Het huidige omgevingsrecht is verouderd, verdeeld over 10-tallen wetten en werkt daardoor vertragend voor (duurzame) initiatieven om te bouwen. In mijn blog '1 Omgevingswet is de toekomst' ben ik hier uitgebreid op ingegaan. In de nieuwe Omgevingswet is voor beleidsontwikkeling het instrument omgevingsvisie opgenomen.

U vraagt zich waarschijnlijk af:

1. Wat is een omgevingsvisie?
2. Wat zijn de voordelen van een omgevingsvisie?
3. Wat hebben duurzaamheid en duurzame initiatieven om te bouwen met de omgevingsvisie te maken?
4. Welke potentie heeft een omgevingsvisie om duurzaamheid en duurzame initiatieven aan te wakkeren?

Wat is een omgevingsvisie?

Een omgevingsvisie is een integrale langetermijnvisie voor de fysieke leefomgeving op terreinen als:

• natuur en milieu
• water en gebruik van natuurlijke hulpbronnen
• verkeer en vervoer
• cultureel erfgoed
• ruimtelijke ontwikkeling

Voor de provincie en het rijk is 1 provinciale respectievelijk nationale omgevingsvisie voor het grondgebied verplicht, terwijl in het huidige wetsvoorstel voor gemeenten het vaststellen van een omgevingsvisie vrijwillig is. Een omgevingsvisie bindt alleen het rijk, de provincie of gemeente zelf en heeft als inhoud:

1. de hoofdlijnen van:
• de voorgenomen ontwikkeling
• het gebruik
• het beheer
• de bescherming
• het behoud van het grondgebied
2. de hoofdzaken van het voor de fysieke leefomgeving te voeren integrale beleid in de complexe dynamiek van de moderne maatschappij

Wat zijn de voordelen van een omgevingsvisie?

De voordelen van een omgevingsvisie zijn evident:

1. door het opstellen van een omgevingsvisie worden in een vroegtijdig stadium mogelijk strijdige of juist elkaar versterkende ontwikkelingen met elkaar verbonden
2. de door het rijk, de provincie of de gemeente vastgestelde omgevingsvisie geeft de eigen rol bij de realisatie van die visie aan en de verwachte rol van andere belanghebbenden met samenhangende beleidsuitwerking;
3. Het is ruimer dan huidige gebiedsdekkende structuurvisie met als extra’s:
   a)     de relevante delen van de natuurvisie
   b)    verkeers- en vervoerplannen
   c)     strategische gedeelten van nationale en provinciale waterplannen en milieubeleidsplannen

Als initiatiefnemer heeft u het extra voordeel dat u de visie op de omgeving per bestuursorgaan (het rijk, de provincie en de gemeente) in 1 samenhangende omgevingsvisie met een duidelijke rolverdeling kunt vinden.

Wat hebben duurzaamheid en duurzame initiatieven om te bouwen met de omgevingsvisie te maken?

Met de openbaarmaking van een vastgestelde omgevingsvisie wordt voor burgers en bedrijven direct zichtbaar en duidelijk wat zij van het rijk, hun provincie of hun gemeente op het gebied van duurzaamheid en duurzame initiatieven om te bouwen kunnen verwachten en wat de verwachte rol is van andere belanghebbenden. Groot voordeel is ook dat het vaststellende bestuursorganen (het rijk, de provincie en de gemeente) alleen zelf aan de omgevingsvisie gebonden zijn en dat initiatiefnemers op het terrein van duurzaamheid en duurzame initiatieven om te bouwen (nog) flexibel en niet gebonden zijn. Hiervoor zijn andere instrumenten te gebruiken.

Welke potentie heeft een omgevingsvisie om duurzaamheid en duurzame initiatieven aan te wakkeren?

Tijdens de voorbereiding van de omgevingsvisie maakt gebruik u van de uitnodiging om inspraak en zienswijzen in te dienen om uw visie op duurzaamheid en uw duurzame initiatieven in de omgevingsvisie als ontwikkeling opgenomen te krijgen en aan te geven wat u van het rijk, provincie en gemeenten verwacht. In de vastgestelde omgevingsvisie staat vervolgens wat het rijk, provincie en gemeenten bij de realisatie uw visie en initiatief voor u kunnen betekenen.

In mijn blog 'Duurzaam bouwen en duurzaamheid in de nieuwe Omgevingswet’ heb ik uitgebreid aangegeven hoe u nu al vooruit kunt lopen op de nieuwe Omgevingswet. 

Vraag aan u

Het podium om op strategisch niveau duurzaamheid en uw duurzame initiatieven bij het rijk, provincies en de gemeenten onder de aandacht te brengen, is de voorbereiding en de vaststelling van de omgevingsvisie en met name op gemeentelijk en mogelijk op provinciaal niveau.

Mijn vraag aan u is dan ook:

Meer weten?

De hierboven vermelde Omgevingsvisie Overijssel 'Wat betekent dat voor mij als inwoner van de provincie' geeft een voorbeeld van een provinciale Omgevingsvisie. Kijk daarvoor het filmpje dat helemaal bovenaan staat.

Meer tips

In mijn volgende blog besteed ik onder meer aandacht aan: de vereiste cultuurverandering voor realisatie van duurzame gebiedsontwikkeling. En... met de kansen vanuit de nieuwe Omgevingswet.

Auteur Arno Kleine Staarman is projectmanager ruimtelijke ontwikkeling van Aranto www.aranto.nl  Van visie tot realisatie! ‘Voor wie zijn bestemming kent, vindt Aranto de weg’ (vrij vertaald naar een spreuk van Lao Tze).