“Is liefde efficiënt? Mozart en Grieg waren niet efficiënt.” Tijdens het symposium ‘de kwaliteit van duurzaamheid’ op de tweede dag van Provada in de Amsterdam RAI geeft Michael Braungart op inspirerende wijze aan wat nodig is voor een generatiebestendige bouwmethode.

Voor het maken van de stap naar cradle to cradle in de bouw is niet de eco-effectiviteit van duurzame keuzes nodig, “maar een efficiënte, positieve benadering die voortkomt uit een volkomen andere manier van denken.”

Het Provada symposium trok veel bezoekers. Misschien wel omdat niemand minder dan Michael Braungart, een van de profeten van cradle to cradle, zou spreken, maar misschien ook omdat ieder zichzelf respecterend vastgoedbedrijf met thermen als duurzaam en cradle to cradle flirt, en even wilde horen wat dat is.

Dagvoorzitter Anne-Marie Rakhorst van Search startte voortvarend. Ze is bevlogen en kan, ook al moest ze even improviseren omdat de openingsfilm stagneerde, het grote verhaal over verandering van mentaliteit en manier van bouwen overbrengen als geen ander.

Hoewel, na de korte introductie van enkele belangrijke spelers in de bouw en vastgoedmarkt die straks een panel zouden vormen, sprak Michael Braungart. En dat stak met kop en schouders boven alles wat nog zou komen uit.

Gebouwen niet om in te verblijven
Hij heeft het vast vaker verteld, het is vast overal terug te lezen, maar de chemicus en oprichter van de Environmental Protection Encouragent Agency (EPA) kan heel duidelijk uitleggen wat er nodig is voor een wieg tot wieg benadering in de bouw. Hij schetst een somber beeld van onze huidige leefomgeving.
 
“Onze gebouwen zijn niet gemaakt voor mensen om er in te verblijven. Niet alleen de uitstoot van schadelijke stoffen van de gebruikte materialen maken het binnenmilieu tot een gevarenzone, de aanslag die de bouwmaterialen op de natuur en grondstoffen pleegt zou betekenen dat onze aarde straks op is.”

Effectief ontwerpen
Braungart: “We moeten niet denken in eco efficiëntie, in het verkleinen van onze ecologische ‘footprint’. Maar effectief ontwerpen. Een huis als een boom, die in staat is zichzelf te hergebruiken en schoonheid en CO2 bij te dragen aan nieuwe generaties. Wat zou het prachtig zijn als je een huis koopt dat energie oplevert, dat zichzelf in mum van tijd terugverdient.”

Grauw en saai
Hoopgevend is dat Braungart de Nederlandse mentaliteit van samenwerken en het gebruik van elkaars kracht ziet als geschikte broedplaats voor cradle to cradle bouw. Hij zal zich daarom hier binnenkort op een nog nader te bepalen de universiteit als Hoogleraar vestigen.

De geanimeerde presentatie maakte alles wat volgde wat grauw en saai. Hans van Veggel gaf een overzicht van de imposante binnenstedelijke projecten in Europa die hij met Multi Development Corporation realiseerde. Hij noemde het nieuwe plan van REM Koolhaas voor de binnenstad van Rotterdam een blokje kaas en als het geel zou zijn is dat het eigenlijk ook.
 
De discussies in het panel gepresenteerd door Hans Kops, die met zijn enorme gestalte met zijn rug naar het publiek stond, leek op oude wijn in nieuwe zakken. En ook het aanbieden van een petitie aan een vertegenwoordiger van de regering is een zo oubollige, beproefde methode die nu niet écht iemand wakker schudt.

Misschien illustreerde de samenvatting van Dominique Engers aan het eind van het symposium de stand van zaken wel het best. Ze deed dit op de tonen van een steeds weer herhalend riedeltje. Meerdere coupletten lang. Zo zit de vastgoedmarkt nog goed vast in oude systemen en denkpatronen. We hebben helaas nog niet de Mozarts in de bouwwereld om het verschil te maken.

Ronald van Bochove