De opwekking van duurzame energie groeit en tegelijkertijd is hier steeds meer vraag naar. Kunnen smart grids de naderende capaciteitsproblemen voor het elektriciteits- en warmtenetwerk het hoofd bieden?

“We staan aan de vooravond van de consumptie en productie van heel veel lokale, duurzame energie”, luidt dagvoorzitter en Unica-CMO Laurens de Lange een expertsessie Smart Grids in. “Een groot aantal partijen vraagt energie en biedt het aan. Dat maakt het essentieel om samen te kijken naar initiatieven om deze nieuwe energiemarkt vorm te geven.”

Data delen op veilige manier

De broedplaats voor deze verse ideeën en initiatieven is het High Tech Systems Park, kortweg HTSP-campus. “Deze locatie is een realisatie van Thales met ondersteuning van provincie Overijssel en gemeente Hengelo”, vertelt gastheer en CFO Dirk Jan de Bruin van Thales Nederland over de locatie. “In een industriële keten heb je steeds meer partners en we wisselen steeds meer data en informatie met elkaar uit. Hoe kun je dit op een veilige manier met elkaar delen? Als Thales zijn we actief op het gebied van security, dus het is voor ons aantrekkelijk om dat toe te voegen aan de keten.”

Innovaties op dit gebied worden ontworpen en getest in het Fieldlab van het High Tech Systems Park. “Het delen van informatie op grote schaal brengt vele nieuwe uitdagingen, onder andere op het gebied van beheer. Het Fieldlab levert een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse Smart Industry”, zei Thales Nederland-CTO Lukas Roffel ten tijde van de opening in april 2016.

Bronnet als Smart Grid

Daarnaast laat het park de ontwikkeling van een smart grid zien, in samenwerking met Fudura en Duurzaam Gebouwd-partner DWA. Een zogeheten ‘Bronnet’ geeft de mogelijkheid om het energienetwerk te beheren en vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. “Het maakt gebruik van lokale warmte- en koudebronnen om kantoren en productiehallen te koelen en te verwarmen", licht programmamanager Timo Veen van Fudura en Enexis toe. “Als in het ene gebouw warmte of koude over is, wordt dit uitgewisseld met een gebouw waar het nodig is. Lokale bronnen als onder andere restwarmte van AkzoNobel dat via het warmtenet Hengelo wordt getransporteerd en het Twentekanaal worden ingezet om de hele campus van duurzame energie te voorzien.”

Onno Dwars van VolkerWessels Vastgoed, tevens Duurzaam Gebouwd-expert

Het High Tech Systems Park is een van de voorbeelden van Overijsselse verduurzaming. “Onze provincie loopt met 8,9% duurzame energie voor op het landelijke gemiddelde, maar we zijn nog lang niet bij de Europese doelstellingen van 20%”, verduidelijkt gedeputeerde Erik Lievers van provincie Overijssel. “We moeten alle zeilen bijzetten en nemen de energietransitie dan ook uitermate serieus. Initiatieven die we inzetten zijn de Green Deal voor het Bronnet van High Tech Systems Park, energiescans voor bedrijven en het verduurzamen van 47.000 woningen naar energielabel B, A of energieneutraal. Daarnaast stellen we duurzaamheidsleningen voor particulieren in. De afgelopen periode hebben we € 40 miljoen uitgeleend en we hopen dat we dit kunnen herhalen.”

Slimme koppeling gebruik en opwekking

De energietransitie zorgt dat het balanceren van energievraag- en levering een belangrijke issue wordt. “Door verbruik en opwekking slim aan elkaar te koppelen gaat het over het algemeen goed van maart tot en met oktober”, weet hoofd acquisitie en innovatie van VolkerWessels Vastgoed Onno Dwars. “Dan is autarkie mogelijk zonder al te veel ingrepen en de overige energie wordt terug geleverd aan het net.” In een onlangs gepubliceerde blog van Dwars ‘Ons net is niet voorbereid op Nul op de Meter’ legt hij uit dat dit kan leiden tot slimme verdienmodellen en dat de netspanning niet te veel hoeft toe te nemen.

Wanneer Nederland straks geen fossiele brandstoffen meer gebruikt, is het de vraag of het aantal laadstations voor elektrisch vervoer toereikend is. “Wij willen elektrisch rijdend Nederland ontzorgen”, vertelt manager innovatie Lennart Verheijen van Greenflux. “We zijn in feite een laadpaaloperator die geen laadpalen in bezit heeft. Ons platform koppelt alle laadpunten en geeft inzicht in transacties. We maken verrekening mogelijk.” 

Naast het rij- en oplaadgedrag komt tot slot het energie-consumptiegedrag van gebruikers aan bod. “Wij geven eindgebruikers direct feedback en inzicht in verschillende apparaten die ze in huis hebben, waaronder televisies, koelkasten en telefoons”, vertelt Ipsum-directeur Peter de Bie. “Als je hier gegevens over beschikbaar hebt, dan kun je dit gebruiken om een besparing te realiseren. We zoeken naar partners die mee willen draaien en stappen willen zetten op het gebied van energieconsumptiegedrag en een optimalisatie hiervan.”

De expertmeeting, bezocht door 54 deelnemers, werd over het geheel beoordeeld met een 8,3. Met een 8,6 werden de locatie en de organisatie het beste beoordeeld.