Auteur: Peter Heijboer
Corporaties en andere vastgoedeigenaren kiezen momenteel veelvuldig voor het ombouwen van collectieve verwarmingssystemen naar individuele gasketeltjes. Een gemiste kans, want we binden bewoners en gebruikers daarmee voor lange tijd aan aardgas; een niet duurzame energieoptie met onvoorspelbare prijsstijgingen in de toekomst. Welke goede alternatieven zijn er naast het individueel verketelen? In deel twee van een artikelreeks van drie artikelen zien we hoe verschillende duurzaamheidsinitiatieven presteren.
Om een beeld te vormen hoe de diverse verduurzamingsopties presteren, is een casestudie uitgevoerd voor een bestaande galerijflat met acht bouwlagen. Het vertrekpunt is de situatie waarbij collectieve blokverwarming en geisers voor tapwaterverwarming zijn toegepast.
De resultaten van de warmteversnelling bij diverse mate van vraagbeperking zijn vergeleken met een all-electric aanpak conform het Energiesprongprogramma, zie de hierna volgende tabel.
In variant 3 is alleen de gasketel vervangen door een duurzaam warmtenet. Variant 4 combineert het warmtenet met toepassing van rendabele besparingsmaatregelen in de woning. De varianten 5 en 6 gaan beide uit van vergaande besparingsmaatregelen die alleen acceptabel zijn bij een ingrijpende woningverbetering. De varianten 4 tot en met 6 zijn aangevuld met pv-panelen, zodat een energie-index van 0 behaald kan worden. De casestudie gaat uit van een duurzaam warmtenet met een EquivalentOpwekRendement (EOR) van 2,0.Als extra variant is individuele verketeling in beeld gebracht: een keuze die corporaties nu helaas vaak maken naar aanleiding van de Warmtewet.
Bekijk de afbeelding op volledige grootte
Pv-oppervlak
Uit de casestudie blijkt dat circa 18 tot 23 m² pv-oppervlak per woning nodig is om een energie-index van 0 te bereiken. Op het dak van de galerijflat is slechts ruimte voor 10 m² pv-paneel. Andere alternatieven zoals pv aan de gevel of op naburige gebouwen zijn dus nodig. De toepassing van warmtenetten vergt tot circa 5 m² minder pv-oppervlak dan het Energiesprongconcept met warmtepompen (variant 6).
Voor het nul-op-de-meterprincipe moet ook het huishoudelijke elektriciteitsverbruik met pv-panelen worden gecompenseerd. Er is dan nog meer pv-oppervlak nodig; variant 6 komt op 40 m² uit. Concepten met warmtenetten zijn dan sterk in het voordeel (25 tot 28 m² pv-paneel). Het uitgangspunt is daarbij dat de geleverde warmte via een vast maandbedrag in rekening wordt gebracht en dus niet met de opbrengst van pv-panelen gecompenseerd hoeft te worden.
Dergelijke pv-oppervlakken zijn voor gestapelde bouw niet haalbaar. Dit verklaart de trend dat het
nul-op-de-meterprincipe alleen voor rijtjeswoningen wordt toegepast.
Rentabiliteit conform maatschappelijke kostenbenadering
Voor een objectieve vergelijking is de rentabiliteit van de varianten bepaald conform de maatschappelijke kostenbenadering. Daarbij is het financiële rendement van de hele keten bepaald zonder op voorhand vast te leggen welke partij de investering en exploitatie ter hand neemt. De jaarlijkse kostenbesparing is ten opzichte van variant 1 genomen. Verondersteld is dat de corporatie een deel van de investering dekt uit een budget voor levensduurverlenging van de woning zonder dat dit terugverdiend hoeft te worden uit energiebesparing.
Uit de case studie blijkt dat varianten 3 en 4 met warmte een commercieel acceptabel financieel rendement opleveren. Als vervolgstap kan dit voordeel worden verdeeld over de bewoners, corporatie, VvE’s en Energie BV.
De varianten 5 en 6 hebben een te laag rendement. Dit is te verklaren uit het feit dat bij de investeringskosten voor het vergaande bouwkundige pakket met besparingsmaatregelen is uitgegaan van de actuele kostprijs voor renovaties. Het Energiesprongprogramma anticipeert op kostprijsverlaging door schaalvoordeel en prefabricage waardoor het rendement voor deze varianten naar een gunstiger niveau stijgt. Zowel variant 5 als 6 gaan hiervan profiteren.
Artikelenreeks 'Energiesprong maken met warmteversnelling'
Deel één van de artikelenreeks 'Energiesprong maken met warmteversnelling' werd gepubliceerd op 6 juli. Deel drie wordt op 10 juli gepubliceerd en gaat over de warmteversnelling in de praktijk en hierin presenteren we oplossingen.
Auteur: Peter Heijboer, DWA