Medewerkers van de Goede Doelen Loterijen kunnen vanaf oktober dit jaar hun mobiele telefoon opladen met stroom, afkomstig van ramen. Aan de zuidkant van hun nieuwe duurzame pand zijn de bovenste twee verdiepingen voorzien van PowerWindows. “Een gevel verbruikt steeds meer stroom”, vertelt Ferdinand Grapperhaus, CEO bij PHYSEE. “Wij willen de stroom in de gevel zelf duurzaam opwekken zonder in te leveren op het design.”

Auteur: Ingrid Rompa, Beeld: Jasper Juinen 

De technische startup PHYSEE werd in 2016 met hun PowerWindows uitgeroepen tot winnaar van de Postcode Lottery Green Challenge. PowerWindows zijn transparante stroomopwekkende ramen, waarmee zij de bebouwde omgeving energieneutraal willen maken. “Wij vinden het geweldig dat we een aantal winnende producten kunnen toepassen in ons nieuwe kantoorpand”, verklaart projectleider Esther Wubben van de Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, VriendenLoterij, BankGiro Loterij). “Een ander product dat wij toepassen is ecologisch isolatiemateriaal op basis van schimmels. De Amerikaanse uitvinder Eben Bayer won hiermee in 2008 de Green Challenge.”

De Goede Doelen Loterijen waren in maart zelf ook in de race voor een award. “We zijn genomineerd voor de internationale BREAAM Award voor het meest duurzame ontwerp in de categorie ‘design commercial buildings’,” licht Esther toe. “Helaas hebben we niet gewonnen, maar we kregen in Londen wel een eervolle vermelding. Daar zijn we best trots op. Voor het ontwerp hebben we inmiddels wel het Nederlandse certificaat BREEAM Outstanding (laatste norm, 2014) ontvangen. Na de oplevering in oktober hopen we het oplevercertificaat in ontvangst te mogen nemen. Vorig jaar kregen we ook al het BREEAM sloopcertificaat Excellent voor het ontwerp en de oplevering.”

Voorbeeld

De Goede Doelen Loterijen heeft in 2016 bewust een leegstaand gebouw gekocht, om dit om te toveren tot een zeer duurzaam kantoorpand. “Pas daarna kwamen we in aanraking met BREEAM. Wij doen dit niet vanwege de economische waarde, want de Goede Doelen Loterijen betrekken het pand zelf. We doen het omdat we een voorbeeld willen zijn voor anderen in een wereld waar klimaatverandering een hot topic is. Wij steunen heel veel goede doelen en projecten die zich bezig houden met duurzaamheid en klimaatverandering. Het is dus ook een beetje: ‘practise what you preach’.”

Het pand wordt voorzien van alle mogelijke duurzame producten, zoals 950 zonnepanelen op het dak, een triple glas gevel, isolatiemateriaal, energiezuinige installaties, opvang regenwater voor het grijs watercircuit en de beplanting. “Daarnaast komen er biologische daktuinen en neemt de loterij al het meubilair dat reeds in gebruik is mee naar het nieuwe pand. En dat is heel ongebruikelijk.”

Verschil

Pas tijdens de bouw is bekend gemaakt dat 26 PowerWindows zouden worden geplaatst. “Met ons product proberen we een verschil te maken in de wereld van energie slurpende gebouwen”, legt Ferdinand uit. “Onze ramen kunnen momenteel al 10 wattpiek (Wp) per vierkante meter aan stroom opwekken.”

Qua installatie is er geen verschil tussen PowerWindows en ‘normale’ ramen, verduidelijkt Ferdinand. “Het zijn ‘gewoon’ dubbelzijdige glasunits, maar dan met zonnecellen. Wij werken samen met verschillende glasfabrikanten, waaronder Stolker Glas en NSG Pilkington. Met deze glasfabrikanten kunnen wij elke productie aan. We zouden nu al 1000 vierkante meter per maand kunnen leveren.”

PowerWindows wekken niet alleen stroom op; ze kunnen ook communiceren met het gebouwbeheersysteem, meldt Ferdinand. “Met de 10 wattpiek kun je zonwering, lichtwering, ventilatieroosters, en elektrisch verwarmbaar- en dimbaar glas van stroom voorzien. Op deze manier kun je enorm besparen op een bekabelingsnetwerk. Je kunt daarnaast onder meer ook mobiele telefoons opladen.”

Verdrievoudigen

De zonnecellen bevinden zich in de afstandhouders tussen het dubbelzijdige glas. “Afstandhouders zijn normaal gesproken van aluminium. In ons geval plaatsen we ze onder een bepaalde hoek, zodat ze zoveel mogelijk zonlicht opvangen. Dit werkt het beste bij een heldere ruit.” Op dit moment wordt al druk gewerkt aan een verbetering van de energieprestatie. Ferdinand verwacht dat dit proces over anderhalf jaar voltooid is. “We werken momenteel aan een coating. Wanneer we die kunnen aanbrengen, dan kun je de efficiëntie verdrievoudigen.”

Het idee voor de PowerWindows is 3,5 jaar geleden ontstaan. “Mede-oprichter Willem Kesteloo en ik hebben in samenwerking met TU Delft onderzoek gedaan naar materialen die de werking van glas zouden kunnen uitbreiden. We wilden er niet alleen doorheen kunnen kijken; de ramen moeten ook stroom opwekken. Van daaruit hebben we deze technologie ontwikkeld.”