Prof. ir. Elphi Nelissen maakte dit jaar de overstap van de TU/Eindhoven naar Fontys Hogescholen. Daar kan zij opnieuw richting geven aan de ontwikkeling van het onderwijs en onderzoek voor de mensen die straks Nederland maken. “Ik hoop dat ik de brug kan leggen tussen de werelden van de fundamentele en die van de toegepaste onderzoeker.”

Al jong bleek Elphi Nelissen zelf goed in de alfa- én de bètavakken. Na afronding van de studie ‘building’ physics’ aan de Technische Universiteit Eindhoven was zij bijna negen jaar adjunct directeur bij Eta ingenieurs om vervolgens haar eigen bureau op te richten. Met integraal advies over bouwfysica, installatietechniek en duurzaamheid verbindt zij ook daar werelden aan elkaar. De bouwwereld moet volgens haar nog veel slagen maken om echt bij te kunnen dragen aan een betere wereld. “Het is heel belangrijk dat het besef doordringt dat de bouwsector wereldwijd ongeveer vijftig (!) procent van alle grondstoffen gebruikt”, meldt zij. Onderwijs en onderzoek in de bouwsector is daarmee de sleutel voor een toekomst met een andere visie op bouwen en materiaalgebruik.

Samenwerken voor optimaal onderwijs

Recent stapte Nelissen over van de TU/Eindhoven naar Fontys Hogescholen. “Ik hoop dat ik meer samenwerking kan bewerkstelligen van de fundamentele met de toegepaste onderzoeker. De brug tussen die twee werelden kunnen leggen moet voor beide instituten en hun studenten meerwaarde opleveren. Dat is vooral waar ik me sterk voor ga maken. Ik ga er bij Fontys voor zorgen dat iedereen die er werkt en studeert het beste uit zichzelf kan halen.” Gevraagd naar wat haar werk aan onderwijsinstellingen zo inspirerend maakt, meldt Nelissen dat jonge mensen fantastisch zijn en haar veel vertrouwen in de toekomst geven. “Zij gaan de toekomst van onze wereld bepalen. Daarbij is techniek een prachtig hulpmiddel. Wat er allemaal mee kan is fantastisch.” Wat voor mensen werken er dan straks in de bouw volgens Nelissen? “In de bouw blijft het belangrijk een bouwkundige basis te hebben, maar dan wel met een behoorlijke ICT-kennis. Niet alleen afgestudeerden van de TU maar ook studenten hbo en mbo zullen die kennis in hun opleiding moeten verwerven. Kijk naar ontwikkelingen als 3D-printen waarmee je zelfs gebouwen kunt printen van materialen die je kunt hergebruiken. Overigens is 3D-printen en ‘losmaakbaarheid’ geen lekkere combinatie.”

"Onderwijs is de sleutel voor een andere visie op bouwen", aldus Elphi Nelissen.

 Met die laatste opmerking raakt Nelissen aan een ander onderwerp dat haar na aan het hart ligt: circulariteit. Zo vindt zij dat er veel meer aandacht moet komen voor het circulair maken van bouwmaterialen. Om hierin een stap te kunnen zetten, deed het platform De Circulaire Bouweconomie - waar Nelissen voorzitter is van het transitieteam - onderzoek naar het gebruik van een materialenpaspoort. De conclusie is dat op dit moment het voor de Rijksoverheid nog niet mogelijk is om een dergelijk paspoort verplicht te stellen. “Er is nog onvoldoende zicht op wat het oplevert én wat het kost. Daarbij kun je dit niet zomaar uitstrooien over miljoenen Nederlanders. Dat is gewoon te kort door de bocht. Er komt dus nu een vervolgonderzoek.” Dat er al aanbieders zijn van materialenpaspoorten in de profitsector is haar bekend. “Dat ziet er soms best aardig uit, maar het is wel veel te ingewikkeld”, zegt zij daarover.

Eenduidig advies voor verduurzamen

Volgens haar heeft de overheid de taak een acceptabele balans te vinden tussen wat het invullen van gegevens in een dergelijk materialenpaspoort oplevert en waar je burgers en bedrijven mee kunt opzadelen. Daarbij kan volgens Nelissen het Kadaster een rol vervullen en ook opname in een BIM-model zou kunnen. Naast het onderzoek naar het materialenpaspoort is het platform bezig binnen de Bouwagenda met de Renovatieversneller. Nelissen: “We willen ervoor te zorgen dat er een eenduidige adviesvorm ontstaat voor het verduurzamen van woningen. Daarvoor zijn miljoenen berekeningen nodig. Met alle factoren moet rekening gehouden worden. Denk aan wat bijvoorbeeld opwarming van huizen in de zomer betekent voor het pakket aan maatregelen.”

Tekst: Tom de Hoog, Beeld: Bart van Overbeeke