Innovaties op het gebied van accupakketten en alternatieve elektriciteitsvoorzieningen maken een all-electricmaatschappij mogelijk. Een Duurzaam Gebouwd Op Locatie-bijeenkomst met het thema Duurzame Energie gaf deelnemers een glimp van de toekomst, onder andere door showcases van toekomstbestendige Nul-op-de-Meterprojecten.

“Energie en gezondheid zijn in veel projecten opponenten van elkaar”, trapt adviseur Jerome Corba van Zehnder af. “Een gezond binnenklimaat wordt vaak als sluitpost op de begroting gezet bij projecten. Alle aandacht gaat dan uit naar de energetische winst. Dat is eenvoudiger te verklaren, want energiebesparing is tastbaar. Verder kun je op energie een garantie geven, terwijl voor het binnenklimaat veel lastiger is.”

Nooit eerder werd een Duurzaam Gebouwd Op Locatie-bijeenkomst beloond met een 9,2 voor de locatie

Toch is het volgens hem mogelijk om opdrachtgevers te overtuigen dat een goed binnenklimaat wel degelijk winst met zich meebrengt. “Tegenwoordig realiseren we namelijk energiebesparing en verbeteren we de binnenlucht met één systeem.” De omvang van de winst hangt vooral af van bewonersgedrag, zo blijkt uit monitoring. “We checken of bewoners aan de knoppen zitten van het ventilatiesysteem om het binnenklimaat te verbeteren. Dat gebeurt vrijwel nooit. Daarom luidt mijn pleidooi om systemen te automatiseren en het de bewoner zo eenvoudig mogelijk te maken.”

Continu verbeteren

Monitoring bij projecten is een belangrijke methode om erachter te komen of installaties in huizen doen wat beoogd is. “Juist door afwijkend bewonersgedrag is het van groot belang om altijd te checken of je de resultaten behaalt die je vooraf had ingecalculeerd.” Daar sluit adviseur Rudy Grevers van Alklima / Mitsubishi Electric zich bij aan. “Door in beeld te brengen hoeveel energie een woning opwekt en uit te beelden op welke tijdstippen de energievraag van bewoners hoog is, kunnen we de bestaande situatie verbeteren en weten we meer voor de toekomst.”

Hij ziet de recent aangekondigde vermindering van gaswinning als een van de signalen dat de kraan uiteindelijk dicht gaat. “Daarop moeten we nu al voorbereid zijn. Dat betekent een grotere focus op energieneutrale gebouwen zonder gasvoorziening.” Om energieneutraliteit van een gebouw te kunnen garanderen, zijn stappen op het gebied van energie, ventilatie, warmteterugwinning en andere elementen noodzakelijk. “Allereerst moet de schil een gebouw voor elkaar zijn, anders is het warmteverlies te groot en koel of verwarm je jezelf suf. Daarnaast is het belangrijk om een ventilatie warmteterugwinsysteem in te zetten om energieverlies te beperken. Ten slotte is het zaak om een klimaatsysteem in te zetten met een hoog rendement.”

De beweging naar een all-electricmaatschappij vraagt om een betrouwbaar elektriciteitsnetwerk. “Daar gaan we nog stappen zetten, onder andere op het gebied van variabele energietarieven, accupakketten en alternatieve elektriciteitsvoorzieningen zoals je auto voor de deur. Ook gaan we energie uitwisselen. Verder staren we ons niet langer blind op duurzame energie in de vorm van pv-panelen, maar moeten we ook windenergie toepassen op grotere schaal.”

Best of the best

Hoe de toekomst eruit kan ziet, tonen Grevers en Corba in de vorm van een showcase aan duurzame projecten. In rap tempo passeren het project Growing Green, aardbevingsbestendige renovatie van een blok woningen in Groningen en het VolkerWessels-project ‘MorgenWonen’ de revue.

Adviseur Martijn Leerdam van Alklima / Mitsubishi Electric brengt de 100 deelnemers aan de bijeenkomst terug naar het heden en geeft hen een kijkje in de keuken van kasteel De Keverberg, waar dit evenement plaatsvindt. “De schitterende architectuur is jullie waarschijnlijk al opgevallen bij het binnentreden van dit bijzondere kasteel. Daarnaast zijn er mooie verborgen eigenschappen. De installatie zie je normaal gesproken niet, maar zorgt wel voor een belangrijke verduurzaming.”

Tijdens de rondleiding was er de mogelijkheid om de installatiekamer te bekijken

De installatiekamer staat in de kelder van het kasteel en is bij hoge uitzondering opengesteld voor de rondleiding. “We hebben gekozen om het City Multi VRF R2-systeem toe te passen, een concept dat gelijktijdig koelt en verwarmt. Hiermee regelen we individueel capaciteit in ruimtes en wordt het mogelijk om energie uit te wisselen.” In de installatiekamer zijn vier units te zien. “We kunnen overige installatiecomponenten als warmtapwaterbereiding en vloerkoeling aansluiten op het systeem. Regeltechnisch is het op het centrale beheersysteem aangesloten via KNX.” “We hebben het project uitgevoerd in BIM”, verzekert directeur Hans Laenen van Koelplan. “Dat stelde ons in staat om voorafgaand aan de bouw verschillende opties te bekijken en zo tot hoge kwaliteit te komen. Het watergevoerde VRF-systeem heeft zich bewezen in de markt en hiermee is het gebouw voorbereid op de toekomst.”

Terugblik

Op de terugblikpagina van Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Duurzame Energie staan onder andere de evaluatie en de presentaties van de sprekers. Het event werd beoordeeld met een 8.2.