Utrecht heeft zichzelf als stad het ambitieuze doel gesteld om in 2030 CO₂-neutraal te zijn. Om dit te realiseren kiest Utrecht voor een wijkgerichte aanpak, omdat de stad gelooft in decentrale energieoplossingen die voor en door bewoners zijn ontwikkeld.

De ambitie is om Wijk West als een van de eerste bestaande woonwijken in Utrecht energieneutraal te maken. Dit betekent dat alle energie die bewoners nodig hebben in West ook door de wijk zelf duurzaam wordt opgewekt, en daarmee is de wijk zowel energieneutraal als CO₂-neutraal.

Bestaande bouw is primeur
Eneco, Econcern, Bo-ex, wijkbureau West, Natuur en Milieu Federatie Utrecht, Home Automation Europe en de gemeente Utrecht hebben 29 september jongstleden besloten om een lange termijn plan te maken om te komen tot deze energieneutrale wijk en een gezamenlijk een business case te schrijven, waarin de haalbare activiteiten concreet zijn gemaakt, die in de komende drie jaar worden opgepakt.

Het project is bijzonder, aldus Wethouder Harrie Bosch (o.a. verantwoordelijk voor Wonen en R.O.), omdat het een van de eerste bestaande wijken in Nederland is met een dergelijke doelstelling. Dit is ook de reden dat de Gemeente met een aantal Utrechtse partijen de handschoen oppakken.

Samenwerkende partijen
Het is belangrijk en noodzakelijk om deze uitdaging met marktpartijen en bewoners samen te concretiseren. Decentrale energieoplossingen vragen om samenwerking van partijen die vanuit verschillende invalshoeken belang hebben in de Wijk West en ervaring hebben met energie besparen en het (duurzaam) opwekken van energie en de daarbij behorende kansen voor de wijk.

De meeste klimaat- of CO₂-neutrale energieprojecten zijn gericht op nieuwbouwwijken. Terwijl juist in de bestaande woningvoorraad (met zeven miljoen woningen in Nederland) de grootste milieuwinst te behalen is in termen van CO₂-reductie. Een bestaande woonwijk energieneutraal maken is erg complex, omdat je te maken hebt met een bestaande ruimtelijke inrichting, betrokken gevestigde bewoners en oudere huizen die niet allemaal eenduidig zijn te verbouwen of te renoveren.

Besparen en zelf opwekken
Er zijn twee programmalijnen gedefinieerd: besparingen optimaliseren en decentraal energie opwekken. Bij het optimaliseren van de besparingen zal onder andere gekeken worden naar de mogelijkheid om een one stop shop concept als Wonen++ (van Ecostream) verder te verbeteren.

Hierbij wordt de bewoners een loket en een aanspreekpunt aangeboden om alle gewenste energiebesparende maatregelen in de woning door te voeren. Concreet gaat het hierbij om besparing door technische maatregelen als dubbel glas en na-isolatie.

Ook worden de mogelijkheden onderzocht om de slimme meter (uitgebreid met intelligente gebruikerssoftware via internet) vroegtijdig in deze wijk toe te passen. Met deze slimme meter worden energieverbruik continu zichtbaar voor de bewoner.

Decentraal opwekken
Bij het decentraal opwekken van energie komen allerlei mogelijkheden aan bod: van een biomassa centrale en lokaal energiebedrijf (mogelijk in eigendom van zowel bewoners als partijen) tot een zonnepaneel op het woonhuis van de consument.

Belangrijk hierbij is dat het niet alleen gaat om de technische mogelijkheden, maar vooral ook om goede samenwerkingsvormen tussen de partijen in Wijk West. Het gaat om draagvlak en betrokkenheid van bewoners en bedrijven om kansrijke duurzame oplossingen ook succesvol te realiseren.

Opschalen
De Wijk West is gekozen omdat het een van de grootste wijken is in Utrecht, die op dit moment sterk in ontwikkeling is. Een wijk met veel betrokken bewoners en een gevarieerd woningaanbod. Dit maakt het gebied een geschikte en zuivere test omgeving. Het is de bedoeling om de projectresultaten in een latere fase uit te breiden naar andere wijken binnen de gemeente.