Als je het over India hebt zeggen mensen vaak "Wauw, dat land is zo'n chaos... Zo ongeorganiseerd... maar wat is het er gaaf!". Ik heb het geluk gehad dat ik voor de start van mijn carrière in de bouwsector, eerst 3 maanden met een rugzakje een deel van de wereld heb mogen ontdekken. En na deze indrukwekkende reis kan ik niet ontkennen wat de mensen zeggen.

Wanneer je zelf ervaart dat een stuk straat plotseling kan veranderen in een vuilnisbelt, waar de koeien tussendoor baggeren, vraag je je toch af of er niet iemand een stukje verantwoordelijkheid op zich neemt om wat orde in de chaos te scheppen. Of is dit nu een typische Nederlandse gedachte? Het grote verschil tussen Nederland en India zie je al van boven, turend door het vliegtuigraam; elk stukje vierkante meter van ons land is netjes ingekaderd en staat op naam. Wij houden van organiseren. Nu werkend in de bouwsector stel ik mijzelf de vraag; hoe ver moet je gaan met het organiseren van samenwerking?

De nieuwe aanbestedingswet telt 48.000 woorden. Moet samenwerking wel zo krampachtig gestructureerd zijn in een document dat start met een “saluut” van onze Koning? Raar, ik heb geen 48.000 woorden nodig om een reis naar India te maken. Dat doe je gewoon, je maakt je droom waar. Middels deze blog pleit ik voor een meer organische samenwerking gebaseerd op vertrouwen en vakmanschap waar partijen elkaar vinden op basis van hun ambities!

Initiatieffase

Aangekomen in India vertrok ik naar het noorden om daar de machtige bergtoppen van de Himalaya te bewonderen. Ik las over een twaalfdaagse wandeling, met een pas met 5.400 (Hollandse) meter als hoogste- en hoogtepunt van de tocht. Een bus bracht mij naar het startpunt, opgepropt tussen Indiërs, kippen en twee Australiërs en Canadezen. Wat ik nog niet wist; ik zou met deze mensen bevriend raken en samen mijn doel bereiken, het behalen van de top.

Selectie- & gunningsfase

Onze bus functioneerde op organische wijze als selectiemechanisme. Vijf mensen hadden dezelfde droom: 12 dagen lang in de natuur zijn en een 5.400 meter hoge pas beklimmen. Daar kwamen geen selectiecriteria aan te pas: ik koos mijn reisgenoten niet uit op hoe fit ze zijn, de kleur van het haar, hoe goed voorbereid ze zijn, of ze van een kaartspelletje houden en of ze last van hoogteziekte hebben. Het selectiemechanisme in deze situatie was de bus en haar beperkte dienstregeling, waardoor mensen met dezelfde droom én drive aan elkaar worden gekoppeld.

Samenwerking zonder contract

Uit de bus gekomen begonnen we als groep aan de tocht. We maakten kennis, maar verloren elkaar ook weer uit het oog. De Canadezen waren zeer snel, de Australiërs maakten lange pauzes en ik was eigenlijk te zwaar bepakt. Drie dagen lang bewandelden we afzonderlijk van elkaar hetzelfde pad. De vierde ochtend gebeurde het echter anders; we hadden de avond ervoor samen gegeten, het was gezellig en hadden een kaartspel gespeeld.

Die ochtend stormden de Canadezen er niet vandoor, maar ze wachtten op de rest van de groep. De Australiërs hielden niet zo lang meer pauze en stonden op wanneer de rest de wandelstokken weer oppakten. Ik gaf overtollige kleding weg aan de families waar wij sliepen, dit om mijn rugzak van wat ballast te ontdoen en daarmee mijn tempo te verhogen. We werden zowaar een team. Een team waarin iedereen de meerwaarde zag om samen de top te bereiken. De ontstane samenwerking was gebaseerd op plezier, vertrouwen en waardering. Een samenwerking zonder contract en ondanks dat hanteerden we toch dezelfde regels. We hanteerden dezelfde pauzes, stonden op dezelfde tijd op en bepaalden gezamenlijk de beste route. We handelden zelfs in elkaars belang. De Australiërs waren te dun gekleed en niet bestand tegen de snijdende kou. Ik leende hen mijn trui, waarvan ik er toch één teveel had. De Canadezen deelden zoutoplossingen uit tegen uitdroging. Allemaal met als doel, best for project!

Het kan dus wel!

Als wij met wildvreemden op reis onze dromen kunnen waarmaken, zonder enig contract, dan kan dat toch ook in de bouwsector? Laat ik twee suggesties doen. Ten eerste moet de initiatieffase de basis worden voor de selectieprocedure. Dit is waar de droom ontstaat. Het is van cruciaal belang dat mensen elkaars dromen kennen om een samenwerking op basis van vertrouwen, vakmanschap en verbinding op te bouwen. Ten tweede moet het contract parallel met de samenwerking rijpen. Een goed voorbeeld hiervan is het zogenoemde Conscious Contracting. Bij deze vorm van contracteren wordt er bewust gekozen om niet met eigen juristen contracten op te stellen, maar er wordt één gezamenlijk document opgesteld waarin de dromen en intenties van de samenwerking zijn vastgelegd. Dit document kan groeien met de tijd en voorkomt het vooraf willen controleren van samenwerking. Op deze manier wordt de samenwerking minder star en wordt er niet gehandeld vanuit angst. Maak van een project dus een spannende reis, ik kan het aanbevelen!

Auteur: Daniël van Staveren, Alba Concepts