegen lage maatschappelijke kosten. Deze zogenoemde warmteversnelling is te stimuleren met een financieringsmodel dat gebruikmaakt van laagrentende fondsen én interessant is voor marktpartijen. Dit model biedt de flexibiliteit om tegemoet te komen aan wensen van bewoners en corporaties, dit in tegenstelling tot traditionele stadsverwarming.
In elk geval dient voorkomen te worden dat corporaties en VvE’s ondertussen onder invloed van de Warmtewet verder gaan met ombouw van blokverwarming naar individuele ketels. Op die manier zal het de komende twintig jaar niet meer mogelijk zijn de energieopwekking te verduurzamen. Bovendien zullen de bewoners meer en meer afhankelijk worden van geopolitiek, discussies over aardgas in Nederlands en stijgende energieprijzen.
Artikelenreeks 'Energiesprong maken met warmteversnelling'
Delen één en twee van de artikelreeks 'Energiesprong maken met warmteversnelling' werden gepubliceerd op respectievelijk 6 en 8 juli.
Auteur: Peter Heijboer, DWA
Gerelateerde artikelen, events & downloads
Reacties
Beste Peter Heijboer , Bent u op de hoogte van het feit dat warmtenetten in Nederland alle zijn gebaseerd op list en bedrog ? De consument wordt gevangen gehouden in een systeem wat meestal niet duurzaam is en waar er +/- 30 % meer wordt betaalt dan overeengekomen. Het kleine beetje voordeel wat na transport en opwek overblijft wordt direct tenietgedaan door de aangesloten huizen maar minder te isoleren omdat de externe warmte veel beter wordt gewaardeerd. Dat resulteert in een 15 - 35% hoger warmtegebruik. Daar de meeste warmte wordt opgewekt door gas / kolen / bomen / afval te verstoken en daarbij gewoon CO2 vrij komt is dat dus NIET duurzaam. Ook houdt een moderne CV ketel geen interne boiler meer warm waardoor je tot 2 GJ per gebruiker per jaar als extra verlies op moet nemen. Neem je dan ook nog mee dat afval hergebruiken i.p.v. verbranden veel meer CO2 bespaart en of dat je gas thuis verbranden 50% minder CO2 uitstoot dan dezelfde warmte uit een kolencentrale te betrekken dan moet je wel echt een volslagen idioot zijn om nog warmte uit te willen rollen. ( en dan heb ik het nog niet over het importeren van scheepsladingen afval war een vlucht aan het nemen is. En dan onze minister van Economische zaken die alles frustreert om maar tot echte eerlijke NMDA tarieven te komen en als het hem te heet onder de voeten wordt maar heel de warmtewet gaat herschrijven om onderzoeken te voorkomen die zullen aantonen dat er jarenlang stelselmatig ( met zijn medeweten via NOVEM-EZ subsidieconstructie ) misbruik is gemaakt van de gebonden warmteafnemer. Er is ook niemand die zich af vraagt waarom het jaar voor het NMA onderzoek alle leveranciers goede cijfers schreven ( PWC ) en het jaar daarna iedereen in de min ging bij onderzoek NMA voor de totstandkoming van de warmtewet. Het is allemaal zo verliesgevend dat bij de duurste vorm ( WKO ) er gewoon crowdfundingprojecten lopen met 6% rendement. Gelooft u het zelf nog ? Stadswarmte = list en bedrog in het kwadraat en het misbruik van milieu en consument moet per direct stoppen ! De warmteprijs zou vandaag de dag 17,- per GJ moeten zijn incl. BTW ( midden NMDA bandbreedte ) en 325 vaste kosten ALL-IN incl. Evt. Huur. En dan moet er nog korting af voor de mensen waarvan de woning minder is geïsoleerd vanwegen de oh zo duurzame warmte 'ahum' tussen de 10-30% op het GJ deel.
Beste Peter Heijboer , Bent u op de hoogte van het feit dat warmtenetten in Nederland alle zijn gebaseerd op list en bedrog ? De consument wordt gevangen gehouden in een systeem wat meestal niet duurzaam is en waar er +/- 30 % meer wordt betaalt dan overeengekomen. Het kleine beetje voordeel wat na transport en opwek overblijft wordt direct tenietgedaan door de aangesloten huizen maar minder te isoleren omdat de externe warmte veel beter wordt gewaardeerd. Dat resulteert in een 15 - 35% hoger warmtegebruik. Daar de meeste warmte wordt opgewekt door gas / kolen / bomen / afval te verstoken en daarbij gewoon CO2 vrij komt is dat dus NIET duurzaam. Ook houdt een moderne CV ketel geen interne boiler meer warm waardoor je tot 2 GJ per gebruiker per jaar als extra verlies op moet nemen. Neem je dan ook nog mee dat afval hergebruiken i.p.v. verbranden veel meer CO2 bespaart en of dat je gas thuis verbranden 50% minder CO2 uitstoot dan dezelfde warmte uit een kolencentrale te betrekken dan moet je wel echt een volslagen idioot zijn om nog warmte uit te willen rollen. ( en dan heb ik het nog niet over het importeren van scheepsladingen afval war een vlucht aan het nemen is. En dan onze minister van Economische zaken die alles frustreert om maar tot echte eerlijke NMDA tarieven te komen en als het hem te heet onder de voeten wordt maar heel de warmtewet gaat herschrijven om onderzoeken te voorkomen die zullen aantonen dat er jarenlang stelselmatig ( met zijn medeweten via NOVEM-EZ subsidieconstructie ) misbruik is gemaakt van de gebonden warmteafnemer. Er is ook niemand die zich af vraagt waarom het jaar voor het NMA onderzoek alle leveranciers goede cijfers schreven ( PWC ) en het jaar daarna iedereen in de min ging bij onderzoek NMA voor de totstandkoming van de warmtewet. Het is allemaal zo verliesgevend dat bij de duurste vorm ( WKO ) er gewoon crowdfundingprojecten lopen met 6% rendement. Gelooft u het zelf nog ? Stadswarmte = list en bedrog in het kwadraat en het misbruik van milieu en consument moet per direct stoppen ! De warmteprijs zou vandaag de dag 17,- per GJ moeten zijn incl. BTW ( midden NMDA bandbreedte ) en 325 vaste kosten ALL-IN incl. Evt. Huur. En dan moet er nog korting af voor de mensen waarvan de woning minder is geïsoleerd vanwegen de oh zo duurzame warmte 'ahum' tussen de 10-30% op het GJ deel.