De Nationale Renovatie Dag 2009 bleek een groot succes. Naast het uitreiken van de Nationale Renovatie Prijs was er aandacht voor Energie en duurzaamheid, duurzaam renoveren en stedebouw en transformatie met tal van goede sprekers.

In de Lloydzaal van het Scheepvaart en Transport College in Rotterdam hadden zich een man of vijftig verzameld om alles te horen te krijgen over renoveren. Qua duurzaamheid was het blok Energie en duurzaamheid het meest aansprekend. De SBR had dan ook flink uitgepakt met een aantal ‘zwaargewichten’.

Anke van Hal
Moderator Professor Anke van Hal van de TU Delft en Nijenrode vertelde dat de huidige woningvoorraad niet aan de kwaliteitseisen voldoet. “Slopen is veelal geen optie. De overheid heeft hoge ambities gesteld met betrekking tot de duurzaamheid, maar vooralsnog wordt hier nogal lacherig op gereageerd door de meeste partijen. Daarnaast onderkennen de corporaties het belang van duurzaamheid” aldus Van Hal.

Jan Jongert
Jan Jongert van 2012 Architecten is al vele jaren met duurzaamheid bezig. Dit in de vorm van Superuse Superuse houdt in dat je materialen gebruikt waar overschotten van zijn en die je vervolgens in je ontwerp toepast. Het ontwerp kan veranderen naar gelang de aangebouden materialen veranderen.

Jongert gaf een schitterend voorbeeld van villa Welpeloo in Deventer. Door middel van een Oogskaart kon goed worden gekeken naar de mogelijkheden. 90% van de draagconstructie voor de villa komt uit een textielmachine. De aannemer vond constructiehout en isolatiemateriaal uit gesloopte projecten in de buurt. Uit de kabelhaspels van de NKF werden planken gehaald die uiteindelijk dienen als gevelmateriaal. En dit alles met een verrassend mooi resultaat.

Met wasmachines heeft 2012 architecten eerder o.a. een espressobar gemaakt voor de TU Delft. Het nieuwe TU-gebouw is overigens voorzien van een espressobar gemaakt uit de kunstof kozijnen van de Zwarte Madonna. Mocht Carel Weeber weer eens in het land zijn, heeft hij meteen een goede reden om een bakkie troost te doen op de TU. Wel een beetje een schraal bakkie!

Thomas Rau
Een andere koploper op het gebied van duurzaamheid is architect Thomas Rau. Hij vroeg zich openlijk af wat duurzaamheid nou eigenlijk betekent. Hij had in ieder geval zelf geen idee. “Ik ben al mijn hele leven op zoek. Het referentiekader van de persoon die erover praat, bepaalt de formule.”

De ambities van de overheid kunnen wat Rau betreft niet hoog genoeg liggen. Rau: “We moeten anders leren denken. Er zijn zoveel duurzame condooms zoals het passif haus, het labelen, Leed en Breeam. Als je die gebruikt zit je helemaal safe, maar het hindert om echte liefde te bedrijven.”

Over de meeste instrumenten is Rau niet te spreken, hij vraagt zich af wat een instrument nou waard is. “Maak een kartonnen huis zet een bio-wwk in de kelder, stuur de overbodige stroom naar de buurvrouw en je hebt zo een GreenCalc+ van boven de 1000. Het is raadzaam om een performance opleveringsdocument te maken waarin je kunt meten of het beweerde ook daadwerkelijk gerealiseerd is. We kunnen heel veel beweren, maar je moet aantonen dat het klopt.”

Zelf wordt Rau vaak zwaar gehinderd door de overheid. Dit omdat zijn ideeën lastig in wet- en regelgeving zijn te vatten en dat maakt het verstrekken van vergunningen vervolgens onmogelijk. Rau: Als we voor het Wereld Natuur Fonds alles hadden mogen toepassen dat was de epc, als je daar dan waarde aanhecht,  geen 0,63 geweest, maar 0,42.”

Rau pleitte in de discussie om de eisen voor duurzaam bouwen hard vast te leggen. “We missen iemand die de lat hoog legt. We springen er te gemakkelijk overheen met zijn allen.”

Professor Andre Thomsen stipte fijntjes aan dat de huidige normen allemaal zijn bedoeld voor nieuwbouw. Thomsen: “De reden dat er geen norm is voor de bestaande voorraad is een juridische. Het is niet afdwingbaar. We moeten een volstrekte andere denkwijze in gang gaan zetten. Toon ook in de renovatie de performance maar aan. We moeten niet productiegericht kijken, maar performance based. Het ministerie maakt die slag nog lang niet.”

Tekst: Gerard Vos

Foto: De winnaars van de duurzaamheidsprijs