In opdracht van brancheorganisatie Netbeheer Nederland heeft energiekennisbedrijf DNV KEMA Energy & Sustainability een studie gemaakt van de smart grid (intelligente energienetten) demonstratieprojecten wereldwijd.

In deze studie is zowel gekeken naar de technische aspecten als naar beleidsmatige, regulatorische en sociale aspecten. De netbeheerders gebruiken de leerpunten uit deze studie in de huidige en toekomstige smart grid projecten in Nederland.

Continentale verschillen
De focus in het onderzoek ligt op de verschillende continenten. In bijvoorbeeld de VS dienen smart grids vooral om variabele energietarieven mogelijk te maken en pieken in het stroomgebruik te reduceren. In Europa ligt de nadruk op energie efficiëntie en het reduceren van CO₂-uitstoot, terwijl in sommige delen van Azië het verbeteren van de betrouwbaarheid van het energienet voorop staat.

Belangrijkste conclusies
Smart grids kunnen pieken in het stroomverbruik tegengaan, omdat met prijsprikkels kan worden gewerkt. Een tariefprikkel alleen is echter vaak onvoldoende om de vraag te reduceren. Daarvoor is betrokkenheid van de consument noodzakelijk. Energiedisplays en vooral smart phone toepassingen vergroten het bewustzijn van consumenten bij hun energieverbruik. Belangrijk argument voor veel mensen is dat hiermee financiële besparingen mogelijk zijn. Tegelijkertijd zijn veel consumenten zich nog niet bewust van de mogelijkheden van smart grids. Het is belangrijk dat dit verandert om voldoende ondersteuning te krijgen voor deze nieuwe technologie. De acceptatie van de eindgebruikers bepaalt uiteindelijk het succes van een smart grid.

Randvoorwaarde voor energietransitie
Intelligente energienetten zijn een belangrijke randvoorwaarde om de energietransitie mogelijk te maken. De Nederlandse netbeheerders investeren jaarlijks circa € 1,5 miljard in de vervanging en uitbreiding van hun netten. Tot 2050 moet in Nederland tussen de 20 en 70 miljard euro extra worden geïnvesteerd om de energienetten aan te passen en intelligenter te maken. Dit blijkt uit het rapport ‘Net voor de toekomst’ van Netbeheer Nederland. Het is noodzakelijk dat deze investeringen doelmatig zijn. Uit een eerdere kosten-baten analyse blijkt dat de opbrengsten van smart grids positief zijn. Dat komt door gedragsaanpassingen van consumenten door variabele energietarieven en door kostenbesparingen in de aanleg van het energienet.

Proeftuinen
Voordat de netbeheerders kunnen besluiten tot dergelijke omvangrijke investeringen is het van belang dat zij eerst op kleinere schaal ervaring opdoen met de verschillende aspecten van een smart grid. Daartoe zijn de netbeheerders gestart met een aantal proeftuinen waarbij deze aspecten in de praktijk worden getoetst op de haalbaarheid daarvan. De ervaringen worden met elkaar en met andere stakeholders gedeeld met het doel op basis hiervan de juiste keuzes voor de toekomst te kunnen maken. Daarbij wordt vanaf nu ook gebruik gemaakt van de resultaten uit de studie van DNV KEMA.

Klik hier voor het volledige (Engelstalige) onderzoek.