Verandering noodzakelijk én mogelijk

Verrassende conclusies ten opzichte van het WEO rapport van 2011: USA wordt grootste olieproducent ter wereld (en Irak de tweede…); de Vraag naar gas neemt verder toe, vooral vanuit China; ook de vraag naar elektriciteit stijgt flink; investeringen in nieuwe capaciteit zullen voor 60% richting wind, waterkracht en zonne-energie gaan.

De globale trend richting efficiency en duurzaamheid is daarmee nog fors beneden de maat!

International Energy Agency (IEA)
De IEA is een autonome organisatie gevormd door momenteel 28 lidstaten. Denk aan de landen van Europa, Noord Amerika, Japan en Korea. Sinds september 2011 zwaait ex-minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven er de scepter. Een positie van belang. Want de IEA is een wereldwijd erkende organisatie als het gaat om globale energievraagstukken. De IEA streeft naar betrouwbare, betaalbare en schone energie voor haar 28 lidstaten (en daarbuiten).

World Energie Outlook (WEO) 2012
Jaarlijks publiceert IEA de World Energy Outlook. Een gewaardeerd rapport over wereldwijde energieproductie en -gebruik. Voor politici en beleidsmakers een fundamentele bron van informatie, vooral ook omdat trends – in dit geval tot 2035 – en relatie tot duurzaamheid ruimschoots aan bod komen. De WEO komt ten slotte met een wat de IEA een realistisch alternatief en wenselijk scenario acht: the Efficiënt World Scenario.

Conclusies en trends op basis van huidige ontwikkelingen:

• De vraag naar energie en de CO₂-uitstoot nemen, ondanks mogelijk lagere economisch groei, fors toe. De opwarming van de aarde zou hiermee tot 3,6 graden Celsius kunnen oplopen, in plaats van de aanvaardbaar geachte 2,0 graden Celsius;
• De toenemende vraag naar energie zal vooral uit China komen, gevolgd door India, waar de vraag zelfs zal verdubbelen. De Westerse landen (OECD) nemen 4% toename voor hun rekening. Maar dan wel met een heel andere energie-mix;
• Fossiele brandstoffen blijven het grootste deel van de energie-mix uitmaken (in 2035 75%). Hierbij gaat gas een steeds groter deel voor haar rekening nemen;
• Kernenergie blijft (sinds het Fukushima ongeluk) steken op het huidige niveau;
• De duurzame elektriciteitsopwekking zal toenemen mogelijk tot 31% in 2035, afhankelijk van kostprijs- en olieprijsontwikkelingen. De vraag naar elektriciteit zal echter nog veel meer toenemen, waardoor bijvoorbeeld steenkool een grote rol zal blijven spelen;
• Subsidies op fossiele brandstoffen zijn het laatste jaar toegenomen tot 523 miljard dollar in 2011, ondanks de gewenste afname. Daarmee blijft het de wereldwijde energiemarkt ernstig verstoren. Ter vergelijking: subsidies op duurzame energiebronnen bedroegen 88 miljard dollar;
• In 2035 zullen de Verenigde Staten netto exporteur zijn van olie en (schalie)-gas wegens enorme productietoename en tegelijkertijd grotere efficiency. De wereld energiemarkt zal hierdoor stevig worden beïnvloed;
• Alle huidige ontwikkelingen en beleidslijnen overziende concludeert IEA dat de wereld op deze wijze niet in staat is het wereldwijde energie systeem meer duurzaam te krijgen.

Bron: OECD/IEA 2012

Alternatief en wenselijk scenario
Het IEA presenteert in het rapport het Efficient World Scenario, stappen die kunnen leiden tot een meer duurzame energie-mix:

• Er kan enorm veel worden gewonnen met Energie Efficiency. In de industrie; gebouwde omgeving; transport en energie opwekking kan met bestaande technieken zeer veel energieverspilling worden vermeden. Het gaat hierbij om percentages van 50 tot 75 %;
• IEA reikt beleidslijnen aan die overheden kunnen overnemen. Het gaat om investeringen die zich economisch ruimschoots terugverdienen, en tegelijk energie-veiligheid en duurzaamheid bevorderen;
• Met het Efficient World Scenario zal de vraag naar olie, gas en steenkool in 2035 concreet lager kunnen zijn dan het huidige niveau;
• Energy Efficiency kan de toename van CO₂ substantieel vertragen, maar nog niet voldoende om temperatuurstijgingen acceptabel te houden. Er wordt als het ware tijd gewonnen – men spreekt van ongeveer vijf jaar – om tot een nieuw klimaatverdrag te komen. Hierbij zullen ‘low-carbon’ technologieën absoluut nodig zijn.

Bron: OECD/IEA 2012

Elektriciteitsopwekking
Over elektriciteitsopwekking meldt het IEA o.a. het volgende:

• De vraag naar vooral elektriciteit zal toenemen, vooral in landen als India en China. Nieuwe productiecapaciteit zal dan ook moeten en kunnen worden gevonden in duurzame opwekking: zonne-energie (PV); wind- en waterkracht en bio-energie;
• Elektriciteitsprijzen – vooral in Europa – zullen toenemen;
• Duurzame energiesubsidies zijn beperkt in vergelijking tot subsidies op fossiele brandstoffen. Deze subsidies zullen wel nog wat toenemen, onder andere door reeds aangegane verplichtingen (met name in Duitsland en Italië). IEA ziet echter de prijs voor duurzame opwekking globaal zakken waardoor kan worden geconcurreerd met fossiele brandstoffen.

Koerswijziging noodzakelijk…
Het WEO-rapport van 2012 maakt duidelijk dat het globale energiegebruik en de energie-mix volgens de huidige trends en beleidslijnen niet zullen leiden tot een duurzame oplossing en het beperken van een gemiddelde en aanvaardbaar geachte temperatuurstijging van 2 graden Celsius.

…en mogelijk
Oplossingen worden aangereikt met een sterke nadruk op energiebesparing en efficiëntere energieopwekking. Daarnaast worden duurzame energiebronnen als belangrijke oplossing ten tonele gevoerd, mede omdat juist de vraag naar elektriciteit fors zal toenemen. Zonne-energie kan daarbij een flink deel voor haar rekening nemen.

Bewezen betrouwbaar
De Stroomplantage weet uit ervaring dat elektriciteitsopwekking met zonne-energie met behulp van bewezen en relatief eenvoudige PV-technologie (zonnepanelen), betrouwbaar en veelal rendabel te verwezenlijken is. Ook nu al.  Ook in Nederland. Voor bedrijven, particulieren, overheden en non-profit instellingen.

Tekst: Theo Jans, De Stroomplantage