Bij het bevorderen van productiviteit en gezondheid in de werkomgeving, draait alles om stress. Of liever gezegd: het wegnemen ervan. Je functioneren en gemoedstoestand is onder andere afhankelijk van je cortisolniveau. We leven tegenwoordig in een stressvolle omgeving en hier zijn we ons vaak niet eens van bewust. Gelukkig valt het cortisolniveau op allerlei manieren te verlagen. Goed voor de mens, en de portemonnee.

Voordat we deze maatregelen invoeren, is het interessant eens te kijken naar de achtergrond en context van het onderwerp gezonde omgevingen. Wat proberen we eigenlijk na te bootsen bij het creëren van een gezonde werkomgeving? Met verse lucht, goede akoestiek, natuurlijke materialen, voldoende daglicht, planten en rust? Het antwoord is... buiten! Onze natuurlijke omgeving.

Biophilic Architecture

De natuur is onze oorspronkelijke habitat. Daar hebben we miljoenen jaren in geleefd, vrij succesvol ook. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat veel zaken die we in de natuur terugvinden, het stressniveau verlagen. Focus op stressverlagende elementen is dan ook de basis van een Healing Environment. Dit werkt niet alleen in een ziekenhuisomgeving, maar ook op de werkplek. In de architectuur is een nieuwe stroming ontstaan: ‘Biophilic architecture’. Biofilie betekent vrij vertaald: liefde voor de natuur. Ieder mens, enkele uitzonderingen daar gelaten, is bewust of onbewust biofiel. Dat houdt in dat we ons aangetrokken voelen tot natuur en andere levende wezens. Daarom hebben we huisdieren en planten in huis, en gaan we op vakantie naar mooie oorden.

Oké, natuur is dus goed. Maar hoe kun je hier gebruik van maken als vastgoed- of huisvestingsprofessional? Ik geloof dat we onze levensstijl en omgeving enigszins moeten aanpassen, en weer wat meer in contact moeten komen met de natuur. Dat klinkt sommige mensen als muziek in de oren, anderen vinden het wat geitenwollensokkerig. Laat me duidelijk zijn: technologie en vooruitgang zijn een groot goed, ik pleit er niet voor om met z’n allen in een hutje op de hei te gaan wonen, zonder wifi. Maar laten we niet vergeten waar we vandaan komen, en vooral de impact van onze veranderende omgeving niet onderschatten.

Balans tussen technologie en natuur

We leven in een enorm experiment. De wetenschap heeft geen flauw idee van de impact van onze drukke stedelijke levens en alles wat daarbij komt kijken. Ze kunnen het niet bijbenen. Miljoenen jaren van evolutie heeft ons gevormd tot wie we zijn, maar de technologie haalt ons in. 5 Miljard mensen zijn de trotse eigenaar van een mobiele telefoon, 4 miljard mensen zijn in het bezit van een tandenborstel. We moeten op zoek naar een balans tussen al het moois wat de moderne wereld ons te bieden heeft, en al het goeds van de natuur waar we als mens behoefte aan hebben.

De balans waar ik over spreek is nog mijlenver weg. In de tussentijd kunnen we pionieren, in de huidige omgeving en met bestaande normen en waarden. We kunnen de eerste stappen zetten door ons bewust te zijn van het effect van natuur op ons brein en welzijn, en hier alvast naar handelen. Een mooi voorbeeld is de wachtkamer met ‘sky ceiling’ van de Spoedeisende Hulp van het Erasmus MC: het aantal incidenten is sinds de ingebruikname van de nieuwe ruimte drastisch omlaag gegaan.

Maak het kantoor groen. Zorg voor licht en verse lucht. Gebruik natuurlijke materialen en volop planten. Dan voelt het bijna als thuis. Het thuis van vóór onze tijd bedoel ik dan. Maar wel mét bescherming tegen de elementen, én goede koffie. Daar worden we vast en zeker gezond en productief van. Zo blijft je cortisolniveau op peil en reageert het alleen als het nodig is. Bijvoorbeeld als je wordt benaderd door een roofdier, zoals die ene collega van Finance.

Auteur: Jet Prevosth, Consultant Industry & Buildings – Royal HaskoningDHV