Mindset van bouw bepalend voor succes

timer5 min
Mindset van bouw bepalend voor succes

Circulaire economie was het thema van de Round Table, die op donderdag 17 september werd georganiseerd bij draaijer+partners. Onder voorzitterschap van Maarten Epema en Sander Kusters werden drie stellingen behandeld en besproken. 

Deelnemers aan de discussie waren Peter Musters van VBI, Gerben Verweij van Viega Nederland, Frank van Haren van Armstrong,  Ger van der Zanden van CRH Structural, Peter Maaskant van Icopal, Evert Jan Bronda van draaijer+partners, TU/E-student Jeroen Verberne, René de Klerk van Rendemint en Xander Meijer van Native. Voordat de discussie losbrandde, ging Sanders Kusters in op het wat en hoe van de circulaire economie.

De hoofdlijnen van deze Round Table over circulaire economie. Klik op de afbeelding voor een vergrootte weergave.

In ons huidige economische systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd, is sprake van een lineaire economie. De circulaire economie is daarentegen bedoeld om de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en zo min mogelijk waarde te vernietigen. Hiertoe kent de circulaire economie twee materiaalkringlopen: een biologische en technische.

Door de biologische kringloop vloeien reststoffen na gebruik veilig terug in de natuur; terwijl de technische kringloop ervoor zorgt dat product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau kunnen worden hergebruikt. Daardoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Hoe die ideale situatie kan worden bereikt en welke veranderingen daarvoor nodig zijn, behandelden de aanwezigen tijdens de Round Table.

Bredere blik naar diensten?

Hiertoe werd een eerste stelling aangesneden waarin naar de kern van het ciculaire werd gezocht. Is de transitie van lineair naar circulair mogelijk door alleen uit te gaan van de eigen producten of moeten we onze blik breder richten en diensten in plaats van producten gaan aanbieden? Maaskant liep daar al direct tegen een probleem aan: “Ik zou het graag willen. Maar met een product dat vaak nagelvast aan het dak is vastgemaakt, wordt dat erg lastig. Diensten zijn zeer interessant, maar er moet ook een verdienmodel bij passen.”

“Stel dat het zo is: dat de producent eigenaar blijft van een product en alleen een dienst levert”, vroeg De Klerk zich af. “Is dat wenselijk? Iedereen draagt toch een eigen verantwoordelijkheid? Die wordt op deze manier weggenomen van de uiteindelijke gebruiker. Los nog van de vraag of het allemaal wel betaalbaar blijft.” Musters benadert het meer vanuit de functionaliteit van een gebouw: “Iedere leverancier wil meewerken aan duurzaamheid. Dat begint bij de draagstructuur van een gebouw en bij de mogelijkheid indelingen en functies te kunnen variëren. Duurzaam betekent daarnaast dat een gebouw demontabel moet zijn om elders geheel of gedeeltelijk opnieuw te kunnen gebruiken. Componenten dienen bovendien vrij van vervuiling te blijven om, wanneer de levensduur echt ten einde loopt hoogwaardig hergebruik van grondstoffen mogelijk te maken.”

Balans tussen duurzaamheid en recyclen

De insteek van de circulaire economie vanuit de dienstengedachte draagt niet ieders voorkeur. "De focus op diensten kan ook een valkuil zijn", vertelde Verweij. “De duurzaamheid van producten is belangrijk, maar vergeet niet de balans tussen duurzaamheid en recyclen te bewaren. Iedere keer dat gerecycled materiaal over de weg gaat, leidt dat tot verhoging van de CO2-uitstoot. Ik ben er daarom voorstander van dat op basis van het gebruik een keuze wordt gemaakt.”

Van der Zanden vulde aan: “Bouwen voor 1 bestemming draagt niet echt bij aan een circulaire economie. Gebouwen die niet meer aan de oorspronkelijke bestemming of wensen voldoen, komen daardoor leeg te staan en moeten gesloopt worden. Echt duurzame gebouwen worden bereikt door multifunctioneel te bouwen, bijvoorbeeld met holle vloeren, waarmee de installaties bereikbaar zijn binnen de eigen juridische ruimte.”

Van econoom naar ecoloog

Stelling 2 werd ingeleid aan de hand van een presentatie over Wildlands Adventure Zoo in Emmen. Een prachtig project waarin duurzaamheid, duurzame innovatie en biomimicry centraal staan. Benadrukken dergelijke projecten het belang van een nieuw soort medewerker? Moeten er minder ingenieurs en economen en meer ecologen in de bouw hun intrede doen? Verberne: “Dit soort projecten vereist inderdaad een integrale samenwerking tussen verschillende disciplines. Helaas is daar nog te weinig aandacht voor.”

