De komende 10 jaar wordt de gascentrale in de Groningse Eemshaven (zie foto) omgebouwd tot een ‘superbatterij’ voor de opslag van zonne- en windenergie. Daarmee belooft de centrale het aanbod CO₂-vrije en hernieuwbare energiebronnen uit te breiden.

“Er is steeds meer energie uit zon en wind. Dat betekent dat er behoefte is aan mogelijkheden om energie-overschotten van zonnepanelen en windmolens op te slaan. En dat de vraag naar elektriciteit uit gascentrales steeds flexibeler wordt”, zegt Nuon-technoloog Geert Laagland.

De Magnum-centrale in de Eemshaven wordt omgebouwd tot ‘superbatterij’, waar overschotten van zonne- en windenergie worden omgezet in vloeibare ammoniak. Ammoniak geldt als brandstof waarmee de centrale zonder CO₂-uitstoot gas kan leveren bij tekorten aan zonne- en windenergie.

CO₂-uitstoot naar 0

“In de Magnum-centrale verwachten we de productie van vloeibare ammoniak dankzij een nieuwe techniek om waterstof te behandelen efficiënter en goedkoper te maken”, zegt Fokko Mulder, die als hoogleraar aan de TU Delft nauw is bij het onderzoek in de Eemshaven. Laagland licht toe: “Over ongeveer 10 jaar verwachten we volledig op ammoniak te draaien. Dat levert een gigantische verbetering van de ecologische voetafdruk op, want de CO₂-uitstoot van de centrale gaat omlaag naar praktisch 0.”

“Steeds meer bedrijven die zich vestigen in de haven, zoals aan Google, willen duurzame elektriciteit geleverd krijgen”, vertelt gedeputeerde Patrick Brouns van de Provincie Groningen. “Als de Magnum-centrale de zekerheid biedt dat bedrijven continu over groene stroom kunnen beschikken, ook op momenten dat er onvoldoende wind of zon is, dan is dat echt een aanwinst. Zeker hier in Groningen, waar we ambitieuze plannen hebben om de gaswinning naar een lager niveau te brengen.”

Ammoniak als koolstofvrije brandstof

Is er een doorbraak voor stroom uit ammoniak op handen? Mulder trekt een vergelijking met Tesla-modellen. “De technologieën voor het type ammoniakproductie die nu wordt ontwikkeld in de Magnum-centrale, zijn voldoende rijp om op te schalen. Er ligt een versie 1.0 van een nieuwe methode, die het aantrekkelijk maakt om in gascentrales deze koolstofvrije brandstof te gebruiken. De versie 2.0 wordt na verdere ontwikkeling en onderzoek – net als de nieuwste Tesla – goedkoper en beter.” 

Volgens Brouns past het gebruik van ammoniak als koolstofvrije brandstof in gascentrales bij de samenleving van de toekomst. “Net als bij Tesla pioniert de Magnum-centrale met groene stroom en met het balanceren van het energienetwerk. Als de gascentrale in de Eemshaven de opslag van wind- en zonne-energie in ammoniak op gang brengt, dan ontstaat een heel nieuw toekomstperspectief. Hierbij speelt de centrale een prominente rol in de vergroening van de stroomvoorziening.”

Het onderzoek naar de productie en het gebruik van ammoniak uit duurzame energiebronnen wordt uitgevoerd binnen een consortium, waarvan het Institute for Sustainable Process Technology de penvoerder is. Deelnemers aan het Power to Ammonia project zijn behalve Nuon en TU Delft ook Stedin Infradiensten, ECN, Universiteit Twente, Proton Ventures, OCI Nitrogen, CE Delft en Akzo Nobel. Het consortium kijkt naar verschillende aspecten van innovaties in energiebronnen: de technische en financiële haalbaarheid, de milieu-impact en de veiligheidsrisico’s.

CO₂-vrije en hernieuwbare energiebronnen

Door de Magnum-gascentrale in te zetten als ‘superbatterij’ voor de opslag van energie uit wind en zon, kiest Nuon definitief voor een duurzaam alternatief voor het vergassen van steenkool. Hierdoor was deze locatie ook oorspronkelijk gebouwd.

De centrale in de Eemshaven krijgt in de toekomst een stevige rol in het duurzame energie-aanbod, verwacht Laagland. “De inzet van vloeibare ammoniak als brandstof verdient een plek tussen de CO₂-vrije en hernieuwbare energiebronnen. De techniek is ook complementair ten opzichte van bijvoorbeeld wind op zee. Dat is een koolstofvrije energiebron, maar wind is er nu eenmaal niet altijd en het draagvlak voor de bouw van grootschalige parken vlak voor de kust is nog zeer beperkt. De nieuwe methode in de gascentrale in de Eemshaven vult tekorten van windenergie aan en slaat tijdelijke overschotten juist op voor later.”