Vlak bij de molens van Kinderdijk, in de gemeente Molenlanden, ligt al een paar jaar een bijzondere betonnen fiets/voetgangerstunnel. Deze is gemaakt met een techniek die is geïnspireerd op papier-maché, waardoor er veel materiaal wordt bespaard.

De tunnel is vervaardigd door BetonBallon Projecten B.V. uit Soesterberg, dat veel meer mogelijkheden voor deze techniek voorziet. Door de complete boogwerking van deze constructie ontstaan flinke materiaal besparingen ten opzichte van traditioneel gebouwde tunnels. Dit is ook uit oogpunt van duurzaamheid een interessante ontwikkeling.

60% CO2-reductie

Het materiaal zit alleen daar waar het nodig is, omdat de constructie de kettinglijn volgt. Ten opzichte van de traditionele bouw is slechts de helft van het beton nodig en zelfs 70% minder bewapeningsstaal. De BetonBallon-onderdoorgang levert daardoor een CO₂-besparing op van 60%. Dit wordt mede behaald door minder transportbewegingen en een eenvoudigere logistiek. In het realisatietraject heeft Rijkswaterstaat intensief meegekeken en deze waarden gevalideerd.

Deze techniek, waarbij beton wordt gespoten op een opgeblazen mal, is door BetonBallon al vaker toegepast op woningen en kantoren. En voor die tijd niet eerder in de infra; in ieder geval niet in Nederland en waarschijnlijk ook niet in de rest van de wereld.

Geen bekisting en fundering

De Gemeente Molenlanden heeft deze unieke tunnel van twintig meter lengte gekregen op een toeristische plek, direct onder de oprit naar de parkeerplaats voor bussen en campers. Hier werd een ballon onder druk gezet, waarna de wapening erover heen werd gelegd. Daarna is er vanuit een mobiele kraan zelf-verdichtend beton op gespoten. Er hoefde geen bekisting omheen en er was geen zware fundering nodig. Een dunne betonplaat als werkvloer volstond. Zelfs de slappe veenbodem bij Kinderdijk hoefde in dit geval niet onderheid te worden.

De ballon is volgens Stan Uyland, directeur BetonBallon Projecten B.V., goed opnieuw te gebruiken. Nadat het spuitbeton was uitgehard, ging de druk van de ballon en kostte het geen enkele moeite om hem daarna los te  maken. De Kuiper Infrabouw heeft destijds de ruimte naast en boven de tunnel opgehoogd. Daarna is de parkeerplaats in gebruik genomen.

De bijzondere tunnel van BetonBallon Projecten B.V. in Molenlanden.

Validatie en onderbouwing

BetonBallon Projecten B.V. is er al geruime tijd zeker van dat deze techniek óók bij infraprojecten grote voordelen biedt. Tijdens een innovatieproject, een aantal jaren geleden, drong deze onderdoorgang door tot de laatste drie uitblinkers. Dat bood ruimte voor een proefopstelling met bijbehorende validatie en onderbouwing van alle claims.

Uyland beseft dat dergelijke innovaties niet direct op reguliere basis zullen worden ingezet. Technisch ziet hij geen beperkingen om met deze techniek grotere tunnels te bouwen (ook voor auto’s). Omdat deze innovaties in de infra een lange(re) aanlooptijd vergen, zet hij voorlopig echter alleen in op fiets- en voetgangerstunnels, faunapassages en andere kleine onderdoorgangen. Voor het grote(re) werk schaalt hij liever stap voor stap op.

Naast het werk een tunnel bouwen en die er vervolgens inschuiven kan ook. Dan zal er echter door de grote krachten die nodig zijn voor een schuifoperatie, misschien meer wapening en beton nodig zijn. Toch concurreert deze techniek dan nog steeds met bestaande technieken. Uyland: “Niet als het alleen maar gaat om de voetafdruk, maar zeker ook om de prijs. Dat hebben we bij het project in Molenlanden overtuigend kunnen laten zien.”

Proeftunnel

Inmiddels zit BetonBallon Projecten B.V. op een mooie, nieuwe locatie in Soesterberg. In de oude bedrijfshal staat nog steeds een proeftunnel om de mogelijkheden van deze techniek te laten zien. De drie segmenten van de tunnelwand werden uitgevoerd met diverse betondiktes en wapeningconfiguraties. Op een aantal plekken werden kernen uit de wand geboord en getest. Hier konden tevens de milieu- en MKI-berekeningen worden verfijnd.

Voor belangstellenden wordt op donderdag 11 mei 2023 een demonstratiemiddag gehouden. Geïnteresseerd? Mail je gegevens naar info@betonballon.nl en je ontvangt een uitnodiging. Bekijk ook deze informatieve video!