Door het Klimaatakkoord zijn woningcorporaties er meer op gericht om hun woningvoorraad te verduurzamen. Vanwege de toegenomen hoeveelheid geïnstalleerde zonnepanelen op appartementencomplexen kijken ze onder meer naar het efficiënter omgaan met de duurzaam opgewekte energie. “Voor woningcorporaties blijft een betaalbare huisvesting belangrijker dan verduurzaming.”

Foto boven: Ook bij massaal gebruik van laadpalen kan de Cube te hoge pieken in het energieverbruik voorkomen.

Om de werking van het batterijsysteem Cube op een duidelijke manier uit te leggen, maakt iwell- directeur Projectontwikkeling Harm Welleweerd graag de vergelijking met de werking van een wc. “Als je een wc doorspoelt, is er even extra water nodig. Dit extra water zit in de stortbak, die met een zelfregulerend systeem na iedere spoeling automatisch wordt gevuld. Zo kun je ook naar ons systeem Cube kijken: het is een batterij die stroom levert op momenten dat de energievraag even heel groot is, bijvoorbeeld als een lift wordt gebruikt. Die piekmomenten zorgen voor een zware belasting van het energienetwerk. Het verlagen van die piek kan leiden tot een lagere netaansluiting.”

Uit deze uitleg blijkt direct dat het Cube-systeem meer is dan alleen een batterij. “Als je bij de Cube enkel de batterijfunctie aandacht geeft, dan doe je de rest van het systeem tekort. De batterijfunctie is slechts een onderdeel van het totale systeem”, geeft hij aan. “Zo beschikt de Cube ook over slimme regelelektronica om pieken in het energieverbruik op te vangen. Daarnaast kan het systeem pieken en dalen in het energienet buiten het pand opvangen, dat noemen wij de flexibiliteitsdiensten. Voor de juiste werking van het systeem is het daarom van belang op het systeem aan te sluiten op de centrale netaansluiting. Zo kan het meten welke apparaten de grootste energievraag hebben om deze pieken op te vangen.”

Schaal maken

Het is niet vreemd dat iwell zich in eerste instantie heeft gericht op woningcorporaties en commerciële vastgoedverhuurders. “De Cube kan met name in appartementencomplexen en bedrijfsgebouwen voor verschil zorgen”, legt Welleweerd uit. “Daarnaast richten we ons allereerst op deze twee doelgroepen, omdat zij ons in korte tijd een flinke schaal kunnen bieden.”

Zo’n vier jaar geleden begon iwell met de installatie van de eerste Cube-systemen. Volgens hem gaat het inmiddels niet meer om pilots, maar willen corporaties en commerciële verhuurders een groot deel van hun vastgoedportefeuille voorzien van dit systeem. “Niet alleen het Klimaatakkoord maar ook de coronacrisis en de plannen van het EU-herstelfonds hebben ervoor gezorgd dat er meer aandacht is voor het verduurzamen van de gebouwen. Veel woningcorporaties hebben hun woningen al voorzien van isolatie en zonnepanelen en kijken inmiddels verder. De Cube kan ervoor zorgen dat de energiekosten verder naar beneden gaan.” Daarbij biedt het batterijsysteem een oplossing voor een overbelasting van het energienet. “Zonnepanelen wekken vooral overdag elektriciteit op, terwijl de energieconsumptie vooral ’s ochtends en ’s avonds plaatsvindt. Als deze bulk aan duurzaam opgewekte elektriciteit meteen op het energienetwerk wordt gezet, dan wordt dit netwerk overbelast. De Cube vangt beide pieken op.”

Betaalbare huisvesting

Uit ervaring weet Welleweerd dat verduurzaming niet de voornaamste prioriteit is voor woningcorporaties. “Waar commercieel vastgoedverhuurders zich met dit systeem kunnen profileren, zijn corporaties er vooral op gericht om hun bewoners te voorzien van een woning die niet alleen comfortabel maar voornamelijk ook betaalbaar is. Om die reden is niet ieder appartementencomplex van corporaties geschikt om dit systeem te gebruiken.”

Na twee succesvolle proeven is voor woningcorporatie de Alliantie die reden, de betaalbaarheid, voorlopig een argument om niet met Cube door te gaan. “In beide complexen zorgden liften voor een piek in de energievraag, waarmee de gebouwen in het hoog vastrechttarief van de energiemaatschappijen vielen”, legt projectmanager Duurzaamheid Martin Willemsen uit. “Het batterijsysteem kan die piekbelasting afvangen, waardoor het gebouw in een lager vastrechttarief valt.” Uit beide proeven is gebleken dat de Cube technisch werkt en zorgt voor een besparing. Toch heeft de Alliantie voorlopig besloten niet met dit batterijsysteem verder te gaan. “Door de salderingsregeling blijft het verdienmodel achter”, verklaart Willemsen. “In de proeven hebben we de investering in de accu niet onder de bewoners verrekend. Als we dit systeem in meer complexen gaan invoeren, dan is het belangrijk dat er een beter terugverdienmodel komt.”

Het Cube-batterijsysteem van iwell slaat duurzaam opgewekte stroom op, om deze op een later moment verbruikspieken af te vangen en het elektriciteitsnet minder te belasten. (Foto: Alespa)

Na een technisch succesvolle proef in een appartementencomplex in Oudorp liep ook woningcorporatie Woonwaard tegen dit probleem aan. Toen ze dit aangaf, zorgde iwell voor een nieuwe optie: ze stelde het Cube-systeem ter beschikking in combinatie met een leasecontract. Inmiddels heeft deze corporatie besloten om in totaal dertig complexen te voorzien van een Cube met een leasecontract van tien jaar met daarbij een optie tot verlengen. “Dit komt neer op de helft van onze appartementencomplexen”, vertelt adviseur duurzaamheid Hans Hoogervorst van Woonwaard. “Uit een onderzoek bleek dat de complexen over een lift en een hoge aansluitwaarde moeten beschikken. Dan kunnen we met de Cube de elektriciteitskosten naar beneden brengen en bieden we onze bewoners financieel voordeel.” Woonwaard heeft onder meer voor een leasecontract gekozen, omdat de corporatie zich alleen wil richten op het aanbieden van betaalbare woningen. “Het is onze corebusiness niet”, verklaart hij. “Daar komt bij dat iwell de batterij uiteindelijk weer terugneemt en hem kan recyclen.” Op basis van een uitgebreide evaluatie kiest de Alliantie voorlopig niet voor opschaling, ook niet op basis van een leasecontract. “Uiteraard volgen we de ontwikkeling van gebouwaccu’s”, laat Willemsen weten. “Ik verwacht dat met name door de salderingsregeling over enkele jaren voor zowel bewoners als de Alliantie een gebouwaccu interessant kan worden.”

Het volledige artikel 'Veel meer dan een batterij' lees je in het Duurzaam Gebouwd Magazine #50, dat eind maart uitkomt. Je kunt al onze magazines gratis lezen in onze kennisbank. 

Tekst: Tim van Dorsten