Daan Roosegaarde weet heel goed wat hij zijn publiek tijdens Building Holland gaat voorhouden. Bouwers moeten het lef hebben om nieuwe technieken en materialen toe te passen. Vakmanschap creatief koppelen aan nieuwe ideeën. Dat is volgens hem de enige manier om nog een beetje te overleven in de wereld van morgen.

Zijn jeugd beleefde hij grotendeels buiten in de natuur rondom zijn geboorteplaats Nieuwkoop. Wat hem boeide? Boomhutten bouwen, bezig zijn met elementen uit de natuur en daaruit iets maken wat hij tegenwoordig customizen zou noemen. Als zoon van een wiskundeleraar voelde hij zich aangetrokken door kunst en daarom koos hij na zijn havo ook diverse opleidingen in die richting. Hij behaalde een bachelor-graad op de kunstacademie en vervolgens voegde hij er een master-opleiding architectuur aan toe.

In deze periode ontmoette hij ook studenten van de TU Twente. Deze contacten leidden tot de ontdekking dat met behulp van techniek iets gemaakt kon worden wat ‘levend’ of in ieder geval interactief kan zijn met menselijke aanwezigheid of gedrag. Zo ontstond het idee voor DUNE, het interactieve licht- en geluidlandschap van leds, staal, sensoren, speakers, software en interactieve media. DUNE betekende voor Roosegaarde niets minder dan een doorbraak. Het Tate Modern uit Londen zocht contact met hem en zoals dat heet ‘de rest is geschiedenis’.

Radicale ideeën

Dat Roosegaarde veel weerklank vindt, is een understatement. Met exposities in the National Museum in Tokyo, the Victoria and Albert Museum in Londen en zijn installaties in de publieke ruimte in onder meer in Rotterdam en Hong Kong wordt goed duidelijk dat de wereld zijn werkterrein is. Dat met name Azië hem intrigeert, bewijst het openen van een vestiging van zijn Studio Roosegaarde in Shanghai, China.

Hij vindt overal een gewillig oor voor zijn visionaire ideeën over de mogelijkheden van techniek om de mens toekomst te geven. Zo ziet Roosegaarde ook de rol van de designer, die van de hippie met een businessplan die met nieuwe dromen komt maar ook met nieuwe concrete voorstellen. “We moeten gaan denken als een netwerk, zoals Marshall McLuhan dat ooit een keer heeft gezegd in de beroemde uitspraak: ‘There are no passengers on Spaceship Earth. We are all crew’.

Dat is heel belangrijk en ook nadenken over duurzaamheid en energieneutraliteit hoort daarbij. Ik bedoel, we zitten middenin de transitie van een olieslurpende maatschappij naar een natuurvriendelijke maatschappij. Ik zie de Smart Highway daarin zeker als een brug. Bij Studio Roosegaarde zijn we ondertussen al verder. Zo kijken we samen met de Universiteit Wageningen naar luciferine, het lichtgevende element dat ervoor zorgt dat een vuurvliegje of een kwalletje licht geeft. Dat element laten we versmelten met planten en dat betekent dat je lichtgevende gewassen krijgt. Dus: wat nou kabel, wat nou onderhoud, wat nou energierekening? Dat zijn de radicale onderzoeken waar we nu druk mee bezig zijn.”

Steden menselijker maken

Eerder dit jaar presenteerde Roosegaarde zijn interactieve landschap DUNE als onderdeel van de entree bij het World Economic Forum in Davos. Onder meer koningin Máxima bewonderde Roosegaardes creatie. Hij verraste ook daar weer de aanwezigen met zijn passie voor creatie en het verbinden van design aan oorspronkelijkheid. Maar hij deed er ook kennis op over hoe de wereld reageert op de toenemende verstedelijking.

“Er is een tendens naar Smart Cities om steden en plekken menselijker of veiliger of energieneutraler te maken. In Jordanië en India bijvoorbeeld is men daar echt mee bezig. De huidige bouwwereld in Nederland is op dit terrein echter niet of nauwelijks actief en daar moet je voor oppassen, denk ik. We zouden zeker in Nederland moeten kijken naar wat mensen van de steden van morgen verwachten. Want er zit een gat tussen die verwachting en hoe de bouw zich op dit moment manifesteert.”

Nieuwe visie ontwikkelen

Volgens Roosegaarde ervaren mensen in ons land de bebouwde omgeving niet als prettig, terwijl er alle reden is veel aandacht aan de kwaliteit van stadslandschappen te geven. “Als je kijkt naar de steden dan zullen die steeds intensiever gebruikt worden, dus we moeten daar een nieuwe visie op ontwikkelen. Dat gaat over de toekomstige energie, de toekomst van afval, de toekomst van mobiliteit. En daar speelt technologie een belangrijke rol in om dingen te verbeteren.”

Dit is voor hem ook waar (Re)Building the Future over gaat, de bijzondere relatie die Nederland heeft met natuur en technologie. “Dat klinkt misschien wat abstract en futuristisch, maar dat doen we eigenlijk al vrij lang, in Nederland. Kijk naar Kinderdijk of de Afsluitdijk. Het zit eigenlijk in onze genen dat we voor een derde deel onder waterniveau leven. We moeten meer investeren in nieuwe dromen. Het vakmanschap wat we hebben moeten we koppelen aan nieuwe ideeën en dat is waarschijnlijk de enige manier om nog een beetje te overleven, denk ik, in de wereld van morgen.”

Nieuwe start

Eerder gaf Roosegaarde aan wie hij graag wil ontmoeten tijdens Building Holland 2015. “Ik ontmoet graag iedereen die innovatie op waarde weet te schatten en de slag wil maken van idee naar realisatie. (Re)Building the Future kan zo een nieuwe start zijn voor velen. Als je maar hart voor de bouw hebt”, zei hij toen. Lees meer in het artikel dat we eerder publiceerden.

Volledige programma en registreren

Bekijk Rebuildingthefuture.nl voor het volledige programma en bezoek Buildingholland.nl om uw bezoek te registreren. Tijdens Building Holland 2015 vinden er meer dan 125 kennissessies plaats over 3 dagen.

Fotografie: Studioroosegaarrde.net