De winst van 13 miljard voor huiseigenaren, huurders en de bouw

Auteur: Jan Willem van de Groep

Met 13 miljard euro gaan we de Nederlandse woningvoorraad veel sneller verduurzamen dan gedacht. Dat is namelijk het bedrag dat de Nederlandse huishoudens jaarlijks over hebben voor energie, anders gezegd: betalen aan de energiebedrijven.

Bouwers spelen een sleutelrol: zij kunnen zorgen dat die geldstroom niet meer, per incasso, verdwijnt in het energiedomein, maar in het woondomein blijft. Hoe? Door het leveren van de meest duurzame energie: bespaarde energie. Steek het geld van de energierekening in een upgrade tot een comfortabel huis en in één klap is de zieltogende bouwsector omgetoverd tot koplopende sector in Nederland.

Het broeit en bruist op dit moment in zowel de bouw- als de energiewereld. Energiebedrijven stellen hun eigen verdienmodellen ter discussie en de bouw zoekt naar nieuwe perspectieven. Één ding is duidelijk: de bouwsector moet weer maatschappelijk relevant worden. Niet langer onderdeel zijn van het probleem voor wat betreft het verduurzamen van de gebouwde omgeving, maar onderdeel van de oplossing.

Knutselwerk
Het is opmerkelijk dat het energievraagstuk in de gebouwde omgeving in bijna alle verduurzamingsprogramma's tot nu toe is opgevat als een opgave voor de aannemer en installateur om de hoek. Daarmee blijft verduurzaming knutselwerk. Zoiets als postkoetsen ombouwen naar auto's door er motoren in te bouwen zoals we dat deden begin 20e eeuw. De opgave vraagt om een totaal andere aanpak: de verduurzaming van de gebouwde omgeving is een industriële opgave die vraagt om radicale innovaties van zowel producten als processen.

Bouwstromen
Tachtig procent van de woningvoorraad bestaat uit achttien dominante woningtypes. Zo'n achttien procent is gestapelde bouw, de rest is grondgebonden. Uit die dominante woningtypes is de meeste winst te halen. De meest voorkomende dateren uit de jaren 50, 60, 70 en 80 van de vorige eeuw.

Voor veel van deze typen kun je een industrieel concept bedenken: in een fabriek geautomatiseerd de benodigde onderdelen produceren, of industrialisatie op de bouwplaats. We moeten hoe dan ook af van het dominante denken in projecten; het gaat namelijk om bouw-stromen. Woningverbouwing, als product te koop. We kunnen echt goedkopere spullen maken tegen lagere prijzen en mét gegarandeerde prestaties. Dankzij een combinatie van innovatie, schaalvergroting en efficiency.

45.000 euro per woning
Als we die 13 miljard slim financieren, kunnen we daaruit 260 tot 300 miljard bouwomzet genereren. Dit houdt in dat we ongeveer 40.000 tot 50.000 euro per woning beschikbaar hebben om een woning naar het niveau van nul-op-de-meter te brengen. Als de bouw op die schaal gaat denken, zich positioneert als grootst concurrent van het energiebedrijf en betere spullen gaat maken voor lagere prijzen met gegarandeerde prestaties, gaat het ook voor die bedragen lukken.

De grote stip op de horizon zou moeten zijn: jongens, we hebben nu 13 miljard. Dat gaat de komende jaren groeien. Over 10 jaar is het misschien wel 16, 17 of 18 miljard. Dat is een permanente geldstroom van de bouw. Daarmee gaan we Nederland verduurzamen. Daarvoor moet er nog wel wat gebeuren: bouwers moeten proposities ontwikkelen samen met instellingen die deze gaan financieren en een  overheid die daarvoor de condities schept in de vorm van aangepaste regelgeving. Met corporaties maken we al flinke stappen binnen de Stroomversnelling. Het is nu zaak om ook de markt van woningeigenaren in beweging te krijgen met een gelijksoortige deal.

De belofte aan de woningeigenaar
Voor elke huiseigenaar is het mogelijk: beter wonen, zonder meer te betalen. Die betaalbare woningconcepten liggen echt over niet al te lange tijd op die plank. Het geld van de energienota wordt gebruikt voor het afbetalen van de verbouwing naar woningen die minstens zoveel energie opwekken als ze verbruiken, en die  in één klap comfortabeler, mooier en dus waardevoller zijn. Terwijl de woonlasten gelijk blijven.

Het is tijd voor bewoners, bouwers, banken en overheid om samen te gaan voor betere huizen, beter en meer werk in de bouw en duurzamere energie. Onze huizen en de mensen die erin wonen verdienen het.