Kwetsbare mensen niet gebaat bij schotten

timer5 min
Kwetsbare mensen niet gebaat bij schotten

“Het gaat al mis bij de opleidingen van professionals”, begint Rick Kwekkeboom, lector ‘Langdurige zorg en ondersteuning’ aan de Hogeschool van Amsterdam. Zij houdt zich al dertig jaar bezig met het welbevinden van kwetsbare burgers.

“Het leven van mensen bestaat uit verschillende facetten. Het gaat om gezondheid, zingeving, wonen, mobiliteit, eten en drinken, activiteiten, werk enzovoort. Dat geldt ook voor het leven van mensen die om wat voor reden ondersteuning nodig hebben. In de opleidingen worden studenten echter vooral aangemoedigd om zich te specialiseren.”

Zij weet dat de toekomstige beroepsprofessionals een enorme bijdrage kunnen leveren aan het verhogen van de kwaliteit van leven van mensen met beperkingen. Dat ziet zij in haar werk. “Het is daarbij van belang dat zij vanuit een brede invalshoek kijken. Maar al tijdens  de opleiding krijgen zij te maken met schotten en ontwikkelen ze zich vooral binnen de eigen discipline. Zij krijgen impliciet de boodschap dat ze niet buiten de grenzen van hun eigen domeinen hoeven te kijken.”

Zo ontstaan volgens Kwekkeboom kloven in het aanbod. Terwijl juist kwetsbare mensen niet gebaat zijn bij die schotten. Het is een opgave voor hen en voor hun mantelzorgers om het gehele aanbod inzichtelijk te krijgen en de benodigde zorg en diensten geleverd te krijgen. “Iedereen zegt: we zetten de klant centraal maar als je als professional slechst één aspect aandacht geeft dan kom je niet toe aan de andere aspecten die belangrijk zijn in het leven van mensen.”

Inclusieve wijken

Ze geeft een voorbeeld aan de hand van corporaties. Corporaties houden zich vooral met stenen bezig. Terwijl zij niet zien of huurders wel goed in hun vel zitten. Nu is het zo dat zij niet de rol van maatschappelijk werkers kunnen vervullen. Maar het is wel nodig dat door samenwerking met welzijnsorganisaties en andere partijen een integraal voorzieningenpakket geleverd wordt.

De randen van de werkterreinen van diverse organisaties moeten op elkaar aansluiten, uit respect voor de kwetsbare burgers.

Kwekkeboom heeft in de jaren dat zij werkzaam is in dit vakgebied al diverse initiatieven gezien die verkokering moesten voorkomen. ‘Zoals het ene loket. Dan kun je als burger je vraag op één plek kwijt, maar vaak kom je daarachter dan alsnog in een labyrint’ terecht.” Ook heeft zij de initiatieven om te komen  tot inclusieve wijken al meerdere malen meegemaakt.

“In de Amsterdamse wijk Yburg wilden ze een wijk zonder scheidslijnen creëren maar dat is niet goed van de  grond gekomen. Er gaat veel kennis verloren. Telkens wordt opnieuw hetzelfde wiel uitgevonden.” Ze kijkt dus met belangstelling én enige scepsis naar de hernieuwde aandacht voor inclusieve wijken.

Perspectief van kwetsbare burgers

Wat Kwekkeboom belangrijk vindt bij de inrichting van deze wijken is dat het perspectief van de mensen met beperkingen vanaf de start wordt meegenomen. Dat geldt ook voor het ontwerp van openbare gebouwen. Invalidetoiletten zitten vaak op onvindbare en de minst aantrekkelijke plekken. Wat voor boodschap geef je hiermee af?

 “Als je als kwetsbare burger telkens merkt dat je een uitzondering bent en er niet bijhoort, dan druk je mensen in een bepaalde hoek. Bij iedere commissie zou iemand deel moeten nemen voor wie het leven niet vanzelfsprekend is. En bij alle ontwerpen, van gebouwen, van voorzieningen, van inclusieve wijken ook.”

Ze weet ook dat het niet altijd makkelijk is om voor iedereen goed te ontwerpen. “Laatst was ik bij de LocHal in Tilburg. Dat is prachtig ontworpen. De lift zit wel wat verstopt maar dat is juist om mensen te stimuleren trappen te lopen. Dat is inderdaad belangrijk.  Allen voor mensen die afhankelijk zijn van een lift is het minder prettig. Het is telkens zoeken naar een goede balans.” Kwekkeboom: “En in Amsterdam wemelt het van de Amsterdamse paaltjes. Niet fijn voor mensen met een rollator of in een rolstoel maar die paaltjes zijn nodig om autoverkeer te stoppen.”

Nog altijd schotten

Hoe het toch komt dat de schotten nog altijd bestaan weet Kwekkeboom niet. Zijn het de regels? Is het de politiek? De financiering? Gemakzucht? Kwekkeboom heeft heel wat beleidsveranderingen meegemaakt.

