Op zoek naar de meest groene persoon in Nederland interviewt de redactie prominente Groene Nederlanders om vervolgens aan u over te laten wie de Groenste Nederlander is.

Met het boek ‘Integraal Ontwerpen Vitale architectuur’ verwoord prof ir. Jón Kristinsson in 2002 zijn brede visie op duurzaam bouwen. Geschreven na een lange periode van onderwijs en promotie van holistisch denken in architectuur en productontwikkeling.

Integraal Ontwerpen draagt legio antwoorden aan. Verkeersproblemen? Anders omgaan met de verkeersstromen voor lange en korte afstand. Energieproblemen? Atollen voor de kust die kunstmatig verval creëren door het wegpompen van water met behulp van windmolens. Oplossingen, maar vooral een andere manier van ontwerpen en denken over producten.

Duurzame onderdelen
Jarenlang doceerde Kristinsson als hoogleraar aan de faculteit bouwkunde van de TU Delft. Architecten- en ingenieursbureau Kristinsson startte al in 1966 in Deventer. Opgericht samen met zijn vrouw Riet Reitsema.

Vanaf het begin ontwikkelde het kantoor zich tot koploper op het gebied van duurzaam en energiezuinig bouwen in Nederland, beïnvloed door de rapporten van de Club van Rome. Een grote reeks van bouwprojecten met toepassing van innovatieve duurzame onderdelen heeft het bureau in de afgelopen jaren gerealiseerd. (Projectbeschrijving Architectenweb en Projectbeschrijving website Kristinnson) En straks opent de Floriade 2012 met weer een bijzonder kantorencomplex van het architectenbureau.

Het ademende raam
Glimlachend reageert Kristinsson op Cradle to Cradle. “Wat is dat ‘het milieu’? Het milieu is het gat in het midden van een wiel, het niets, waar alles om draait. Als het niet in het midden zit, hobbelt het wiel, raakt het ontregelt, houdt op met draaien, gaat slepen en laat onuitwisbare sporen na."

"Wat is duurzaam?” Kristinsson geeft zijn antwoord: “Voor mij is duurzaam alles wat het nageslacht wil erven, kan gebruiken en onderhouden. En dat is er nog te weinig. Er ligt een gigantische taak voor ontwerpers van vandaag: Zij moeten alle producten opnieuw tegen het licht houden. Zijn de producten wel geschikt voor gebruik voor onze volgende generaties?”

En dat is geen gemakkelijke opgave ervaart Kristinsson zelf bij de ontwikkeling van het ademende raam. Een oplossing voor het energiezuinig regelen van het binnenmilieu. “Het idee is simpel, de uitvoering uiterst ingewikkeld.” Ook bij de ontwikkeling van dit product negeerde hij alle bestaande systemen om volledig vanaf scratch naar het probleem van energiehuishouding en binnenmilieu te kijken.

Kristinsson: “We zijn gewend om te extrapoleren, maar ik ben van mening dat het beter is te kijken wat de ideale situatie is voor onze toekomstige generaties en die situatie door middel van ‘back casting’ terug te vertalen naar producten van nu en morgen.”

Energiebesparing in de bouw
In 1998 ontving Kristinsson de eerste Koninklijke/Shell prijs 'voor zijn onvermoeibare, innoverende en succesrijke pogingen tot integraal ontwerpen, waarbij de architectonische expressie en het zorgvuldig omgaan met energie en materialen een symbiose vormen'.

De jury prees hem om zijn inspanning het vergroten van het besef aan een Technische Universiteit, zeker de Delftse, dat het onderscheid tussen wetenschap, technologie en kunst eenvoudig kan vervagen, en dat deze disciplines vloeiend in elkaar kunnen overgaan.

Overigens moest Kristinsson wel even nadenken of hij de prijs wel in ontvangst wilde nemen. De Shell stond, zeker in die tijd, vaak ter discussie met betrekking tot het milieu. Hetgeen hem op een ander punt brengt: “Als je een kubieke meter gas vergelijkt met ongeveer een liter benzine dan staan de inspanningen voor energiebesparing in de bouw in geen verhouding tot de verspillingen in het vervoer.”

Groene Led
Maar Kristinsson heeft goede hoop voor de toekomst. Het ademende raam gaat in productie, de herontdekte aandacht voor duurzaam bouwen geeft weer nieuwe impulsen en op tafel ligt een demonstratie-exemplaar van een nieuw type zonnepaneel dat een Led-lampje voedt.

Kristinsson: “Nuon ziet hierin nieuwe mogelijkheden om het energieverbruik terug te brengen. Deze goedkope photovoltaische cel - 'Helianthos' genaamd -  kan straks bijvoorbeeld als dakbedekking fungeren en energie leveren voor een groot deel van het huishouden.” Het groene Led-lampje licht hoopvol groen op onder het licht van de TL buis in de kelder van het kantoor van architecten- en ingenieursbureau Kristinsson.

Ronald van Bochove