Schaarste van grondstoffen is al jarenlang een groeiend probleem; de vraag naar grondstoffen en energie neemt wereldwijd toe, de beschikbaarheid neemt af. Grondstoffen hergebruiken is broodnodig. Afval is geen afval meer, maar een grondstof die na recycling en verwerking als nieuw product teruggebracht wordt in de kringloop. Zo ook het vlakglasafval.

Vlakglas is een verzamelnaam voor glassoorten die gebruikt worden in de woning- en utiliteitsbouw (de bouw van kantoren, fabrieken en andere bedrijfsruimten). Denk bijvoorbeeld aan ramen, kozijnen en deuren. Vlakglas wordt daarom ook wel vensterglas genoemd. Maar ook design- en interieurglas kunnen onder de noemer vlakglas vallen. Jaarlijks genereert de bouw vele duizenden tonnen aan vlakglasafval. Vlakglas Recycling Nederland heeft een systeem opgezet om er voor te zorgen dit glas gescheiden wordt ingezameld en gerecycled. Glas is immers een uitstekende grondstof om her te gebruiken. Zonder verlies van kwaliteit kan het keer op keer opnieuw gebruikt worden voor het maken van nieuw glas.

Toch wordt glasafval niet altijd omschreven als hoogwaardige grondstof. Zo omschreef Architect Erol Oztan in het artikel 'Eerste huis van 100% gerecycled materiaal' enkel glas als inferieur. Hij stelde dat je naast materiaal die je 1-op-1 kunt hergebruiken, ook inferieure materialen hebt die als grondstof voor nieuwe producten dienen. Als voorbeeld werd enkel glas aangedragen dat als grondstof voor baksteen kan dienen.

Glas geschikt voor recycling

Ik kan mij voorstellen dat er bepaalde stromen afvalglas zijn die niet gebruikt kunnen worden voor de productie van nieuw glas en dat de baksteen een prima oplossing is. Maar over het geheel genomen kunt je stellen dat glas als hoogwaardige grondstof prima geschikt is voor de gescheiden inzameling en recycling. Zo kan van vlakglasafval weer nieuw glas worden gemaakt, in plaats van dit te verwerken in bijvoorbeeld baksteen. Juist dit laatste kun je zien als een inferieure toepassing, want nu kun je van dit glas nooit meer nieuw glas maken.

Glas is een waardevolle grondstof en kan steeds opnieuw ingezet worden als grondstof voor nieuw vlakglas, holglas of glaswol. Vlakglas gescheiden inzamelen en recyclen draagt dan ook prima bij aan de circulaire economie. Het is een product van zand en soda. Hergebruik van 1 kilo glasscherven levert al gauw een besparing van 1,2 kilo aan primaire grondstoffen op. Ook besparen we zo energie in het productieproces. Het versmelten van glasscherven tot nieuw glas bespaart energie en beperkt de uitstoot van rookgassen zoals CO₂.

Effectieve samenwerking door landelijk systeem

Daarnaast draagt de manier van vlakglas inzamelen en het transport bij aan de circulaire economie. Door een landelijke systeem werken partijen effectief samen: partijen die vlakglas aanleveren, inzamelpunten en recyclingbedrijven. Transporten worden efficiënter en meer gestructureerd, of op een andere manier verwezenlijkt, zoals per boot in plaats van vrachtwagen; ook dit levert een CO₂-reductie op.

Het is hierbij wel van belang dat het vlakglasafval schoon aangeleverd wordt. Vervuild vlakglasafval is niet recyclebaar en wordt alsnog gestort als restafval. Voor reststromen zoals metaal, hout, steen en plastic worden innovatieve oplossingen gezocht, waardoor ook deze stromen hun weg in de circulaire economie vinden. Sinds 2014 is in het Bouwbesluit de verplichting opgenomen dat vlakglas, al dan niet met kozijn, bij het slopen aan de bron gescheiden moet worden. De regeling geldt voor hoeveelheden groter dan 1 m³. Door de aanpassing van Bouwbesluit 2012 kan voorkomen worden dat vlakglasafval uit bijvoorbeeld sloop- en renovatieprojecten samen met ander bouwafval gestort wordt.

Auteur Trudy Tuinenburg werkt op de afdeling Communicatie van Vlakglas Recycling Nederland.