Koplopers in de Bouwinnovatie die zijn aangesloten bij Booosting, hebben zich tijdens het evenement 'Circonomie' laten informeren over de weg naar circulair ondernemen. Het streven naar een gesloten cyclus van grondstoffen en producten kent al veel goede voorbeelden.

Belangrijke schakel in het sluiten van de kringloop in de bouw is Beelen Groep. Dit sloopbedrijf ontwikkelt zich in korte tijd tot een belangrijke speler in het scheiden en beschikbaar stellen van herbruikbaar materiaal uit de bouw. Uit het sloop- en scheidingproces komen hoogwaardige grondstoffen beschikbaar die helaas nog niet overal economisch rendabel inzetbaar zijn.

Primaire grondstoffen

Zo ergert Wim Beelen, CEO en oprichter van de Beelen Groep, zich aan de cementindustrie. “Deze is onvoldoende bereid gerecycled materiaal toe te passen. Mogelijk komt dit doordat zij als grootste bezitter van particuliere grond na het Vaticaan voldoende beschikking heeft over primaire grondstoffen.”

"Steeds weer horen we oneigenlijke redenen, waarom ons gerecycled sloopafval uit de bouw niet gebruikt kunnen worden. Het zou ten koste gaan van de kwaliteit, er is geen continuïteit. Maar inmiddels hebben we bewezen dan we zijn in staat om vele tonnen homogeen materiaal te leveren van hoge kwaliteit in elke gewenste korrelgrootte."

Hoogwaardige materialen dankzij recycling

De prestaties van het sloopbedrijf op het gebied van recycling zijn imposant. Door te scheiden aan de bron komen hoogwaardige materialen vrij. Beelen gebruikt gespecialiseerde machines en goed opgeleid personeel. Gescheiden slopen kost meer, maar dat zorgt ook voor een besparing in het vervolgtraject: bouw- en sloopafval hoeven dan niet meer gescheiden worden.

Processen zijn inmiddels goed op orde. Op weg naar nog duurzamer werken is Beelen onder meer een samenwerking met de Koninklijke BAM aangegaan. Totaal Afvalmanagement moet leiden tot verduurzaming van bouwplaatsen en vaker recyclen van restmateriaal.

Duurzaam managementsysteem

Naast een voorkeur voor transport over het water wordt ook gekeken naar het wagen- en machinepark. De vrachtauto’s zijn energiezuinig ingeregeld. De motoren van de E-serie van Caterpillar hebben een duurzaam managementsysteem, waardoor ze minder brandstof verbruiken, minder geluid produceren en minder schadelijke stoffen uitstoten. De hydrauliek op de nieuwe Beelen-kranen is lastafhankelijk gemaakt. De motor levert exact het vermogen dat nodig is voor het gereedschap dat wordt gebruikt. Dit optimaliseert krachtige prestaties met een betere brandstofzuinigheid.

Naar 100% recycling

Beelen heeft de ambitie om tegen 2020 echt 100% recycling te realiseren. Onderdeel van deze ambitie is het uitbreiden van de capaciteit en snelheid van afvalverwerking. In de vestiging in Vlaardingen staat een nieuwe sorteerlijn. Met de hulp van windshifters en infrarood scheiders is het mogelijk 50 ton afval per uur te sorteren en scheiden.

Afval wordt gescheiden in fracties metaal, zand, puin, hout, kunststoffen, folies en papier. Het puin wordt gebroken tot granulaat en toegepast in de wegenbouw. De overige, zeer diverse stromen, worden zoveel mogelijk weer ingezet als basis voor grondstoffen voor nieuwe producten. Het kleine deel dat overblijft gaat naar verbrandingsovens.

Hoogrendement windshifters en 3 meter brede infraroodscheiders leveren een capaciteit van 50 ton per uur. De installatie kan 700 ton per dag verwerken. De dagelijks te verwerken hoeveelheid ligt nu op zo’n 500 ton per dag. 

Transparantiebenchmark

Afgelopen november publiceerde het ministerie van Economische Zaken de Transparantiebenchmark. Hierin worden de MVO-verslagen van 450 Nederlandse bedrijven beoordeeld en gewaardeerd. Zowel vorig als dit jaar staat de Beelen Groep in de top 10. Wim Beelen is trots op deze prestatie. “Als relatief klein bedrijf zien we ons op de 9^e plek net voorafgegaan door Heineken op plek 7 en het Havenbedrijf Rotterdam op plek 8. Niet alleen bevinden we ons in illuster gezelschap, we hadden ook dezelfde score van 186. Het scheelde slechts enkele tienden.”

Een transparant mvo-jaarverslag draagt volgens Beelen veel bij aan de dagelijkse duurzame resultaten van zijn Beelen Groep. “Mede vanwege het jaarverslag tillen we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid naar een steeds hoger niveau. We monitoren nu voortdurend onze duurzaamheidsprestaties op tal van materiële aspecten. Daar waar zaken opvallen of aandacht behoeven, kunnen we direct proactief reageren. En dus niet pas als we jaarlijks de data verzamelen voor het duurzaamheidsverslag.”

Circulair denken en ondernemen implementeren

Naast een rondleiding bij het sloopbedrijf Beelen in Vlaardingen kregen de leden van Booosting, het platform voor koplopers in bouwinnovatie, uitgebreid informatie over de circulaire economie. Booosting heeft vijf belangrijke spelers en gamechangers uit zijn netwerk gevraagd hun visie te geven op de implementatie van circulair denken en ondernemen in hun bedrijf. Te gast bij Zonneveld ingenieurs in Rotterdam, volgden een aantal bedrijfspresentaties over de inspanningen die bedrijven doen om de duurzaamheid van producten en het productieproces te vergroten. In deze eerste Circonomie-lezing lag de nadruk op de productieprocessen en recycling van basismaterialen in de bouw zoals beton, glas, steenwol en staal.

Grondstoffen hoogwaardig hergebruiken

Tata Steel, Rockwool en VOBN zijn hard op weg hun producten duurzaam te produceren. En werken aan processen om aan het eind van de (economische) levensduur de producten in een kringloop te houden als grondstoffen voor hoogwaardig hergebruik.

Glasproducent AGC scoort hoog. In korte tijd is het verzamelen van vlakglas afval succesvol geworden. Het inzamelen van vlakglasafval is al sinds het begin in 2003 een groot succes. Met toen bijna 38.000 ton is in het topjaar 2011 de hoeveelheid gestegen tot ongeveer 89.200 ton. Deze terugkeer van hoogwaardig herbruikbaar materiaal verkleint de carbon footprint van producenten aanzienlijk.

Restwarmte nadrukkelijker benutten

Bij het na elkaar aanhoren van de inspanningen valt het op dat de bedrijven veel energie nodig hebben en grote restwarmte produceren. De energie die nodig is en de energie reststromen lijken in veel gevallen elkaar aan te vullen. Maar door historische ontwikkelingen en praktische overwegingen zijn staalproducenten dicht bij grote havens en de betonindustrie meer landinwaards, dicht bij de grondstoffen zand- en grind of daar waar vroeger werknemers goedkoper waren. De circonomie is erbij gebaat als restwarmte nadrukkelijker kan worden benut.

Gezien de grote belangstelling en de relevantie voor ook de ontwerpende partijen, zal Booosting meerdere lezingen organiseren over de weg naar een volledig gesloten circulaire economie.