Burgerbelangen centraal stellen versnelt energietransitie

Burgerbelangen centraal stellen versnelt energietransitie

Sinds 2013 betalen wij via een opslag op onze energierekening allemaal royaal mee aan investeringen in duurzame energie. In potentie een goed mechanisme. Alleen worden onze gelden vanuit deze extra opslag momenteel niet effectief geïnvesteerd en worden doelstellingen niet gehaald, terwijl oplossingen eenvoudig zijn.

In een reeks blogs geven Duurzaam Gebouwd-experts hun visie op het thema Duurzame Energie, om dit onder de aandacht te brengen bij de aanstaande kabinetsformatie. Tot 15 maart gaan de experts in op de status quo rondom dit onderwerp en geven ze advies aan de nieuwe kabinetsleden.

 

Auteurs:
Albert Hulshoff, adviseur duurzaam bouwen
Joan Ronner, adviseur energietransitie
Foto: Albert Hulshoff

De gelden die de overheid via de Opslag Duurzame Energie (ODE) binnen krijgt, bedraagt dit jaar per huishouden gemiddeld €60 en stijgt stapsgewijs naar circa €220 euro in 2023. Tot nu toe worden de ODE-gelden vooral ingezet om de industrie te verduurzamen (de aanbodzijde). Het is echter algemeen bekend dat investeringen in energiebesparing (aan de kant van de burger) meer bijdragen aan de klimaatdoelstellingen. Andere landen doen dit al.

De Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW) deed onlangs de volgende aanbeveling: ‘Bevorder energie-efficiëntie en brandstofbesparing. Daar is veel winst te behalen.’ Energiebesparingsprogramma’s voor huishoudens zoals het Energielabel, ‘Blok-voor-Blok’ en ‘Meer met Minder’ zijn tot toe echter weinig effectief gebleken. Het blijft voor veel huiseigenaren financieel gewoon niet aantrekkelijk genoeg. Maar wanneer we reeds geheven ODE hiervoor gaan inzetten, gaat dit waarschijnlijk snel veranderen. Want wie zit er niet te wachten op een ‘gratis’ comfortabeler en zuinigere woning?

Inspiratie over de grens

We kunnen ons hierbij laten inspireren door een geslaagd voorbeeld uit Ierland, het programma ‘Better Energy Warmer Homes’, dat particulieren helpt hun huizen te verduurzamen (o.a. isolatie en vernieuwen ketel). Onder bepaalde voorwaarden (gebaseerd op sociaaleconomische draagkracht) krijgen huiseigenaren de maatregelen gratis aangeboden. Inmiddels zijn via dit programma 335.000 Ierse huizen verduurzaamd, ruim 20% van alle particuliere woningen in Ierland (bron CSO Ireland).

Stel, we volgen het advies van de KNAW op en gaan een deel van de ODE-gelden in plaats van in biomassa deels investeren in het isoleren van spouwmuren. En stel we starten met 1 miljoen woningen, dan vergt dit een investering van ca. €750 miljoen. Dit resulteert in een jaarlijkse energiebesparing van 11 petajoule (eigen berekening) en maakt ons minder afhankelijk van Rusland. Ter vergelijking, de totale besparingsdoelstelling van Nederland voor 2020 is 100 petajoule. Op basis van deze kosten en baten blijkt dat grootschalige spouwmuurisolatie ongeveer 6 keer kosteneffectiever is dan investeren in bijstook van biomassa in kolencentrales. En draagt zo zeer effectief bij aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. De KNAW overdreef dus niet.

Duurzame energie

Het idee dat huishoudens zelf directer profiteren van de belasting die ze afdragen zal positief werken. Met name voor de minder draagkrachtige burgers. Want in de komende jaren zal naar onze verwachting een toenemend aantal rijkeren zonnepanelen aanschaffen, waardoor zij minder zullen meebetalen aan de ODE, want zij hoeven dan nauwelijks nog elektriciteit in te kopen. Met als gevolg dat de ODE voornamelijk door de minder draagkrachtigen betaald gaat worden, zonder dat ze hier direct van kunnen profiteren. Spouwmuurisolatie betaald vanuit de ODE zou deze ongelijkheid deels kunnen compenseren.

Nu worden grote bedragen aan belasting op een niet-effectieve manier ingezet, mede doordat we de onderwerpen duurzame energie en energiebesparing als aparte dossiers behandelen, terwijl deze elkaar positief kunnen beïnvloeden.

