CO₂-reductie, circulariteit, natuurlijk kapitaal en sociale aspecten: 4 pijlers waarop het te smeden betonakkoord moet rusten. Na een periode van voorwerk door MVO Nederland is nu de fase aangebroken van overleg tussen de betrokken partijen. Spannende tijden, ook voor Jeannette Baljeu, boegbeeld en voorzitter van de stuurgroep.

Wat maakte dat je bent gekozen als boegbeeld?

“Het is van belang om een neutrale positie in te nemen naar alle betrokkenen. Er zijn opdrachtgevers en leveranciers, naast financiers en stakeholders, betrokken bij het formuleren van het betonakkoord. Als SBRCURnet, de kennisinstelling voor de bouw,  verzamelen en delen we kennis over beton en dat geeft die positie aan. Daarbij zocht men iemand die weet hoe het werkt in de politiek. Ik ben VVD-wethouder in Rotterdam geweest, dus ik weet dat wel zo’n beetje.”

Welke status heeft het betonakkoord straks?

“Het is de bedoeling dat de keten zich nationaal achter het akkoord schaart. En ook overheden. Vanuit de 3 betrokken departementen wordt meegewerkt en het wordt ook uitgedragen in gemeenten.”

Wat was eigenlijk de aanleiding voor een betonakkoord?

“In het verleden was er een Green Deal Beton. De resultaten daarvan waren het laaghangend fruit. De wens bleef om toch grotere stappen in verduurzaming te maken. Daarbij keken we naar het Energieakkoord, met de opgave die op alle sectoren betrekking heeft. Vervolgens heeft de betonbranche zelf gezegd een bijdrage te willen leveren aan het Klimaatakkoord door goede afspraken in de keten maken over hoe we een CO₂-reductie van 4% van de nationale opgave bereiken. Dat is de inzet. Grappig is dat niemand aan beton denkt als het over het klimaatakkoord gaat. Bijna alles in de gebouwde omgeving is hiervan gemaakt, maar mensen denken er niet over na dat daar winst te halen valt als het om verduurzamen gaat. Dat de sector hier nu zelf mee komt, vind ik heel mooi. Beton kan nog duurzamer zijn als er goede afspraken gemaakt worden. Dat hebben ze onderkend.”

Hoe komen al die partijen tot een akkoord?

“Er zijn 4 overlegtafels ingesteld: CO₂-reductie, circulair bouwen, natuurlijk kapitaal (de grondstoffen) en sociaal kapitaal. Aan elke tafel leidt een voorzitter de discussie en rapporteert aan de werkgroep van deskundigen die we ook hebben samengesteld. De uitkomsten uit die tafels brengen we daar bij elkaar om eventuele tegenstrijdigheden te benoemen en op te lossen. Dat bespreken we dan vervolgens centraal in de stuurgroep, waarvan ik voorzitter ben, om te komen tot het akkoord.”

Wat is het tijdspad? Wanneer moet het akkoord er zijn?

“We hopen een akkoord te hebben, voordat het nieuwe kabinet aantreedt of uiterlijk in de zomer van 2017. Of dat gaat lukken is nu nog de vraag.”

Ben je de aanjager?

“Ik maak deel uit van de stuurgroep. Zolang het proces goed gaat, heb ik een rustige rol. In het begin ging het om bewustwording en de communicatie rondom het starten van deze actie. Tegen het eind wordt het zeker spannend. Ik hoop dat we eruit komen. Mocht dat niet zo zijn, dan ga ik streng kijken! Aanjagen doe ik waar dat nodig is om de vaart erin te houden. Het is zo 2017!”

Wat is straks afdwingbaar binnen zo’n akkoord?

“(schiet in de lach) Dat moet straks uit de tafels komen. Maar het moeten harde afspraken zijn. Dat is de les we hebben geleerd van de Green Deal, dat we meer ambitie moeten hebben. De vraag is bijvoorbeeld niet of we naar een model aanbesteding willen maar hoe je het beloont dat je zaken met elkaar afspreekt. Het moet pluspunten op gaan leveren. Hoe dat precies vorm gaat krijgen … nogmaals, dat moet uit de tafels naar voren komen.”

Waar stuur je op aan?

“Sommige dingen zouden in het bouwbesluit kunnen. Of in de vorm van convenanten met gemeenten. Ook Rijkswaterstaat heeft als opdrachtgever een belangrijke rol. Het mooie van dit proces is dat alles over de hele keten bespreekbaar wordt gemaakt. Ik kan er echter niet op vooruit lopen. Het is een stevige ambitie om die 4% CO₂-reductie te realiseren. Ook de opdrachtgevers zien in dat ze ambitieuzer moeten zijn, willen de doelen van het Energieakkoord gehaald worden. De techniek om beton te hergebruiken is al heel ver. Alles is echter afhankelijk van elkaar, dus moet goed worden doorgesproken wat de consequenties zijn van te maken afspraken.”

Wat maakt de komende maanden spannend?

“Nu zitten we in een onderzoeksfase. Op het moment dat we zaken vastleggen, komt er mogelijk een prijsdiscussie of er meer efficiency ontstaat door de te maken afspraken. Het is dan oppassen dat degenen met het laagste ambitieniveau niet de norm bepalen. Dat is best spannend, er wordt pittig gediscussieerd in de overleggen. Maar de sfeer is goed.”