Er zijn noodscenario’s nodig voor het geval de opwarming van de aarde sneller gaat dan verwacht. Dit schrijven het PBL, het KNMI en de universiteit van Wageningen in een rapport.

De wetenschappelijke inzichten over klimaatverandering die de basis vormen voor de onderhandelingen in Kopenhagen zijn nog steeds geldig. Er is geen reden te twijfelen aan de conclusies van het rapport dat de VN-organisatie voor klimaatanalyse in 2007 publiceerde.

Sindsdien zijn er waarnemingen gedaan die zowel op een versnelling als op een vertraging van de opwarming van de aarde kunnen wijzen. Het is echter nog te vroeg daaraan conclusies te verbinden. Wat in het VN-klimaatrapport ontbreekt, is aandacht voor de risico’s van een snellere klimaatverandering dan verwacht. Het gaat dan om scenario’s die minder waarschijnlijk zijn, maar die grote gevolgen hebben áls ze zich toch zouden voordoen.

Dat staat in het rapport 'News in Climate Science and Exploring Boundaries', dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in samenwerking met het KNMI en de Universiteit Wageningen (WUR) heeft uitgebracht. Het rapport is opgesteld op verzoek van minister Cramer van VROM. Het rapport bevat een analyse van wetenschappelijke literatuur over klimaatverandering die sindsdien is verschenen.

Versnelde of vertraagde opwarming
Uit het rapport blijkt dat de opwarming van de aarde doorgaat. De conclusies van het IPCC over de invloed van de mens hierop zijn nog steeds geldig. De laatste 10 jaar stijgt de gemiddelde temperatuur op aarde minder hard. Daar staat tegenover dat acht van de tien warmste jaren, sinds de temperatuur wordt geregistreerd, in de periode vanaf 2000 vallen. Het ijs op Groenland en Antarctica smelt sneller dan in 2007 werd geschat.

Ook neemt het oppervlak en de dikte van het zee-ijs in het Noordpoolgebied steeds meer af. Aan de andere kant zal de zon de komende decennia mogelijk minder actief zijn. Dit zou de wereldwijde opwarming in de komende 20 tot 30 jaar met 0,2 graden Celsius kunnen afremmen. Het is volgens de onderzoekers te vroeg om uit deze waarnemingen conclusies te trekken voor de lange termijn. De scenario’s van het IPCC die gaan tot het jaar 2100 blijven daarom vooralsnog geldig.

Waarschuwingssignalen
Het IPCC-rapport gaat uit van de meest waarschijnlijke scenario’s voor klimaatverandering. Het PBL-rapport stelt dat aandacht besteed moet worden aan de risico’s van scenario’s die een snellere opwarming van de aarde laten zien. De kans hierop is weliswaar gering, maar de gevolgen ervan kunnen wereldwijd of plaatselijk zeer groot zijn.

Het zou bijvoorbeeld kunnen leiden tot afsterving van het Amazoneregenwoud en de noordelijke naaldbossen. Het rapport beveelt aan waarschuwingssignalen op te sporen die vroegtijdig een versnelling van de klimaatverandering en de mogelijke gevolgen daarvan kunnen onderkennen.

Ook adviseert PBL verder onderzoek te doen naar de beleidsmaatregelen voor het omgaan met zulke risico’s, zoals maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen versneld te verminderen of aanpassingen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen.

Gevolgen voor Nederland
Het rapport geeft aan dat Nederland voldoende is voorbereid op de risico’s van extreme zeespiegelstijging en overstroming door rivieren. PBL adviseert om de gevolgen van een eventueel snellere klimaatverandering voor de volksgezondheid, de landbouw en de natuur verder te onderzoeken.

Bron: Energieraad