Project Lely, deel 11

Project Lely, deel 11

De bouw van de Lely Campus in Maassluis is afgerond. Het complex bestaat uit een nieuw kantoor en een productiehal, samen 33.000 m2 groot. De Lely Groep heeft hoge ambities op het gebied van duurzaamheid en wil voor zowel het kantoor als voor de productiehal het hoogst haalbare duurzaamheidslabel behalen: BREEAM NL Outstanding. Voor een gebouw met industriefunctie is dit een primeur op het Europese vasteland.

Mascha de Mink van ontwerpend en directie voerend architectenbureau ConsortArchitects spreekt in een reeks interviews met partijen die bij het project betrokken zijn. Nieman Raadgevende Ingenieurs werd ingeschakeld om diverse metingen uit te voeren. Een gesprek met Sander van der Tol, senior projectleider.

Sander van der Tol, senior projectleider

Het hele complex is inmiddels opgeleverd. Tijd voor jullie om te gaan meten?
Ja, dat klopt. Dit is voor ons een leuke fase. Nieman is begin 2012 door hoofdaannemer Dura Vermeer Bouw betrokken bij het project Lely. Wij zijn ingeschakeld voor het testen van de luchtdichtheid en de thermografische- en akoestische prestaties voor het kantoor en de hal. Onze taak is om de beoogde prestaties met betrekking tot duurzaamheid in de praktijk te testen. Dit is onder andere nodig voor de bewijslast ten behoeve van BREEAM. We hebben inmiddels als onafhankelijke partij al een aantal metingen verricht en over de resultaten een gemotiveerde rapportage uitgebracht.

De testfase volgt na oplevering, maar jullie waren al voor de start van de bouw bij het project betrokken?
Het verrichten van testen is slechts een deel van ons werk. Het advieswerk begint inderdaad al voor aanvang van de bouw. We hebben een risico analyse gemaakt waarin we de uitvoerder hebben aangegeven waar mogelijke knelpunten lagen. De analyse is ook met de leveranciers van de gevel besproken. Omdat het van groot belang is dat de beoogde prestaties behaald worden, moet je zo vroeg mogelijk de eventuele zwakke plekken uit de bouwtekeningen zien te vissen.

Alles wat effect kan hebben op de prestaties dient bij voorkeur voor of tijdens de bouwfase en niet pas na de eind-meting opgelost te worden. Daarom gaan wij periodiek naar de bouwplaats, kijken terplekke mee en brengen advies uit. Als uiteindelijk de metingen worden verricht en er blijkt dat het resultaat nog niet volstaat, dan motiveren wij de oorzaak en dragen oplossingen aan om het probleem te verhelpen. Om een positief rapport af te kunnen leveren, dient onze eind-meting volledig te voldoen aan de gestelde prestaties.

Welke metingen heeft Nieman tot nu toe verricht op de Lely Campus?
Wij hebben de luchtdichtheidsmetingen van de hal en het kantoordeel al uitgevoerd. Deze zijn positief teruggekoppeld naar onze opdrachtgever. Momenteel werken we aan de akoestische metingen. Het onderzoek naar de thermische kwaliteit van de gebouwschil laat nog even op zich wachten. Deze test wordt met behulp van infrarood fotografie verricht en geeft eventuele warmteverliespunten in de gevelconstructie aan. Aangezien je dergelijk onderzoek pas kunt uitvoeren als het verschil tussen binnen en buiten temperatuur circa vijftien graden Celsius is, schuift dit door naar de wintermaanden.

Hoe is de luchtdichtheid van de hal en het kantoor gemeten?
De productiehal is uitzonderlijk energiezuinig met een EPC waarde van 0.74. Een belangrijke parameter hierin is de luchtdichtheid van de schil, daaraan worden strenge eisen gesteld. Het gaat hier om een hal van 22.500 m2 groot. In principe kunnen wij dergelijke ruimten als geheel meten. Het bleek echter niet mogelijk de hal volledig te scheiden van het kantoor.

Vanwege het verschil in eisen was dat wel nodig. Daarom hebben wij gekozen voor een representatieve steekproef. Het kwam van pas dat er in het project een separate kleinere, maar identiek uitgevoerde, hal aanwezig is. Hier hebben we door middel van een grote ventilator drukverschil tot 80 Pascal gecreëerd door de hal ‘op te blazen’. Daarna gebruiken we in deze onderzoekstechniek rookdetectie om te beoordelen waar lekken zitten en wat hun bijdrage in de gemeten luchtstromen is. De resultaten uit deze referentie ruimte konden gemakkelijk geëxtrapoleerd worden naar een representatief beeld van de totale hal.

Wij hebben geconcludeerd dat de gevel van de hal goed presteert. Er was een ontbrekende dichting bij één van de overheaddeuren, maar dat is direct opgelost. Wij zien vaker dat overheaddeuren en dockboards kwetsbare plekken zijn met betrekking tot de luchtdichtheid. Ook voor het kantoor hebben we een gebouwdeel als representatieve meetruimte gekozen. De gevel van het kantoor presteert ook goed. Als betrokken adviseur in het traject kunnen wij er voor staan dat de luchtdichtheid van de gevel van het hele complex voldoet aan de prestatie eisen.     

Als architect van de Lely Campus zijn wij ervan overtuigd dat met name een integraal ontwerp de sleutel is tot duurzaam succes. Deelt u deze mening?
Het is zeker goed dat het ontwerp van de Lely Campus integraal is opgezet. Daarmee is een enorme slag behaald op het gebied van duurzaamheid Met een andere werkwijze was dat niet gelukt. Maar, het kan altijd beter. In ons werk als adviseur komen wij natuurlijk juist die punten tegen die net niet 100% passen. Dat vind ik dan zonde. Naar mijn idee levert een nóg nauwkeuriger samenspel aan het begin van het traject nóg betere prestaties op. Akoestiek bijvoorbeeld is altijd een moeilijk gegeven.

