Energiezuinige gebouwen: nieuwbouw en renovatie

Energiezuinige gebouwen: nieuwbouw en renovatie

In vrijwel elk Europees land zijn ze te vinden, de passiefhuizen. Met een energieverbruik van hooguit 15 kWh per vierkante meter per jaar behoren deze woningen tot de meest zuinige van dit moment.

Zo verbruikt een Nederlands passiefhuis 4 keer minder energie dan een Nederlands nieuwbouwwoning uit 2011. Hierdoor is de CO2-uitstoot hooguit de helft van een gemiddelde nieuwbouwwoning. De energetische winst is voor het grootste deel behaald door de uitstekende isolatie, gecombineerd met het passief benutten van zonne-energie.

Het principe van dit soort woningen is in de jaren zeventig ontwikkeld door de Zweedse hoogleraar Bo Adamson. Sinds de oprichting in 1996 van het Passivhaus Institut in het Duitse Darmstadt is de populariteit van dit concept sterk toegenomen. Inmiddels zijn er wereldwijd minstens 40.000 van dergelijke woningen gerealiseerd. 

Energieverbruik 29% tot 48% omlaag

Ook in Noord-Amerika mag het passiefhuis inmiddels op groeiende belangstelling rekenen, zo vermeldt het jaarboek Can a City Be Sustainable? van het Amerikaanse Worldwatch Institute. Omdat de geografische ligging bepaalt hoeveel zonne-energie kan bijdragen aan de verwarming van de woning, zijn de normen waaraan passiefhuizen moeten voldoen per land verschillend. Opvallend is verder dat er in de Verenigde Staten een groeiende belangstelling is ontstaan voor het renoveren van bestaande gebouwen. Bij gerenoveerde overheidsgebouwen is het bijvoorbeeld gelukt om het energieverbruik met 29% tot 48% omlaag te schroeven.

Maar het kan nog beter, zo blijkt uit recent onderzoek van het National Renewable Energy Laboratory in Colorado. Dit maakt het duidelijk dat het mogelijk moet zijn om bij conventionele gebouwen 67% energie te besparen.

Rol overheid

Maar de totstandkoming van passiefhuizen en andere energiezuinige woningen gaat niet vanzelf, vaak moet de overheid op dit gebied het voortouw nemen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de gang van zaken bij het Duitse stadje Freiburg. Hier is bij wet bepaald dat de maximale hoeveelheid primaire energie bij nieuwe woningen hooguit 55% mag bedragen van de heersende normen op dit gebied. Het verlies aan transmissiewarmte mag hooguit 70% bedragen van de nationale norm.

In de wijk Vauban van Freiburg is de keuze gevallen op passiefbouwen. In combinatie met een optimale inzet van zonne-energie produceren sommige woningen zelfs meer energie dan het eigen verbruik. Naast energiebesparing staan in deze wijk ook andere ecologische maatregelen hoog op de agenda, zoals het toepassen van grasdaken, de opvang van regenwater en het zorgen voor begroeiing tussen de huizen om een positief microklimaat te realiseren. Inmiddels heeft Freiburg een Perspektivplan ontwikkeld, dat de ontwikkeling van de stad bediscussieert en ideeën lanceert over hoe de stad de komende 15 jaar kan groeien zonder dat dit ten koste gaat van de leefbaarheid. De discussie gaat daarbij niet alleen over wonen, maar ook over het gebruik van land, mobiliteit, biodiversiteit en sociale zaken. 

Geen realistisch beeld over terugverdientijd

Niet altijd zien bewoners het belang van energiebesparing in, stelt Gregory Kats, directeur van een op duurzaamheid gericht investeringsmaatschappij. Een belemmering voor veel mensen is dat zij geen realistisch beeld hebben over de terugverdientijd van energiebesparende maatregelen: in het algemeen verwachten particuliere investeerders dat de investeringen in energiezuinige maatregelen in hooguit 2 jaar zijn terugverdiend. Hoogste tijd om deze hooggespannen verwachtingen ten aanzien van de terugverdientijd van efficiencymaatregelen bij te stellen, zegt Katz in zijn bijdrage aan het jaarboek van het Worldwatch Institute, al was het maar omdat het besparen van energie de meest kosteneffectieve manier is om CO2 binnen de gebouwde omgeving te reduceren.

