Zonnepanelen lijken op een Mitsubishi Outlander PHEV
Vroeger schroefde de purist een zonnepaneel op zijn dak, samen met zijn eigen windmolen en regenwatergebruiksysteem. Hij creëerde zo een eigen biotoop. Helaas ziet Nederland er inmiddels van boven en van onder heel anders uit.
Waar voorheen mooie dakpannen, in alle vormen, maten en kleuren een woonhuis visueel compleet maakte, zijn nu vele huizen ontsierd met zonnepanelen. Deze doen bij ieder huis een wrede inbreuk op het ontwerp en de uitstraling. Iedereen weet waarom: het levert geld op. Zeker met die fijne subsidie van de overheid heb je die panelen binnen een jaar of acht, ‘zeggen ze’, weer terugverdiend. En dat het de meeste huizen dramatisch ontsiert? Nou en, moet de inwoner denken. Ik woon in mijn huis en niet er buiten. En de buren doen het ook, toch?
Duidelijk is dat de Trias Energetica-gedachte slechts gedeeltelijk is geland. De basis, oftewel ervoor zorgen dat de energieconsumptie vermindert, leeft nog te weinig. Oké, er worden spouwmuren volgespoten, daken extra geïsoleerd en gevelisolatie begint langzaam in populariteit te winnen. Bedenk dat het isoleren van een gevel dé gelegenheid is om een huis een upgrade in esthetiek te geven. Daarmee doe je iedereen, ook de buren, een groot plezier. Vreemd genoeg komt bij het laatste de welstandscommissie geregeld kritisch uit de hoek, terwijl bij het plaatsten van zonnepanelen de welstandscommissie zo ver ik weet überhaupt niet betrokken is.
Niets mis
Begrijp mij niet verkeerd, met het omzetten van zonnestraling in bruikbare energie is op zichzelf niets mis, sterker nog: het is goed. Maar waarom moet het allemaal lokaal en zo ontsierend? Centraal energie opwekken door zonnepanelen te plaatsen op platte daken van fabrieken, sporthallen, kantoorgebouwen en, vooruit, op het platte dak van een woonhuis is een veel betere oplossing: visueel zal het niemand pijnigen en de ‘economies of scale’ wet leert dat het ook nog veel efficiënter is.
Maar ja, de combinatie van subsidie van de overheid en het lekker thuis hebben van je eigen energiefabriekje, maakt het plaatsen van een batterij zonnepanelen een niet ter versmaden snoepje. En dat de bouwwereld soms vreemd in elkaar zit, werd mij vorige week weer duidelijk tijdens een, overigens zeer goede, Round Table van Duurzaam Gebouwd.
Nul op de Meter
Het thema was NoM-woningen, oftewel Nul op de Meter-woningen. NoM-woningen en hoogbouw blijkt een onmogelijke opgave, omdat er te weinig dakruimte is om zonnepanelen te plaatsen. Want ja, de energie moet lokaal worden opgewekt. Bij de buren opwekken telt niet, laat staan een paar kilometer verderop bij het ongebruikte fabrieksdak.
Het is alsof Nul op de Meter een merk is à la Parmaham: alleen als de ham uit Parma komt, mag deze Parmaham worden genoemd. Overigens weten ondernemende Nederlandse varkensboeren hier wel raad mee: ze fokken de varkens hier, sturen ze naar Italië, vast al in stukken, om tot Parmaham te worden veredeld. Dat er tot nu toe slechts 80 NoM woningen zijn gerealiseerd, verbaast inmiddels niet meer. Verbijsterend.
Sprong voorwaarts
Een grote sprong voorwaarts wordt gemaakt als bouwesthetica voor bestaande en nieuwbouw een prominentere rol krijgt, zodat lelijke daken geen kans krijgen. Daarnaast als de basis van Trias Energetica echt bij de horens wordt gevat. Oftewel: het reduceren van de energiebehoefte en energie centraal en collectief opwekken, op een alternatieve manier. Denk aan zonnepanelen farms en windmolenparken.
Natuurlijk kan de industrie hier een belangrijke rol spelen, bijvoorbeeld door promotie van gevel- en dakisolatie en perfecte proposities die echt zijn gericht op bewoners. Onderschat daarnaast de rol van overheidssubsidie niet. Denk aan de Mitsubishi PHEV (de Outlander): tot voor de nul procent (nu zeven) bijtellingsregeling een bijna onverkoopbare auto en zie nu hoeveel van deze auto’s in Nederland rond rijden. En dat is niet omdat die auto zo mooi is.
Mijn vertrouwen in het zelfherstellend vermogen en de toekomst is echter groot: er komt een tijd dat bouwesthetica niet meer ondergeschikt is aan ogenschijnlijk snelle besparingen. En wellicht voordat dit het geval is, is de zonnecel perfect geïntegreerd met de dakpan...
Gerelateerde artikelen, events & downloads
Reacties
Ik heb een heel simpele vraag over dit stukje: wie vindt zonnepanelen ontsierend? u of de hele Nederlandse samenleving? Ik denk dat ik het antwoord weet. Gaat u nou graag niet bepalen wat "goed" of "niet goed" is voor die samenleving zeg...
