Een Energy Service Company (ESCo) zorgt voor meer zekerheid, lagere kosten en meer comfort. Voor monumenten kan deze vorm van contracting de toekomstwaarde vergroten. Dat bleek tijdens de Nederlandse Restauratiebeurs (15 tot 18 april 2015) waar de ESCo centraal stond tijdens het symposium ‘De ESCo als versterking van verduurzamingsplannen voor uw monument(en)’.

Een ESCo, met wie een energieprestatiecontract wordt afgesloten, zorgt voor de energievoorziening in een gebouw en het management daarvan. De beloning vindt plaats op basis van de behaalde energieprestatie. In een standaard verdienmodel betaalt de opdrachtgever tijdens de contractduur met de ESCo, naast de energielasten, een vergoeding aan de ESCo. Tijdens de contractduur is al sprake van een netto besparing, maar daarna is deze nog vele malen hoger. Marc Feijen (OPPS): “Voor een monument is de meerwaarde tijdens de contractduur en daarna nog groter: bovenop de netto besparing komt namelijk de verbetering van het imago en de gebruikswaarde. Er wordt kwaliteit toegevoegd en dat vergroot de toekomstwaarde van het monument."

Energieprestatie met behoud van cultuurhistorische waarden

Bij monumenten staat het behoud van de cultuurhistorische waarden voorop. Binnen deze kaders kunnen duurzaamheidsmaatregelen worden bedacht. Feijen beschrijft hoe een selectieprocedure van een ESCo er in dat geval uit kan zien. “Gebruik de waardestelling van je monument, maak een goede inputspecificatie (wat kan wel, wat niet) en stel een vraag aan de markt. Zet geen oplossing in de markt: je doelstelling is een duurzame energieopwekking, niet de toepassing van een zonnepaneel”, benadrukt hij. Tot slot kunnen er proces-eisen gesteld worden aan de ESCo. “In het geval van monumenten kan dit  inhouden: de ervaring met het werken aan monumenten en het waarmaken van prestatieafspraken tijdens de exploitatie.”

De Hallen in Amsterdam

Unica Ecopower was de ESCo voor De Hallen in Amsterdam-West, een voormalige tramremise uit eind 19^e eeuw. In 2010 is Stichting Tramremise Ontwikkelings Maatschappij (TROM) begonnen met de planvorming van het rijksmonument, begin 2015 is het complex opgeleverd als kloppend hart van de buurt. Unica hoorde vanaf 2012 bij het bouwteam, de ‘familie’ die heeft gezorgd voor het ontwerp, realisatie en exploitatie en die de liefde voor de voormalige tramremise deelden. Hun taak was om te zorgen voor een energie efficiency en een comfortabel binnenklimaat tijdens de exploitatie.

De WKO staat centraal in het energieconcept. Directeur van Unica Ecopower Jan-Maarten Elias: “Voor een goed energieconcept is het essentieel dat het wordt uitgewerkt in het bouwkundige en installatietechnische plan. Een klimaatinstallatie kan pas comfort opleveren als deze onderdelen op elkaar zijn afgestemd.” Unica Ecopower heeft voor 30 jaar een exploitatieovereenkomst en zij zijn eigenaar van de opwekinstallatie (WKO en distributie). TROM is eigenaar van de gebouwinstallaties (het afgiftesysteem).

Klooster Marienbosch Nijmegen

Herbestemmingsspecialist John van der Doelen van Ozive vertelt over de transformatie van Klooster Marienbosch in Nijmegen tot studentenhuisvesting. In dit project is een maximaal comfort nagestreefd met behoud van de cultuurhistorische waarde. De pelletkachel zorgt voor een duurzame energieopwekking. Adviseur Visietech berekende dat dit een goede EPC oplevert tegen relatief gunstige investeringskosten. Door een slimme compartimentering wordt energie effectief gebruikt. De kamers aan de kloostergangen zijn verwarmd, de kloostergangen zelf zijn onverwarmd. Op deze manier konden de originele vensters in de gevel aan de binnentuin blijven zitten.

Van der Doelen vindt een integrale aanpak essentieel voor een goede energieprestatie. "Tolereer bemoeials tijdens het ontwerp- en bouwproces!” Tijdens het proces is uitgegaan van een ESCo, toch is er uiteindelijk voor gekozen om de energievoorziening en het beheer daarvan onder te brengen bij de eigenaar, studentenhuisvester SSHN. Het rendement dat een externe partij hierop zou kunnen maken is nu ingezet voor een lagere maandlast voor de studenten.

ESCo versterkt verduurzamingsplannen

De ESCo kan de toekomstwaarde van monumenten vergroten. De monumenteigenaar of  -gebruiker moet in dat geval bereid zijn om een stuk van de vraag in de markt zetten. Het project De Hallen laat zien dat een ESCo inderdaad kan helpen bij het realiseren en monitoren van de energieprestaties. Klooster Marienbosch toont echter aan dat vergelijkbare resultaten ook zonder een ESCo te realiseren zijn. Over een ding waren de deelnemers aan het symposium het helemaal eens: voor een energie efficient en comfortabel resultaat is een integrale aanpak van cruciaal belang tijdens het ontwerp, de realisatie en exploitatie.

Foto: Klooster Mariënbosch