Vanwege de aanhoudende laagconjunctuur staat de nieuwbouwproductie van utiliteitsgebouwen al jaren onder druk. Het dieptepunt zal naar verwachting vallen in 2013, wanneer er voor € 4.650 miljoen aan nieuwbouw wordt geproduceerd. Dit lijkt uit de jongste nieuwbouwprognoses van BouwKennis.

De nieuwbouwproductie van utiliteitsgebouwen is sterk afhankelijk van de economische groei, de bezettingsgraden bij bedrijven, de afzetmogelijkheden en de passendheid van de bestaande voorraad gebouwen bij de gebruikerswensen. Momenteel zorgen de lage bezettingsgraden en economische groei voor weinig uitbreidingsvraag. Hierdoor staat de nieuwbouwbehoefte onder druk.

Leegstand nekt commerciële segment
Het belangrijkste thema in de commerciële vastgoedmarkt is leegstand en de bijbehorende tweedeling naar toplocaties en kansloze locaties. Op de kantorenmarkt is het gemeengoed dat de nieuwbouw permanent op een lager niveau zal liggen door de huidige overcapaciteit in de markt. Tot en met 2013 neemt het nieuwbouwproductievolume af tot circa € 535 miljoen.

Eenzelfde trend speelt op de winkelmarkt. De veranderende detailhandel (e-commerce) vraagt ook andere behoeftes van het vastgoed. Er is een tekort aan hoogwaardig winkelvastgoed op toplocaties, terwijl de leegstand in de perifere gebieden toeneemt. De bouwproductie ligt de komende jaren rond de € 35 miljoen.

De bouw van combinatie bedrijfshallen en hallen en loodsen is sterk afhankelijk van de economische groei. Door de afgenomen bedrijvigheid is de productiecapaciteit of de opslagbehoefte bij veel

bedrijven voldoende. De bouw heeft vooral te maken met bedrijfsverplaatsingen en weinig met uitbreiding. De eerdergenoemde trend van e-commerce stuwt echter wel de behoefte aan logistiek en bijbehorende bouwbehoefte van distributiecentra.

Budgetsector zet in op bezuinigingen
In tijden van economische groei zullen de budgetten ruim zijn en is men eerder geneigd tot uitbreiden over te gaan. Momenteel wordt de bouw voor de budgetsector bepaald door de crisis. Dat betekent dat er fors in het ambtenarenapparaat wordt gesneden, wat leidt tot een krimpende kantoorbehoefte bij overheden. Tevens zorgen de krappe budgetten voor een voorzichtiger vastgoedbeleid bij gemeenten. Dat betekent dat er gesneden wordt in allerhande publieke voorzieningen, zoals sportcomplexen of cultuurgebouwen. Dat zijn in de prognose met name de ‘overige gebouwen’. De waarde ervan schommelt in de jaren 2012 tot en met 2014 tussen de € 900 miljoen en de € 1 miljard.

De nieuwbouw van schoolgebouwen heeft zijn top bereikt, zo lijkt het. Niet alleen zijn de budgetten strak, maar ook is de nieuwbouwgolf van brede scholen klaar. De bouwproductie richt zich op vervangende nieuwbouw, het volume blijft de komende jaren constant op circa € 475 miljoen.

Ander bouwregime in zorgsector
Zorginstellingen zijn sinds 1 januari 2012 verantwoordelijk voor hun eigen vastgoed. Voorheen werden de kapitaallasten op vastgoedfinancieringen betaald door de overheid, met als tegenprestatie dat de bouwambities moesten worden goedgekeurd door het Bouwcollege. Of dit op de lange termijn gaat leiden tot conservatisme of juist tot een uitbundige bouwambitie, moet nog blijken. De zorg moet echter blijven uitbreiden om aan de rap groeiende zorgvraag te voldoen. Tot en met 2013 neemt de nieuwbouwproductie af tot iets beneden de € 900 miljoen. Da jaren daarna treedt er weer groei op.

Ramingmethodiek
De nieuwbouwprognoses voor de utiliteitsbouw baseert BouwKennis op gegevens uit de Voortgangsstatistiek van het CBS. Daaronder vallen gebouwen met een productiewaarde van meer dan € 50.000. Dat betekent dat kleine bouwprojecten buiten deze prognose vallen, anders dan bij productiewaarden uit de Nationale Rekeningen. Om de verschillende productiewaarden door de tijd heen vergelijkbaar te maken, zijn de bedragen omgerekend naar prijzen van 2010.

BouwKennis is uitgever van marktinformatie over de bouw-, vastgoed- en installatiesector.