De december maand leent zich uitstekend voor mijmeringen en overpeinzingen. Hoe hebben we het afgelopen jaar ervaren, wat is er terechtgekomen van onze goede bedoelingen.

Als het gaat om duurzaamheid, en in het bijzonder duurzaam bouwen, dan heb je al snel de neiging om vanuit de eigen perceptie het gedrag en de behaalde resultaten rooskleuriger te beschouwen dan wellicht te rechtvaardigen is.

Dualisme
Opvallend in 2009 was wel het groeiend dualisme rondom duurzaamheid en duurzaam bouwen.We zien zowel hoopvolle ontwikkelingen alsmede ook belemmeringen en zelfs blokkades. Positief zoals de structurele aandacht voor duurzaam bouwen in de leerstoelen voor Anke van Hal en Michiel Haas, hoopvol en goed dat de nieuwe generatie studenten mag delen in kennis en ervaring van deze experts.

Maar we zien ook een wispelturige overheid, de zelfzuchtigheid en graaicultuur rondom het themaveld energie, het steeds weer verzinnen van argumenten om iets niet te doen en het rechtvaardigen van bezuinigingen op duurzaamheid vanwege de mondiale recessie. Het lijkt wel een vicieuze cirkel waaruit we niet willen uittreden. Note: de recessie is met name veroorzaakt door niet duurzaam denken.

Nieuwe generatie
In mijn studentenperiode is het enthousiasme ontstaan voor duurzaam denken en handelen. Toen vooral gevoed door idealisme, nu meer gevoed door realisme en ervaring. Maar toch is het idealisme niet verdwenen. Ik merk dat deze mij, en anderen, in staat stelt om buiten de bekende paden te treden, op een andere manier dingen te ontdekken en te ervaren.

Recentelijk werd de nieuwe generatie jongeren opnieuw beticht van niet duurzaam denken, korte termijn visie en een “wie dan leeft wie dan zorgt” mentaliteit. Ik geloof niet dat dit klopt, wellicht denkt de jeugd op een andere manier na over duurzaamheid, en laat men zich meer op de zachte deining van de maatschappij meevoeren.

Wij (de vijftigers) hebben nog te vaak de neiging om de wereld naar onze hand te zetten, dat is ons immers geleerd via allerlei theorieën en modellen (o.a. Keynes).

De nieuwe generatie laat zich niet meer zo snel beetnemen door de grillige politiek. Voor mij dus hoopgevend, deze jongeren zijn over enkele jaren mijn collega in de wondere wereld van duurzaamheid en duurzaam bouwen.

Decentraal
Ondanks de globalisering van onze netwerken en onze kennis, lijkt het er op dat we het duurzaam handelen steeds vaker lokaal willen houden. Er is meer aandacht voor een decentrale economie, decentrale energieopwekking en duurzaam bouwen gericht op het karakter van de regio.

Praten over duurzaamheid mag best gecentraliseerd, de resultaten boeken we in de eigen regio.
Een centraal aangestuurde gebiedsontwikkeling, scheiding van functies (wonen-werken-recreëren) ecologische hoofdstructuren en substructuren; er is altijd over onze hoofden heen beslist wat goed voor ons was.

En zie, de ecologische hoofdstructuur heeft de Europese wolf in staat gesteld, een veilige verbinding tussen Nederland en Duitsland te realiseren. Slim van de wolf, maar wij raken onmiddellijk in paniek als er een wolf wordt gesignaleerd op de Veluwe.

Wie past zich nu eigenlijk aan wie of wat aan?

Geert Verlind