De NOVI is de Nationale Omgevingsvisie. Dé integrale strategische visie van het Rijk op de fysieke leefomgeving van Nederland. Dus geen losse benadering vanuit alle sectorale en deelbelangen als milieu, duurzaamheid en economie. Maar een totale integrale benadering van onze fysieke leefomgeving. En met fysieke leefomgeving wordt bedoeld alles wat u met uw zintuigen ervaart, dus wat u ziet, hoort, proeft, ruikt en voelt.

Beeld boven: Shutterstock

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verwoordt het mooi met deze ronkende twee zinnen: ‘We willen graag dat ons land over 30 jaar nog steeds prettig en gezond is om in te wonen, werken en leven. Daarom is het belangrijk nu al na te denken over de keuzes die daarvoor nodig zijn.’

Nu staat niet alleen het Rijk aan de lat voor een omgevingsvisie. Ook uw gemeente en provincie zijn op dit moment aan de slag met hun omgevingsvisie. De omgevingsvisie als verplicht onderdeel – en hét kerninstrument- van de naar verwachte in 2021 in werking tredende Omgevingswet. De omgevingsvisie is een van de zes kerninstrumenten van de Omgevingswet.

Wanneer geldt de NOVI?

De Ontwerp NOVI is in juni 2019 verschenen. Uw officiële reactie -zienswijze- heeft u tot en met 30 september 2019 kunnen geven. Waar ik heel benieuwd naar ben is of u in die periode de Ontwerp NOVI überhaupt gelezen heeft, een informatieronde bezocht heeft of zelfs zienswijzen ingediend heeft. Maar belangrijker nog: wat vindt u van deze integrale strategische visie van het Rijk op de fysieke leefomgeving van Nederland, bijvoorbeeld in relatie met duurzaamheid?

Waar kiest de Ontwerp NOVI voor?

Ik zal u op weg helpen over de Ontwerp NOVI. In de Ontwerp NOVI wordt de keuze gemaakt voor de volgende vier prioriteiten:

1. Ruimte maken voor de klimaatverandering en energietransitie.
2. De economie van Nederland verduurzamen en ons groeipotentieel behouden.
3. Onze steden en regio’s sterker en leefbaarder maken.
4. Het landelijk gebied toekomstbestendig ontwikkelen.

In onderstaande figuur wordt het afwegen van keuzes met de Ontwerp NOVI helder weergegeven.

Na de vier prioriteiten gelden voor het wegen van belangen en maken van keuzes drie uitgangspunten als afwegingsprincipes:

1. Slimme combinaties waar dat kan.
2. De kenmerken van het gebied centraal stellen.
3. Niet uitstellen of doorschuiven.

Voor de liefhebbers onder u verwijs ik graag naar de Ontwerp NOVI waar u de hele ontwerp NOVI tot u kunt nemen.

Kritiek op Ontwerp NOVI

Een belangrijk punt van kritiek op het Ontwerp van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is dat er nog weinig keuzes in staan. Er worden geen keuzes gemaakt voor waar nieuwe woningen, windmolenparken of natuurgebieden worden gerealiseerd. Het is goed, dat het Rijk die keuzes niet alleen kan en wil maken als één concept mal voor heel Nederland!

Aan de andere kant is het de vraag of het Rijk in veel gevallen de verantwoordelijkheid niet bij uw gemeente en provincie afschuift. Voor bijvoorbeeld de inpassing op land van de opgave voor duurzame energie worden regionale energiestrategieën (RES) opgesteld, waarbij afgevraagd kan worden hoe de democratische legitimiteit geborgd is bij deze regionale overleg gremia.

Conclusie

Persoonlijk mis ik in de ontwerp NOVI het volgende:

1. Duidelijke keuzes voor duurzame, onderscheidende en integrale gebiedsontwikkeling gebaseerd op de kracht Nederland. Belangrijke keuzes worden in de NOVI vooruitgeschoven of zijn keuzes gemaakt in en uit het verleden.
2. Herkenning en erkenning van de NOVI door en voor de 'man op straat' en iedere Nederlander.
3. Een afwegingskader voor het sociaal, fysieke en economisch domein voor Nederland voor over 30 jaar. Voor het belang hiervan verwijs ik alleen maar naar de huidige Stikstofcrisis en het “Niet alles kan”-rapport van de commissie Remkes….

Duidelijke keuzes, de “man op straat” en een afwegingskader zijn uitgebreider beschreven in mijn boek 'Duurzame gebiedsontwikkeling en de Omgevingswet'. Ik zie uw reacties graag tegemoet.