Nieman is nu bezig met de metingen en de uitwerking ervan. De eis vanuit BREEAM ten aanzien van geluidwering ligt 5 dB hoger dan die uit het Bouwbesluit en BREEAM stelt eigen eisen aan geluidwering tussen ruimten. Dat is een lastige. De akoestiek van een gebouw hangt namelijk samen met zowel de technische installaties als de bouwkundige uitwerking en is altijd compleet verbonden aan de constructie als geheel. Om prestaties en verblijfscomfort qua akoestiek op hoog niveau te behalen, adviseren wij, net als bij de luchtdichtheid, om zo vroeg mogelijk in het traject de hele casus gedetailleerd te bestuderen en uit te werken. Alleen al omdat het zeer lastig is om in een opgeleverd gebouw adequate oplossingen te vinden voor een akoestiek die niet voldoet aan wensen en eisen.

Was dit het eerste project op niveau Outstanding waarin u betrokken was?
Wij hebben inmiddels veel ervaring met de begeleiding van BREEAM trajecten. Soms beperkt dit soms tot enkele oplevermetingen, maar regelmatig zijn wij als Expert betrokken bij het gehele traject vanaf de ontwerptafel. Dit is het eerste Outstanding project waarbij wij deze metingen hebben verricht. Het is duidelijk dat de lat hoog ligt in dit project. Jammer genoeg is in Nederland de focus op duurzaamheid nog niet zodanig standaard dat betrokken partijen, ontwerpend en uitvoerend, er helemaal van doordrongen zijn. Het ontbreekt soms ook aan praktische ervaring. Dat is niet zo vreemd, want het niveau Outstanding staat nog in de kinderschoenen en vraagt heel veel van het betrokken bouwbedrijf. Ook de methodiek van BREEAM moet nog groeien in de markt.

Wij vonden het zeer goed dat Dura Vermeer een fulltime aanwezige BREEAM specialist op het werk had rondlopen. Continue monitoring en kwaliteitsbewaking is absoluut noodzakelijk in een project van deze omvang en met deze duurzame ambities. We hebben ook gemerkt dat het voor een uitvoerder een behoorlijke klus is om het ‘duurzame’ denken tussen de oren te krijgen bij uitvoerend personeel en onderaannemers. De consequenties van hoge duurzaamheidsambities worden onderschat. Bouwend Nederland zal de komende jaren nog stappen moeten zetten om aan de duurzame eisen van de toekomst te kunnen voldoen. Wat dat betreft vallen er nog heel wat slagen te maken. Dit soort mooie projecten helpen daarbij.

Beeld bovenaan: Dura Vermeer Bouw Zuid West
Overig beeld:      Nieman Raadgevende Ingenieurs

Deel 1 verscheen op 28 november 2012.
Deel 2 verscheen op 19 december 2012.
Deel 3 verscheen op 9 januari 2013.
Deel 4 verscheen op 30 januari 2013.
Deel 5 verscheen op 20 februari 2013.
Deel 6 verscheen op 20 maart 2013.
Deel 7 verscheen op 17 april 2013.
Deel 8 verscheen op 23 mei 2013.
Deel 9 verscheen op 20 juni 2013.
Deel 10 verscheen op 18 juli 2013.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
Morgen is het zover: de Klimaattop GO 2024!

Morgen is het zover: de Klimaattop GO 2024!

Over één dag is het zover: de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024. Als voorbereiding op de tweedaagse conferentie bracht Duurzaam Gebouwd het rapport ...

Lees verder

c21 c225
Van netcongestie naar energiezekerheid

Van netcongestie naar energiezekerheid

Het webinar ‘Van netcongestie naar energiezekerheid’ op dinsdag 26 november om 11 uur leert je alles over de kansen die de energietransitie biedt, mits ...

Lees verder

c21 c225
Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing netcongestie

Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing ...

Op het Zeeuwse Tholen is op maandag 10 juni onder grote belangstelling de eerste energy hub (e-hub) in Nederland in gebruik genomen. In deze e-hub kunnen bedrijven ...

Lees verder

c21 c225
Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop GO 2024

Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop ...

De waarde van kennisdeling wordt nog wel eens onderschat, zeker als we kijken naar het invullen van de Klimaatdoelstellingen. Door te innoveren, pionieren en lef ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c41 c225
Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming gebouwde omgeving

Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming ...

In aanloop naar de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024 lanceert platform Duurzaam Gebouwd maandag 4 november het rapport Op weg naar CO2-neutraal. Het rapport benadrukt ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing CO2-arm beton

Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om de Net Zero-strategie hoog op ...

Lees verder

c21 c225
Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Om hem Mr. Duurzaamheid te noemen, gaat wellicht net een stapje te ver, maar al ver voordat duurzaamheid een begrip was, was dit voor Paul van Bergen, directeur ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225
Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award '24 

Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award ...

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week is de tweede Ruud van Berkel Award uitgereikt. De winnaar van dit jaar is SeaWood Materials: een 100 procent ...

Lees verder

c21 c225 c237
Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en onderhoudstrajecten

Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en ...

Wat zijn beweegredenen voor bedrijven om hun gebouwen duurzamer, meer circulair en gezond te maken? En hoe zorg je dat je maximale waarde levert in beheer- en onderhoudstrajecten? ...

Lees verder

c21 c225
Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen groeit door

Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen ...

Het aantal organisaties dat zich aansluit bij het platform Toekomstbestendig Bouwen blijft groeien. Het convenant werd tijdens het congres Toekomstbestendig Bouwen ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up