Peter Musters vulde aan: “In het onderwijs ontstaat echter wel een voedingsbodem . Toekomstige generaties hebben daardoor een stevigere band met het circulaire denken. En ook voor ingenieurs wordt duurzaamheid een steeds belangrijker aspect. Dat neemt niet weg dat er nog veel te doen is.” Daarnaast geeft de overheid ook niet echt het goede voorbeeld, vond Ger van der Zanden: “Die besteedt nog volop uit volgens het principe van Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI). Daarmee blijft de inkoopprijs vitaal en kan het circulaire denken niet echt doorbreken.”

Verweij beschouwde het hergebruik met name voor fabrikanten veel interessanter. “En het hoeft ook niet altijd via een voorgeschreven weg te lopen. Hergebruik van frituurvet is bijvoorbeeld wel mogelijk voor een vliegvaartmaatschappij die het als brandstof gebruikt, maar minder voor de fabrikant van het vet.” Van Haren vond de mindset van de organisatie belangrijk. “Wij hebben al veel duurzame oplossingen en willen graag meedenken en ontzorgen op dat gebied. Soms zijn we al wat stappen verder en moet je de opdrachtgever overtuigen dat  duurzaamheid  binnen handbereik ligt. De kans van slagen is duidelijk groter wanneer de ambitie, drive en concreet richting geven aan duurzaam ondernemen werkelijk een speerpunt is binnen de organisatie.”

 Mindset bepalend

Daarmee werd direct de 3e stelling aangesneden: Niet de techniek maar de mindset ten aanzien van - in goede contracten gegoten - samenwerking is van doorslaggevend belang voor de circulaire economie. De Klerk lichtte de mogelijkheden van die samenwerking toe aan de hand van een project bij TenneT, dat het bedrijf uitvoerde voor de overgang naar circulair grondstoffengebruik. Na de eerdere discussie, bleken de deelnemers het hier unaniem eens: de mindset is bepalend voor het succes van de circulaire economie. Meijer merkte op dat veel opdrachtgevers echter nog erg onwetend zijn. “Op het moment dat de oogkleppen wegvallen is het enthousiasme echter zeer groot.” Reden te meer om hierin te investeren en ze gezamenlijk over de streep te trekken.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c140 c185 c225
Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

De wereldwijde duurzaamheidsstandaard Cradle to Cradle geeft ontwikkelaars, architecten en aannemers mogelijkheden om duurzame materiaalkeuzes te maken. Het toepassen ...

Lees verder

c21 c140 c225 c260
Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Kan hoogwaardige spouwmuurisolatie een bijdrage leveren aan de circulaire transitie en de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad versnel invullen? “Ga ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c237 c276
Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en vernieuwende samenwerkingen

Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en ...

Een duurzaamheidsvisie maakt pas impact als het in de praktijk gestalte krijgt, in de vorm van innovatie, projecten en nieuwe samenwerkingen. Knauf sprak de ambitie ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243 c265
Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam in één dag’

Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam ...

Op 11 april aanstaande is het tijd voor alweer de zeventiende editie van het Green Buildings Event, met als thema ‘Duurzaam in één dag’. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Deal circulair slopen met 37 partijen

Deal circulair slopen met 37 partijen

In de Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord worden afspraken gemaakt over het circulair slopen van gebouwen. Circulair oogsten moet volgens ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243
Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Om de plastic mantels om de elektriciteitskabels te verduurzamen, koopt Enexis kabels in waarvoor gerecyclede plastics zijn bijgemengd. De stap is mogelijk dankzij ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c265
MIAVamil 2024: 217 miljoen euro voor milieuvriendelijke investeringen

MIAVamil 2024: 217 miljoen euro voor milieuvriendelijke ...

Het budget voor de MIA\Vamil, dat investeren in innovatieve en milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen extra aantrekkelijk maakt, bedraagt € 217 miljoen voor 2024. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225 c260
'Circulaire economie heeft momentum'

'Circulaire economie heeft momentum'

Uit onderzoek van ABN AMRO blijkt dat de bouw een stuk milieuvriendelijker kan worden als we meer met vezels van vlas en hennep gaan doen. Maar in de dagelijkse ...

Lees verder

c21 c140 c225
Circulair inductiesysteem krijgt bekroning

Circulair inductiesysteem krijgt bekroning

De inzet van hernieuwbare grondstoffen in het Hertalan Easy Cover (FR) circulair inductiesysteem van Carlisle Construction Materials BV is bekroond met de Rethink ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c243
Primeur: eerste CO2-negatieve gevelsteen

Primeur: eerste CO2-negatieve gevelsteen

Vandersanden komt met de eerste CO2-negatieve gevelsteen onder de naam Pirrouet, dat bij het uitharden 60 kilogram schadelijke broeikasgassen opneemt. De steen ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de praktijk toe

Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de ...

In 2050 wil Nederland volledig circulair zijn. Een van manieren om dit te bereiken, is het zo goed mogelijk hergebruiken van materialen, producten en installaties. ...

Lees verder

c21 c140 c190 c225 c243
Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt verder

Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt ...

Bij alle positieve berichten over de enorme hoeveelheid energie die zonnepanelen opwekken, past een stevige kanttekening. De productie ervan is verre van smetteloos ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up