We leven in een tijd van slimme verbindingen leggen, van ‘connected energy’ zoals sommigen dat zo mooi zeggen. Laten we dan ook de dossiers slim bij elkaar brengen en de ODE zo effectief mogelijk benutten. Als het nieuwe kabinet vanuit deze denklijn - dat niet alleen het aanbod, maar ook de vraag moet worden geoptimaliseerd - gaat investeren en reguleren, ontwikkelen we sneller én kosteneffectiever naar de beoogde energietransitie. Kolencentrales kunnen dan op natuurlijke wijze uitfaseren. Is die discussie ook meteen van de baan.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c125 c225 c243
Tweede Kamer steunt nieuwe Energiewet

Tweede Kamer steunt nieuwe Energiewet

De Tweede Kamer nam de nieuwe Energiewet aan, met brede steun. De verse regelgeving vervangt oude elektriciteit- en gaswetgeving.

Lees verder

c21 c125 c225 c265
Green Energy Day valt op 8 maart

Green Energy Day valt op 8 maart

8 maart is de dag. Dan is het ‘Green Energy Day’ en is alle duurzame energie die we in Nederland produceren ‘op’, als we alles gebruiken. ...

Lees verder

c125 c211 c212 c223
Whitepaper: Zorg met een integrated virtual power plant voor energiecontinuïteit en vul klimaatdoelstellingen in

Whitepaper: Zorg met een integrated virtual ...

Hoe zorg je voor bedrijfscontinuïteit en een license to operate, terwijl je stappen zet in de energietransitie en energieneutraal wordt? In deze whitepaper ...
c21 c125 c184 c225 c243
Netcongestie is bepalend voor bouwprojecten

Netcongestie is bepalend voor bouwprojecten

Voor de jaarwisseling werd duidelijk dat ook Den Haag, Groningen en Overijssel volle stroomnetten hebben. Ze worden toegevoegd aan een steeds langere rij aan plekken ...

Lees verder

c21 c125 c225 c243
EIA in 2024: impuls energiebesparing 

EIA in 2024: impuls energiebesparing 

Er is in 2024 een budget van € 259 miljoen beschikbaar voor bedrijven om energiezuinige investeringen te doen. De EIA-Energielijst bevat technieken die een ...

Lees verder

c21 c26 c125 c243
CO2-neutraal Ikazia Ziekenhuis dankzij zonne-energiesysteem distributiecentrum

CO2-neutraal Ikazia Ziekenhuis dankzij zonne-energiesysteem ...

Vanaf november voorziet het distributiecentrum Panattoni Park Heerlen de lokale huurder JD Sport en externe organisatie Ikazia Ziekenhuis te Rotterdam van groene ...

Lees verder

c21 c125 c148 c225 c243
Warmte en stroom combineren voor een flexibeler energienet

Warmte en stroom combineren voor een flexibeler ...

In 2021, tijdens de ontwerpfase van de Regionale Energie Strategie (RES), stond het de bestuurders niet op hun netvlies. Tegenwoordig, bij de uitvoering van de ...

Lees verder

c21 c125 c225
Energierijk Den Haag: leren van de batterij

Energierijk Den Haag: leren van de batterij

Wie dit jaar op Den Haag Centraal arriveert en vervolgens naar Rijnstraat 8 loopt, zal het wellicht zijn opgevallen. In de overdekte passage naar de rijksgebouwen ...

Lees verder

c11 c21 c125 c225 c243 c261
Quick wins dankzij energiemonitoring en -management

Quick wins dankzij energiemonitoring en -management

Waar voorheen aardgas de dienst uitmaakte en onze gebouwen van energie voorzag, is er een duidelijke verandering ingezet. Fossiele brandstoffen maken plaats voor ...

Lees verder

c21 c125 c225 c243 c261
De toekomst van systemen voor energiemanagement

De toekomst van systemen voor energiemanagement

Hoe gaan we het internet of energy in de toekomst inrichten en welke kwesties moeten daarvoor nog worden opgelost? Die vragen stonden centraal tijdens de drukbezochte ...

Lees verder

c21 c125 c225 c243
‘Extra investeren in opslag van duurzame elektriciteit’

‘Extra investeren in opslag van duurzame ...

Nederland is in Europa koploper op het gebied van zonne-energie, maar de enorme opwekcapaciteit vraagt snel om meer ruimte voor het lokaal opslaan van elektriciteit. ...

Lees verder

c21 c125 c225 c243 c261 c281
Nieuwste oplossingen voor groene waterstofketen

Nieuwste oplossingen voor groene waterstofketen

Waterstof biedt een oplossing voor de uitdagingen van de elektrificatie van de industrie. De ontwikkelingen op dit gebied gaan momenteel heel snel. Blijf daarom ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up