Katz haalt in dit verband met instemming de aanpak van het Riga gevestigde energieservicebedrijf RenEsco aan, dat erin geslaagd is om 15 appartementengebouwen in Letland drastisch te renoveren. Dankzij onder meer energiebesparende maatregelen en een energiemanagementsysteem ging het energieverbruik met 45% tot 65% ten opzichte van de oude gebouwen nar omlaag. De terugverdientijd van de energiezuinige maatregelen van 9 tot 10 jaar lijkt misschien lang, maar volgens een energiedeskundige staat daar een enorme energiewinst tegenover. Als alle vergelijkbare woningen dit voorbeeld zouden volgen, hoeft Letland 40% minder gas uit Rusland te importeren.

State of the World: Can a City Be Sustainable?
Uitgeverij: Worldwatch Institute, 2016
448 pagina's 
Prijs paperback: $25.00, ISBN: 9781610917551
E-book: $24.99, ISBN: 9781610917568 

Duurzaam Gebouwd besteedt 3 artikelen aan het boek ‘State of the World: Can a City Be Sustainable?’. Na het eerste artikel 'Hoe krijg je de gebouwde omgeving duurzaam?' in juni en het tweede artikel 'Een stad 100% duurzaam, kan dat?' , is dit het derde en laatste deel.

Illustratie boekomslag via: Canacitybesustainable.org

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing netcongestie

Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing ...

Op het Zeeuwse Tholen is op maandag 10 juni onder grote belangstelling de eerste energy hub (e-hub) in Nederland in gebruik genomen. In deze e-hub kunnen bedrijven ...

Lees verder

c21 c225
Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop GO 2024

Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop ...

De waarde van kennisdeling wordt nog wel eens onderschat, zeker als we kijken naar het invullen van de Klimaatdoelstellingen. Door te innoveren, pionieren en lef ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c41 c225
Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming gebouwde omgeving

Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming ...

In aanloop naar de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024 lanceert platform Duurzaam Gebouwd maandag 4 november het rapport Op weg naar CO2-neutraal. Het rapport benadrukt ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing CO2-arm beton

Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om de Net Zero-strategie hoog op ...

Lees verder

c21 c225
Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Om hem Mr. Duurzaamheid te noemen, gaat wellicht net een stapje te ver, maar al ver voordat duurzaamheid een begrip was, was dit voor Paul van Bergen, directeur ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225
Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award '24 

Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award ...

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week is de tweede Ruud van Berkel Award uitgereikt. De winnaar van dit jaar is SeaWood Materials: een 100 procent ...

Lees verder

c21 c225 c237
Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en onderhoudstrajecten

Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en ...

Wat zijn beweegredenen voor bedrijven om hun gebouwen duurzamer, meer circulair en gezond te maken? En hoe zorg je dat je maximale waarde levert in beheer- en onderhoudstrajecten? ...

Lees verder

c21 c225
Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen groeit door

Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen ...

Het aantal organisaties dat zich aansluit bij het platform Toekomstbestendig Bouwen blijft groeien. Het convenant werd tijdens het congres Toekomstbestendig Bouwen ...

Lees verder

c21 c225 c237
Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

‘Gebruik meer gezond verstand bij verduurzaming’, is de stellige overtuiging van Debbie van Noort en Daniel Strumphler van Turner & Townsend. Omdat ...

Lees verder

c21 c225
De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De CO2-uitstoot daalt te langzaam en Nederland loopt uit de pas als het gaat om het invullen van klimaatdoelstellingen: de kans dat het wettelijke klimaatdoel van ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up