Met het ‘Manifest 2.0: Bouwen binnen de grenzen van onze planeet’ onderschrijven veertig organisaties in de bouwsector de wens om het milieuprestatiestelsel structureel te verbeteren. Tevens klinkt het pleidooi voor een carbon budget: een CO₂-budget op basis waarvan de bouwsector haar klimaatimpact kan terugdringen.

Gisteren lanceerden Gideon (building transition tribes) en Dutch Green Building Council (DGBC) gezamenlijk het nieuwe manifest, dat is ondertekend door architecten, adviseurs, bouwers en projectontwikkelaars. De twee organisaties nodigen alle partijen in de bouw uit om dit mede te ondertekenen.

“De aanleiding voor dit nieuwe Manifest is de afwachtende houding van de Rijksoverheid”, stelt Norbert Schotte, initiatiefnemer van het eerdere Manifest Een eerlijk speelveld voor een duurzaam Nederland. “We moeten meer doen als we wereldwijde klimaatverandering willen beperken tot anderhalve graad en dat willen koplopers in de sector ook.”

Biobased materialen

Vorige week werd na ruim anderhalf jaar het onderzoeksrapport gepubliceerd over CO₂-opslag in biobased materialen. “Dit rapport laat zien op welke manier we deze CO₂-opslag kunnen berekenen. Inhoudelijk kunnen we ons hierin vinden, maar het rapport geeft geen antwoord op de belangrijkste vraag: hoe en wanneer wordt dit opgenomen in het MPG-stelsel? Hiermee wordt feitelijk geen antwoord gegeven op de toezegging van minister Ollongren. Dat is frustrerend.”

In het nieuwe Manifest klinkt een oproep voor drie zaken:

1. Het introduceren van een ‘MPG-2’, die zich richt op de milieu-impact in de productie- en bouwfase.
2. Het verbeteren van het Milieuprestatiestelsel, waarbij de zestien aandachtspunten uit de Gideon-publicatie van mei dit jaar nogmaals onder de aandacht wordt gebracht.
3. Het bepalen van een carbon budget voor de bouwsector, om een grens te stellen aan de totale CO₂-uitstoot van de sector en zo effectiever te sturen op verduurzaming.

Introduceer een MPG-2

De aanvullende MPG-2-indicator stuurt alléén op de impact bij de productie en bouw, waarmee er direct invloed uitgeoefend kan worden op de impact van de bouwfase. Daarbij zijn er twee mogelijkheden, met ieder hun eigen voor- en nadelen:

• een MPG-2 die alléén stuurt op CO₂-uitstoot in Module A (productie/bouw);
• een MPG-2 die stuurt op alle milieueffecten in Module A (productie/bouw).

In de praktijk blijkt dat CO₂ ongeveer de helft van de impact van Module A voor haar rekening neemt en er veel win-wins zijn tussen de verschillende milieueffecten. Deze aanvullende indicator kan per direct worden ingevoerd, omdat er geen aanvullende informatie nodig is of aanvullende berekeningen voor hoeven te worden gemaakt.

Verbeter het Milieuprestatiestelsel

Het huidige Milieuprestatiestelsel is een goede basis, maar vraagt om doorontwikkeling om effectiever te sturen. Daarbij gaat het onder meer om verbetering en uitbreiding van de database, meer verplichte transparantie van producten en betere controle op milieuprestaties in de realisatiefase. Een toekomstbestendig Milieuprestatiestelsel vraagt daarbij een betere borging van het publieke belang.

Om de ontwikkeling van het stelsel aan te jagen, is vanuit Gideon eerder dit jaar een Verkenning uitgebracht, met daarin zestien punten die om aandacht vragen. Die zijn samengevat in een Advies, met zes adviezen aan de Rijksoverheid. Een reactie op welke punten wel en welke punten niet worden meegenomen in de doorontwikkeling - en waarom - heeft Gideon tot op heden nog niet ontvangen.

Bepaal een carbon budget voor de bouw

Een carbon budget voor de bouw, met het Klimaatakkoord van Parijs als vertrekpunt, maakt duidelijk welke emissieruimte de bouw nog over heeft. Zo ontstaat perspectief op het tempo dat nodig is om toe te werken naar een klimaatneutrale bouwsector. Het bepalen van zo’n budget wordt echter gezien als politieke keuze, omdat dit raakt aan de uitstootverdeling tussen sectoren en samenhangt met Europese emissieplafonds.

De totale maximale Nederlandse uitstoot is echter een wetenschappelijk (én politiek) gegeven. Wetenschappelijk, omdat er een maximum zit aan de hoeveelheid CO₂ die we kunnen uitstoten om ernstige klimaatverandering te voorkomen. En politiek, omdat Europa - met Nederland als onderdeel daarvan - in het kader van het Klimaatakkoord van Parijs toezeggingen heeft gedaan over haar resterende uitstoot. Deze toezeggingen worden tijdens de aankomende klimaattop in Sharm El-Sheikh (november 2022) aangescherpt.

Uit de eerste berekeningen van Gideon blijkt dat de bouwsector van een carbon budget mag uitgaan van 60-80 Mton. Dit geldt voor de combinatie van nieuwbouw, renovatie en transformatie, voor de combinatie van BenU en GWW.

Je leest de complete tekst van het Manifest 2.0: Bouwen binnen de grenzen van onze planeet hier. Ook kun je daar het manifest namens jouw organisatie medeondertekenen.