Wat een zwamverhaal..te min om inhoudelijk op te reageren!!
Geachte heer Mascini, Vooropgesteld heeft het opwekken van energie meer doelen dan het verlagen van een energierekening. Het doorgeven van deze planeet aan de volgende generatie is bijvoorbeeld nogal van belang en is wellicht de grootste uitdaging van deze eeuw. Nul op de meter woningen zijn overigens prima te realiseren. Indien beide dakvlakken gebruikt worden is een overschot aan elektra op te vangen dat slim in warmte kan worden overgezet. Dat er "slechts" 80 woningen van gerealiseerd zijn wil natuurlijk niet zeggen dat het concept niet haalbaar is. Het is gewoon de nabije toekomst, simpelweg omdat ieder alternatief geen optie is voor de lange termijn. Laten we blij zijn dat het al kan en dat we 80 referenties hebben. Ergens moet een begin gemaakt worden, laten we dat toejuichen in plaats van afkraken. Subsidies zijn bij energie nul, energiezuinige of gewoon duurzame verbouwingen overigens volledig overbodig. Zonder subsidies is zonneenergie rendabel genoeg. Subsidie is over de levensduur van een systeem slechts een druppel op een gloeiende plaat en zorgt alleen voor bubbels in de markt, met alle gevolgen van dien (uitstel van aanschaf en een overspannen installatiemarkt). De vraag is dus hoe we lokaal kunnen opwekken op een estetisch fraaie manier. Bij nieuwbouw en renovatie kan nu al bij de grotere aantallen een dakgeintegreerd systeem worden aangebracht tegen ongeveer dezelfde kosten als een opdaksysteem + dakpannen. Nog steeds minder fraai als een dakpan? Het is maar wat je gewend bent.... een dakpan is ook maar gebakken klei.
http://www.dgem.nl/nl/andere-duurzame-energie-oplossingen/bipv-dakbedekkingen
We zullen de eigenaren van de inmiddels anderhalf miljoen Duitse PV installaties (van microscopisch klein Balkonkraftwerk met 1 paneeltje tot solarpark Neuhardenberg van 145 MWp) maar afdoen als esthetiek-haters en egotrippers voor wie de toekomst - kennelijk - te "min" is? Laten we het houden op een nogal eenzijdig verhaal. Overigens staan onze panelen al vijftien jaar op het platte dak van ons huurcomplex. Vanaf de straat niet te zien (fijn voor esthetiek puristen, die zich verder kunnen blijven verbijten over de gruwelijke punaisearchitectuur van de rest van ons complex). Maar ze zijn beslist wel zichtbaar vanaf de hogere verdiepingen van de flats in de buurt. Ik heb echter in al die jaren nog nooit iemand aan de deur gehad met het dringende verzoek om die lelijke blauwe krengen van dat verder werkeloze, met grind bedekte dak te halen... Laat onverlet dat esthetiek een steeds belangrijker rol gaat krijgen. En dat is OK. Maar niet tegelijkertijd de investeerders in ook uw toekomst in het verdomhoekje zetten, per favore. Waarvoor dank.
Beste meneer Mascini, ‘Ontsierend’, zegt u, over het gebruik van zonnepanelen op daken. Wij zijn van mening dat het wel degelijk anders kan. Op esthetisch vlak hebben wij die sprong voorwaarts namelijk wel al gemaakt. Het project voor een woningcorporatie in Abcoude is daar een mooi voorbeeld van. Bijzonder aan het project is dat de woningen voorzien worden van een compleet nieuw geïsoleerd stalen dak met twaalf ‘geïntegreerde’ zonnepanelen. Ook hebben we, als preffered supplier voor een woningcorporatie in Elspeet, een uitgekiende dakrenovatie uitgevoerd waar bewoners indak-zonnepanelen kregen. Op onze Pinterest pagina vindt u foto’s van deze projecten https://nl.pinterest.com/weijerseikhout/. De bouwesthetica is bij deze projecten niet ondergeschikt aan snelle besparingen. Wel zijn we het met u eens dat er op esthetisch vlak nog steeds veel te winnen valt. Wij nodigen u dan ook van harte uit hierover met ons in gesprek te gaan. Een kanttekening willen we echter nog wel plaatsen bij de subsidies die de overheid zou verstrekken voor particulieren. De Nederlandse overheid subsidieert particulieren niet meer voor de aankoop van zonnepanelen. (Bron Rijksoverheid: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energie-thuis/vraag-en-antwoord/kan-ik-subsidie-voor-zonnepanelen-en-zonneboilers-krijgen.html). Verder zegt u dat het centraal opwekken van energie, door zonnepanelen te plaatsen op platte daken van bijvoorbeeld industriepanden, een betere en efficiëntere oplossing is. De Nederlandse wet- en regelgeving omtrent energiebelasting maakt echter dat dit economisch veelal niet rendabel is. Maickel van Haren - Weijerseikhout, zonne-energie realist.