Door de salderingsregeling kunnen kleingebruikers de zonnestroom van panelen die ze niet meteen zelf gebruiken, terugleveren aan het elektriciteitsnet. Dezelfde hoeveelheid elektriciteit mogen ze dan op een later moment gratis van het elektriciteitsnet halen. Door de hoge prijs die consumenten betalen voor elektriciteit, heeft dit de afgelopen jaren geleid tot een interessante businesscase om zonnepanelen te installeren.

Maar de gouden toekomst die zonnepaneelbezitters voor ogen hadden, lijkt voorbij. Donkere wolken pakken zich samen rond de salderingsregeling. Minister Henk Kamp van Economische Zaken heeft aangegeven dat de overheid volgend jaar de regeling evalueert. Vervolgens is het plan om de regeling na 2020 te versoberen. Wat deze aanpassing precies betekent voor al geplaatste en nieuwe zonnepanelen, is nog onduidelijk. Dat geeft weer problemen bij mensen die zonnepanelen overwegen. Een installatie is met saldering pas na 8 jaar of langer terugverdiend. De angst om na 3,5 jaar opeens de inkomsten te zien verdampen, leidt tot grote onzekerheid bij consumenten. 3,5 jaar is een te korte periode om een investering te doen, die zij in het dubbele van die tijd pas terugverdienen.

Wel zekerheid in andere regelingen

Aan de andere kant zien we dat er twee andere regelingen zijn voor zonnepanelen, die wel zekerheid op lange termijn bieden. Zo ligt de SDE+ subsidie voor zonneparken vast voor 15 jaar. Echter is deze situatie niet helemaal vergelijkbaar met zonnepanelen voor particulieren, omdat voor deze subsidie veel panelen neergelegd moeten worden en opbrengsten per kWh lager zijn dan wat consumenten betalen.

Een tweede regeling, de postcoderoosregeling, is daarentegen vrijwel identiek aan de salderingsregeling. Alleen liggen de panelen dan niet op je eigen dak. Sinds het begin van dit jaar mogen huishoudens met panelen in een postcoderoosregeling de opgewekte stroom volledig salderen met hun eigen gebruik. Een belangrijk verschil is dat bij deze regeling wel zekerheid wordt geboden: de regeling heeft een vaste looptijd van 15 jaar. Toch een groot contrast met de gegeven zekerheid van 3,5 jaar bij de salderingsregeling.

Waarom aanpassing salderingsregeling?

De overheid verantwoordt de wijziging van de salderingsregeling met 2 hoofdargumenten.

1. Het elektriciteitsnet zou nu gebruikt worden als gratis batterij voor de huishoudens. Maar uitwisseling met het elektriciteitsnet is niet gratis. Zeker niet als straks veel zonnepanelen het elektriciteitsnet verzwaren.
2. De salderingsregeling is voor de overheid een relatief dure manier om CO₂ te reduceren. Per vermeden ton CO₂ kost het de overheid meer geld dan andere regelingen. (De salderingsregeling is overigens geen subsidie, maar een belastingmaatregel. De kosten voor de overheid bestaan dus uit een derving van belastinginkomsten).

Duidelijkheid is noodzakelijk

De 2 bovengenoemde argumenten zijn begrijpelijk, niet alleen vanuit de overheid gezien. Ik ben dan ook geen principieel tegenstander van de versobering van de salderingsregeling. Tegelijkertijd zie ik dat zonnepanelen een eenvoudige vorm van duurzame energieopwekking zijn. De maatschappelijke weerstand tegen zonnepanelen is laag en het gebruik van energie ligt letterlijk onder de plaats van het opwekken van de elektriciteit.

Uit eigen ervaring heb ik gezien dat mensen met zonnepanelen zich veel bewuster zijn van hun energiegebruik. Daarom pleit ik voor een lange overgangsperiode, waarin consumenten nog steeds binnen afzienbare tijd hun zonnepanelen kunnen terugverdienen. Het zou vreemd zijn als het salderen via de postcoderoosregeling op het dak van iemand anders financieel interessanter is, dan salderen via je eigen dak.

Tot slot pleit ik vooral om zo snel mogelijk zekerheid over de salderingsregeling te geven en deze zekerheid voor een lange periode af te geven. Want pas dan kunnen en willen veel consumenten investeren in hun eigen productie van duurzame energie. Want dergelijke zekerheid is niet alleen nodig voor grotere projecten via de SDE+ subsidie en postcoderoosregeling, maar ook voor consumenten met zonnepanelen op hun eigen dak.

Auteur Maarten Staats is energieadviseur bij Merosch.