Afgelopen donderdag 5 november heeft Dick Emmer, wethouder Duurzaamheid van de gemeente Zaanstad, het eerste zonnepaneel geplaatst op het dak van de Penitentiaire Inrichting (PI) Zaanstad. In totaal komen hier 5.500 zonnepanelen.

De zonnepanelen zijn een van de vele duurzame energievoorzieningen, die worden aangebracht en zorgen voor een energieneutrale inrichting. De PI Zaanstad past in de ambitie van gemeente Zaanstad om in 2020 klimaatneutraal te zijn. “Ik ben heel blij met de komst van zo’n grote instelling als deze”, vertelde Emmer. “Deze PI is een goed voorbeeld voor andere bedrijven, die hun bedrijfsvoering willen verduurzamen. Ik hoop dat zij hierdoor geïnspireerd raken.”

Ledverlichting en longlife lichtbronnen

De 5.500 zonnepanelen zijn goed voor 1.200 GWh stroom per jaar. Dit komt overeen met het gemiddelde energieverbruik van ongeveer 350 huishoudens. Door de zonnepanelen wordt de CO₂-uitstoot met circa 475.000 kilo per jaar gereduceerd. Deze vermindering is evenveel als de reductie die 900 woningen met 6 zonnepanelen opleveren: dit aantal is 1,3% van het totale aantal woningen in Zaanstad.  

Naast zonnepanelen maakt de PI voor het opwekken van energie straks ook gebruik van andere duurzame energiebronnen. De stroom komt van een windmolen in de buurt, die direct verbonden is met de verbruiksinstallatie van de PI. Voor het verwarmen en koelen van het gebouw wordt bovendien gebruik gemaakt van een warmte-koude-opslagsysteem (WKO). Bij deze methode wordt koude en warmte uit het oppervlaktewater (EOW) opgeslagen. Daarnaast wordt voor de verlichting van het gebouw zoveel mogelijk gebruik gemaakt van led en longlife lichtbronnen. In de verschillende ruimtes is aanwezigheidsdetectie aangebracht, waardoor het licht alleen brandt als personen zich in de betreffende ruimte bevinden. Met deze energievoorzieningen kan de PI over een heel jaar energieneutraal draaien.

Duurzaam bedrijventerrein

Voor het bedrijventerrein Hoogtij, waarop PI Zaanstad wordt gebouwd, is de komst een sterke impuls voor de ontwikkeling van het park. Duurzaamheid staat centraal op het bedrijvenpark. Op deze plek zijn met name bedrijven gevestigd die aandacht hebben voor duurzame maatregelen en energiebesparing. 

De realisatiefase van deze nieuw te bouwen penitentiaire inrichting is momenteel in volle gang. De bouw is in mei 2014 van start gegaan en wordt medio 2016 afgerond. PI Zaanstad komt op het oostelijke gedeelte van bedrijventerrein Hoogtij in Westzaan en biedt plaats aan ruim 1.000 gedetineerden. Het is in eerste instantie zowel een huis van bewaring als een gevangenis. Ballast Nedam voert de nieuwbouw uit. 

DBFMO-contract voor 25 jaar

De uitvraag wat betreft de duurzaamheid van PI Zaanstad was vrij summier. Gevraagd werd om een energieprestatiecoëfficiënt dat 10% onder de norm lag. Deze vraag is meer dan behaald. Voor Ballast Nedam ligt dat inherent in de vraagstelling van dit type projecten.

Voor de PI Zaanstad is gekozen voor een Design, Build, Finance, Maintain en Operate(DBFMO)-contract voor 25 jaar. Het contract gaat niet alleen over het ontwerp en de bouw, maar ook over bijvoorbeeld financiering, onderhoud en facilitaire dienstverlening gedurende de looptijd van het contract. Hierdoor loopt de afschrijving van het project over 25 jaar in plaats van de 3 of 4 jaar. 

Foto: Han van Ooste, projectdirecteur bij Ballast Nedam (links) en wethouder Dick Emmer Milieu en Duurzaamheid van de gemeente Zaanstad.