In Hoogeveen moet in ’s werelds eerste waterstofwijk worden aangetoond dat waterstof een veilig, comfortabel én betaalbaar alternatief is voor aardgas. Een mobiel tiny house met twee verschillende systemen gaat daarbij als uithangbord dienen.

De toepassing van waterstof als energiebron is niet nieuw. De industrie maakt al decennialang gebruik van waterstof voor proceswarmte. Nu is het zaak om te ontdekken hoe goed de toepassing in de gebouwde omgeving uitpakt om zo extra vaart te kunnen maken met de energietransitie.

“Technisch gezien is er niets dat waterstof in de weg staat”, weet projectmanager Kees Boer van de gemeente Hoogeveen. “Ons aardgasnetwerk is er geschikt voor en de eerste waterstof cv-ketels zijn al ontwikkeld. Het is vooral de uitdaging om aan te tonen dat waterstof in een woning net zo veilig, comfortabel en betaalbaar is als aardgas.”

Die proef op de som nemen ze in Hoogeveen. Te beginnen met een pilot in nieuwbouwwijk Nijstad-Oost, waar ongeveer honderd woningen verrijzen. Boer: “Voordeel is dat wij in deze nieuwe wijk alle infrastructuur, waaronder waterstof cv-ketels, in één keer kunnen aanleggen. Zo kunnen we laten zien dat het technisch kan en veilig is en dat het comfortabele woningen oplevert. Daarna willen wij opschalen naar de naastliggende wijk, de Erflanden. Dat is een jonge wijk met zo’n vierhonderd woningen en hierover zijn we in gesprek met de bewoners.”

Er moet nog veel worden uitgezocht in Hoogeveen, maar met meer dan twintig deelnemende partners is er veel expertise voorhanden. Boer: “In het kader van het Bouwbesluit moet je aantonen dat een waterstofketel qua veiligheid vergelijkbaar is met een aardgasketel. En je moet een nieuwe waterstofketen vormgeven. Het waterstof voor Nijstad-Oost wordt in eerste instantie aangevoerd via tankwagens. Van transport, opslag tot de distributie: over elke stap moet nagedacht worden.”

Veiligheid

Partner de Hanzehogeschool Groningen onderzoekt de mogelijkheden van waterstof in de bebouwde omgeving. Business developer Ted Wildenberg: “Het Nederlandse aardgasnetwerk verkeert in uitstekende conditie. Kleine aanpassingen zijn voldoende om dit netwerk te gebruiken voor het transport van waterstof. Natuurlijk zijn er aandachtspunten: zo is waterstof vluchtiger dan aardgas en kan het sneller weglekken. Maar met bijvoorbeeld detectiesystemen en periodieke controles kun je de veiligheid garanderen.”

Wildenberg ziet de maatschappelijke acceptatie van waterstof als grootste uitdaging. Het is belangrijk om mensen te laten ervaren dat waterstof een verantwoord alternatief voor aardgas is. En er zijn ook veiligheidsvoordelen. Wildenberg: “Het grootste veiligheidsissue bij aardgas is de koolstofmonoxide die bij onvolledige verbranding ontstaat. Hierdoor vallen jaarlijks nog altijd gemiddeld tien slachtoffers. Waterstof bevat geen koolstof, dus het koolstofmonoxidegevaar kun je wegstrepen.”

Waterstof Tiny House

Om de mensen te overtuigen, is er een Waterstof Tiny House aanbouw dat door de regio en ook Nederland gaat toeren. Antea Group is één van de partijen die hierbij betrokken is, in nauwe samenwerking met de gemeente Hoogeveen, het Alfacollege, de Hanzehogeschool en lokale ondernemers. De ingenieurs en adviseurs van Antea Group ontwierpen mee aan twee waterstofinstallaties in het rondreizende tiny house. Jan-Lucas Hof (Antea Group) : “De ene is het retrofitsysteem, waarbij de traditionele cv-ketel wordt vervangen door een waterstofketel. Wanneer die geïnstalleerd is, kunnen bestaande leidingen en radiatoren blijven werken zoals ze dat altijd al doen. Dit concept wordt toegepast in de Erflanden in Hoogeveen.”

Er komt bovendien ook een zelfvoorzienend systeem in het tiny house. Hof: “Met zonnepanelen wekken wij elektriciteit op die via elektrolysers wordt omgezet in waterstof. Eén van de grote voordelen is dat je dit waterstof kunt bufferen. Door waterstof via een fuel cell weer om te zetten naar elektriciteit en warmte, beschik je in de winter en in de herfst ook over duurzame energie. Hierdoor kun je als wijk of community helemaal off-grid gaan en zelfvoorzienend worden.”

Het plan voor de waterstofwijk kwam mede tot stand dankzij subsidie van de RVO. Dit plan wordt nu verder uitgewerkt door een uitvoeringsconsortium met daarin RENDO, Gasunie, NAM, Energie van Ons en The New Energy Coalition.

Bron/complete verhaal: Antea Group

Lees ook: Waterstof essentiële toevoeging energysysteem