Ledverlichting biedt veel kansen op het gebied van energiebesparing. Ook in tunnels, zo bleek in Zwolle, waar de Boxemtunnel is uitgevoerd met led.

In politiek Den Haag is de laatste tijd veel te doen rond het zogenoemde Energie-akkkoord. Toch heerst er in de wereld van de openbare verlichting (OVL) betrekkelijke eensgezindheid over dit akkoord. Organisaties als de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV) en het Intergemeentelijk-overleg Openbare Verlichting (IGOV) steunen het akkoord expliciet.

“We zijn er positief over vanwege een aantal redenen”, zegt Piet Verburg van de NSVV. “Ten eerste bedreigt het akkoord de kwaliteit van het licht niet . Ten tweede stimuleert dit akkoord het gebruik van kengetallen. Tenslotte biedt het Energieakkoord een mogelijkheid om OVL politiek hoger op de agenda te krijgen.” In het Energie-akkoord staat het voornemen om versneld over te gaan op renovatie van verouderde verlichting. Er wordt een besparing genoemd van 20% in 2020 en 50% in 2030 ten opzichte van het verbruik in 2013.

Ledverlichting als troef

Bij het behalen van de gestelde doelen heeft de verlichtingswereld een sterke troef in handen: ledverlichting. Deze technologie is namelijk vele malen energiezuiniger dan de lichtbronnen, die traditioneel werden toegepast in de openbare ruimte. Daarom is er voor de verlichting van de nieuwe Boxemtunnel tussen de Zwolse wijk Stadshagen II en het stadscentrum van deze Overijsselse stad gekozen voor de nieuwe lichtbron.  “Voor de verlichting van de tunnel had de gemeente 1 belangrijke wens: energiezuinige ledverlichting”, bevestigt Toon van Beek, projectleider gemeente Zwolle.

De Zwolse Boxemtunnel is sinds kort voorzien van energiezuinige ledverlichting.

 Het verlichten van tunnels is een aparte tak van sport binnen de wereld van de openbare verlichting. In tunnels gelden namelijk allerlei aanvullende eisen, die staan opgetekend in de zogeheten ‘Landelijke Tunnelstandaard’. Om aan alle eisen te kunnen voldoen, is het volgens Van Beek van belang in zee te gaan met een ervaren marktpartij. In Zwolle koos men voor een nauwe samenwerking met Philips. Het nieuwe ‘TotalTunnel-programma’ van deze lichtfabrikant behelst een alomvattende benadering van tunnelverlichting. “Afgestemd op de wensen van de klant kunnen maatwerkoplossingen worden gerealiseerd met de juiste niveaus van kwaliteit, regelbaarheid en serviceondersteuning”, aldus een woordvoerder van Philips. “In deze connected oplossing zijn naast ledverlichting, ook controls, services en oriëntatieverlichting geïntegreerd.”

Daglichtbeleving dankzij dimbare verlichting

In de in totaal 524,5 meter lange Zwolse Boxemtunnel werd het nieuwe ledarmatuur FlowStar toegepast. De keuze viel hierop onder meer dankzij de geringe hoogte van het armatuur. Het energiebesparingpotentie speelde ook een belangrijke rol. Volgens Jan Jonker, projectleider namens bouwbedrijf Salverda, kan er fors bespaard worden op het opgenomen vermogen. “Waar standaard verlichting op ongeveer 36.000 Watt zit, kom je nu uit op 23.000 Watt. Vanwege de lange levensduur van de leds is er vrijwel geen onderhoud aan de verlichting nodig.”

Een mooie bijkomstigheid van het nieuwe ledsysteem is dat het dimbaar is. Dit biedt de mogelijkheid om de verlichting in de tunnel voortdurend af te stemmen op het aanwezige daglicht. “Op 105 meter van elke tunnelingang is een luminantiemeter geplaatst, die de helderheid van de tunnelingang meet”, vertelt Jonker. “Deze waarde wordt vervolgens vertaald naar een lichtintensiteit in de tunnel. Je kunt dus zeggen dat elke bestuurder die de tunnel inrijdt, het licht krijgt dat op zijn daglichtbeleving is afgestemd.”

Forse besparing op energiekosten

Dankzij deze innovatieve verlichtingsoplossing draagt de gemeente Zwolle zijn steentje bij aan het behalen van de doelen in het Energie-akkoord. “Met deze ledverlichtingsoplossing besparen we fors op energie- en onderhoudskosten”, aldus Van Beek. Bovendien is de verlichting volgens de betrokkenen veiliger, vertelt hij. “Daarmee leveren we het bewijs dat duurzaamheid en veiligheid hand in hand kunnen gaan.”

Foto bovenaan: Het licht in de Boxemtunnel wordt voortdurend afgestemd op de actuele daglichtintensiteit.