Energieneutrale kantoren: ze bestaan vandaag nog niet, en dat is een gemiste kans. Want energieneutrale kantoren gebruiken geen fossiele energie (zowel gebouw gebonden als de gebruikers- en apparaten- energie), zijn gezonder en bieden meer comfort.

Ze brengen meer geld op en – ook belangrijk in deze tijden van leegstand - ze verhuren een stuk beter. Daar komt bij dat huurders die maatschappelijk verantwoord ondernemen in hun bloed hebben, huisvesting willen die aansluit bij hun maatschappelijke doelstellingen en identiteit.

Gewoon duurzaam is niet goed genoeg meer
De afgelopen jaren hebben zich gekenmerkt door ‘Green means Business’: met duurzaamheid voorop ben je innovatief en betrokken en is er handel. Inmiddels is duurzaamheid geen onderscheidend item meer. Duurzaamheid is vanzelfsprekend geworden en als je niet duurzaam en verantwoord onderneemt doe je überhaupt niet meer mee. Om wél onderscheidend te zijn, gaan bedrijven steeds een stap verder.

In de afgelopen jaren hebben hoge BREEAM scores een vlucht genomen. De tijd is gekomen dat ook hogere prestaties, zoals energieneutraal, tot uitdrukking kunnen worden gebracht door middel van het BREEAM-NL certificaat. Voor kantoorhuisvesting geldt dat een ‘gewoon duurzaam kantoor’ niet langer goed genoeg zal zijn. Verhuurbare kantoren zijn energieneutrale kantoren: comfortabel, gezond en functioneel.

Energieneutraal? Dan dus ook op het BREEAM-NL certificaat
BREEAM-NL In-Use is een monitoringsinstrument om de algemene duurzaamheidprestatie van bestaande gebouwen te monitoren. Het beoordeelt de gebouweigenschappen én het beheer en gebruik ervan. Met de scores kunnen eigenaren en gebruikers de operationele kosten – waartoe ook de energiekosten behoren -  van een bestaand kantoor terugbrengen en de duurzaamheidprestaties verbeteren.

Volgens de systematiek van BREEAM-NL In-Use werkt de verduurzaming van bestaande kantoren alleen als men voortdurend verbeteringen doorvoert. Dit kan door hiervoor steeds de natuurlijke momenten aan te grijpen, zoals renovaties en planmatig (groot) onderhoud. BREEAM-NL gaat er wel vanuit dat gebouwen uiteindelijk energieneutraal zullen worden, maar biedt eigenaren en gebruikers nog geen handvatten om daar ook werkelijk uit te komen. De DGBC (Dutch Green Building Council) en Energiesprong slaan de handen ineen om met BREEAM uiteindelijk uit te komen op een energieneutraal kantoor.

Energieneutraal loont
Door gebruikers wordt huisvesting traditioneel gezien als een kostenpost. Echter, energieneutrale, comfortabele en gezonde huisvesting is een bedrijfsmiddel waarmee de opbrengsten van een organisatie verbeterd kunnen worden. Wanneer huisvesting de condities schept om effectiever te zijn in het primaire proces, dan zijn de opbrengsten groter dan de kosten.

Met energieneutrale, comfortabele en gezonde huisvesting worden ziektekosten verlaagd, wordt de productiviteit van de werknemers verhoogd en worden discussies op de werkvloer over het binnenklimaat voorkomen. Dat beter tevreden werknemers leiden tot een betere inzet behoeft geen uitleg. De opbrengsten zijn daardoor hoger dan de kosten van de huisvesting zelf. Voor gebruikers die deze omslag in het denken hebben gemaakt, wordt de huisvestingskeuze een stuk eenvoudiger wanneer ze deze prestaties van het BREEAM-NL certificaat kunnen aflezen.

Meer dan een vrijblijvende ambitie
Het beleid in Europa is erop gericht dat alle nieuwe kantoren vanaf 2020 energieneutraal zijn. Ook Nederland heeft zich hieraan gecommitteerd en bereidt zich voor op een energieneutraal gebouwde omgeving. De EPC eis – de waarde waarin de energie-efficiency van gebouwen wordt uitgedrukt -  gaat snel stap voor stap richting energieneutraal. Wanneer op dit moment een kantoor gerenoveerd wordt en er een huurcontract van 10 jaar wordt gesloten, dan loopt het huurcontract af op het moment dat nieuwe kantoren al energieneutraal moéten zijn (2020).

Nieuwe standaard
Energieneutraliteit is dan de nieuwe standaard geworden. Het bestaande kantoor loopt dan een groot risico op leegstand en heeft direct een forse achterstand ten opzichte van nieuwbouw. De gebruiker rest immers geen andere keus dan te vertrekken naar een gebouw dat wél voldoet aan de standaard. De veroudering slaat dus snel toe en vandaag een hoge BREEAM-NL In-Use score bleek achteraf niet voldoende. Door te richten op energieneutraliteit, (zowel bij nieuwbouw als bij renovaties) kunnen de eigenaar en de gebruiker samen anticiperen op deze degradatie en ervoor zorgen dat ook na 10 jaar het kantoor nog steeds voldoet.

Hoe gaan we verder?
Het is belangrijk dat er snel en continu verbeterd wordt en dat alle keuzes zich richten op energieneutraal. Om de markt klaar te stomen voor deze hoge ambities voert Platform31 het innovatie- en transitieprogramma Energiesprong uit. Het programma richt zich op de transitie van de bestaande gebouwde omgeving naar energieneutraal en richt zich op het creëren van handelingsperspectief voor eigenaren en gebruikers. Om de markt goed te faciliteren en zichtbaar te maken hoe gebouwen presteren, zal ook DGBC meebewegen met deze snelle ontwikkelingen door de BREEAM systematiek daarop aan te passen en uit te breiden. De DGBC en Energiesprong |Platform31 gaan samen met de markt een routekaart ontwikkelen die eigenaren en gebruikers helpt om bestaande gebouwen zo snel mogelijk energieneutraal te maken.

Auteurs: Stefan van Uffelen, directeur Dutch Green Building Council en Eelco Ouwerkerk, Programmamanager kantoren Platform 31 | Energiesprong

Meer informatie vindt u op de website 'Kantoor vol energie' óf op de officiële website van Energiesprong.

Wanneer gesproken wordt over energieneutraal, worden zowel de gebouwgebonden als de gebruikers- en apparaten- energie bedoeld. Er zijn inmiddels wel voorbeelden gerealiseerd van kantoren die energieneutraal zijn als het alleen om het gebouwgebonden energiegebruik gaat.