De Wet Voorzieningen Gehandicapten, de indicatieorganen, de wet maatschappelijke dienstverlening die uiteindelijk de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is geworden. Ze kent alle betrokken bewindslieden, alle voorbereidende comités nog goed. Ze kan zich verbazen over sommige besluiten.

“Het was wonderlijk dat bij de stelselwijziging in 2015 de wijkverpleging onder de zorgverzekeringswet is komen te vallen in plaats van onder de WMO. Dat is echt een gemiste kans want hierdoor krijg je scheiding van taken die bij elkaar horen.” 

In haar blog op Sociaalweb.nl schrijft ze dat het al langer niet lukt om alle betrokkenen bij het hele brede spectrum van (langdurige) zorg op één lijn te krijgen waar het gaat om beleidsverantwoordelijkheid, financiering en daadwerkelijke hulpverlening op sociaal, psychologisch/pedagogisch en medisch-somatisch gebied.

Interdisciplinair

Wat ze ook lastig vindt is dat interventies waarvan iedereen wel weet dat het effectief is toch niet structurele financiering krijgen. Zorgverzekeraars willen harde bewijzen dat activiteiten geld opleveren. Maar vaak zijn interventies niet goed te meten. “Neem de tiny houses die geplaatst zijn op het terrein van zorgorganisatie voor mensen met een beperking, Cello, en verhuurd worden aan vrijwilligers. Zij ondernemen activiteiten met bewoners van de zorgorganisatie als tegenprestatie voor goedkoper huren. Dat is fantastisch maar het is lastig te meten wat het aan kosten bespaart.”

Kwekkeboom verwijst naar het boek uit 1908 van Louis Heijermans waarin hij concludeert dat bij armoedebestrijding alle aspecten van iemands leven aangepakt moeten worden. Want armoede hangt vaak samen met levensstijl en slechte gezondheid. De gehele sociale context moet meegenomen worden als je armoede wil aanpakken. “Deze wijsheid geldt nog steeds en weten we al jaren. Daarom verbaas ik me al dertig jaar, nee, sterker nog: maak ik me al 30 jaar kwaad dat de integrale aanpak geen gemeengoed is. En het begint echt bij de opleidingen;  daarin moeten meer mogelijkheden komen voor studenten om ook interdisciplinair te  leren kijken en doen.”  

Over ZorgSaamWonen platform

“Het platform laat met de naam al zien dat het ‘zorg’ en ‘wonen’ met elkaar wil verbinden; de drie pijlers geven aandacht aan de onderwerpen die voor kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen belangrijk zijn. Dus ja, daar wil ik graag aan meewerken.”

Op maandag 25 november 2019 vindt het ZorgSaamWonen Congres plaats in Theater Zuidplein in Rotterdam. Op deze pagina lees je meer informatie over het congres.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing netcongestie

Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing ...

Op het Zeeuwse Tholen is op maandag 10 juni onder grote belangstelling de eerste energy hub (e-hub) in Nederland in gebruik genomen. In deze e-hub kunnen bedrijven ...

Lees verder

c21 c225
Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop GO 2024

Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop ...

De waarde van kennisdeling wordt nog wel eens onderschat, zeker als we kijken naar het invullen van de Klimaatdoelstellingen. Door te innoveren, pionieren en lef ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c41 c225
Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming gebouwde omgeving

Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming ...

In aanloop naar de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024 lanceert platform Duurzaam Gebouwd maandag 4 november het rapport Op weg naar CO2-neutraal. Het rapport benadrukt ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing CO2-arm beton

Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om de Net Zero-strategie hoog op ...

Lees verder

c21 c225
Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Om hem Mr. Duurzaamheid te noemen, gaat wellicht net een stapje te ver, maar al ver voordat duurzaamheid een begrip was, was dit voor Paul van Bergen, directeur ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225
Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award '24 

Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award ...

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week is de tweede Ruud van Berkel Award uitgereikt. De winnaar van dit jaar is SeaWood Materials: een 100 procent ...

Lees verder

c21 c225 c237
Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en onderhoudstrajecten

Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en ...

Wat zijn beweegredenen voor bedrijven om hun gebouwen duurzamer, meer circulair en gezond te maken? En hoe zorg je dat je maximale waarde levert in beheer- en onderhoudstrajecten? ...

Lees verder

c21 c225
Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen groeit door

Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen ...

Het aantal organisaties dat zich aansluit bij het platform Toekomstbestendig Bouwen blijft groeien. Het convenant werd tijdens het congres Toekomstbestendig Bouwen ...

Lees verder

c21 c225 c237
Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

‘Gebruik meer gezond verstand bij verduurzaming’, is de stellige overtuiging van Debbie van Noort en Daniel Strumphler van Turner & Townsend. Omdat ...

Lees verder

c21 c225
De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De CO2-uitstoot daalt te langzaam en Nederland loopt uit de pas als het gaat om het invullen van klimaatdoelstellingen: de kans dat het wettelijke klimaatdoel van ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up