Technisch is het nu al mogelijk om volledig duurzame steden te bouwen. Wat vooral ontbreekt, is (politieke) wil. Dat zegt Duurzaam Gebouwd-expert Andy van den Dobbelsteen morgen in zijn intreerede als hoogleraar aan de TU Delft.

"In de stad is ieder gebouw nu te zien als een ziekenhuispatiënt die verbonden is met verschillende ‘infusen’: water, elektricitieit, riolering, kabel-tv enzovoorts. Die situatie is niet noodzakelijk slecht, maar er wordt onvoldoende onderkend dat het ‘afval’ van de ene ‘patiënt’, van nut kan zijn voor een andere."

Dat stelt prof. Andy van den Dobbelsteen in zijn intreerede als hoogleraar Climate Design and Sustainability.

Uniek
"Als steden echt duurzaam willen worden, zullen ze een intelligent systeem moeten hebben voor de uitwisseling van diverse stromen, zoals afvalwarmte, net zoals een natuurlijk organisme. Geen enkel stadsgebouw zou als een individu moeten functioneren maar de unieke mogelijkheden die de stad biedt, moeten aangrijpen."

Supermarkt
Van den Dobbelsteen geeft een concreet voorbeeld: "Supermarkten gebruiken hun energie voornamelijk voor koeling (en maar een klein gedeelte voor verlichting en verwarming van het kantoortje). Aan de andere kant van de airconditioner produceert de supermarkt dus een flinke hoeveelheid warmte, die normaal gewoon de lucht in gaat. Deze warmtestroom zou nuttig kunnen worden gebruikt door bijvoorbeeld nabijgelegen winkels, huizen of sportfaciliteiten."

Een ander voorbeeld is een zwembad, dat continu moet worden verwarmd. Dit zou slim kunnen worden gecombineerd met een ijsbaan, die immers continu gekoeld moet worden.

Groningen
Van den Dobbelsteen is zowel actief op het niveau van het individuele gebouw (zoals klimaatbestendige en/of energiezuinige woningen), de stad en de regio. Wat dat laatste betreft, bekijkt Van den Dobbelsteen naar slimme combinaties van energiestromen. Dit heet Energy Potential Mapping (EPM).

Uit een EPM-studie voor de provincie Groningen, bleek dat met maatregelen als aangepaste huizenbouw, windparken en het aanplanten van groenzones, 50 procent van de energievraag duurzaam kon worden geleverd. (Zie afbeelding).

Bruto Afgenomen Waarde
Concluderend stelt Van den Dobbelsteen dat het technisch al mogelijk is om volledig duurzame steden te bouwen. "Wat ons tegenhoudt, is het (politieke) lef om het echt toe te passen en ons financiële systeem, dat korte-termijnoplossingen met minimale investeringen stimuleert."

Politiek gezien pleit Van den Dobbelsteen verder voor de invoering van een Bruto Afgenomen Waarde (BAW), als tegenhanger van de bekende Bruto Toegevoegde Waarde (BTW).

"Ik vind dat we zouden moeten betalen voor de kwaliteitsafname van producten (en energie, in de zin van toegenomen entropie). Als een product alleen maar gedumpt kan worden, is de overgebleven kwaliteit nul en de te betalen BAW maximaal. Als alle onderdelen van een product kunnen worden hergebruikt, is de BAW minimaal."