“DSW verlaagt de zorgpremie en het eigen risico gaat niet omhoog. Dat vind ik een goed signaal. Aan de andere kant: de premie en het eigen risico moeten stijgen, want zorg is onbetaalbaar.” Met deze knipoog opende taxateur Bert Deen van Dynamis Taxaties Nederland het seminar Duurzaam Gebouwd Zorgvastgoed.

Dit evenement vond vorige week plaats in het Meander Medisch Centrum in Amersfoort, dat in 2013 was geopend. “Bij deze nieuwbouw hebben we ons vooral gericht op de medewerkers”, vertelde manager nieuwbouw Albert Trip. “Zij verzorgen 24 uur per dag patiënten en moeten het dus naar hun zin hebben. Dit helpt onder meer met licht, lucht en ruimte om hen heen: belangrijke onderdelen van een healing environment.”

Indeling en flexibiliteit gebouw

Ook de indeling van een gebouw bepaalt of medewerkers hierin goed kunnen functioneren. “We hebben het gebouw verdeeld in een kantoorgedeelte voor de spreekuren, een hotelgedeelte voor de verpleging en gedeelte voor de intensieve zorg. In dit laatstgenoemde deel werken de installaties het meest intensief.” Daarnaast heeft Trip naar de toekomst gekeken. “In het ontwerp hebben we rekening gehouden met uitbreidingsmogelijkheden tot plus 40% en krimpmogelijkheden tot min 20%. Zo behoudt het gebouw zijn herkenbaarheid.”

Straling klimatiseert ziekenhuis

Namens DGMR hielp adviseur Jacco Paauw mee bij de totstandkoming van dit medisch centrum. “Om te zorgen voor een energiezuinige en prettige omgeving om te werken en te herstellen, hebben we gekozen voor klimatiseren met straling. Zo zorgen we enkel voor verse lucht voor de mensen in die ruimten en niet voor de klimaatbeheersing. Daarvoor zorgt namelijk de straling. Met onder meer betonkernactivering kun je het klimaat in een ruimte beheersen, zonder hiervoor lucht te gebruiken.”

Het interieur van het Meander Medisch Centrum in Amersfoort

Deze techniek stelt wel eisen aan aanvullende installaties, om de juiste warmtebalans te krijgen. “Daarnaast kun je het plafond niet gebruiken om de akoestiek te regelen. Wij hebben dat in de poliklinieken opgelost met een koof voor de installatie in het verlaagde plafond. De zij- en onderkant hebben we akoestisch afgewerkt.”

Weinig gasloos zorgvastgoed

Op het gebied van duurzaamheid loopt zorgvastgoed achter, vond Alklima’s Erwin Tuijtel. “21 van de 47 zorggroepen heeft duurzaamheid bijvoorbeeld niet in haar MVO opgenomen. We zijn bijvoorbeeld bezig met de transitie naar gasloze gebouwen, maar veel zorgvastgoed beschikt nog over een aardgasaansluiting. In totaal ligt het energieverbruik in deze sector op 900 miljoen m³ gas en 2,3 miljoen MWh elektriciteit.”

Henri Soepenberg van VolkerWessels-onderneming ZorgID verwacht dan ook dat ziekenhuizen in de toekomst kleiner worden. “Met dank aan allerlei sensoren en domotica in huis hoeven mensen minder snel naar een polikliniek of in een ziekenhuis te liggen.” In zijn ogen worden woningen in de nabije toekomst flexibel en aanpasbaar. “Wij geloven in een gebouwde omgeving, die een positieve bijdrage kan leveren aan het welbevinden van de mens.”

Slimme ziekenhuizen en woningen

Deerns wil ziekenhuizen smart maken, liet Letty Kil van het ingenieursbureau weten. “Smart buildings bestaan al in de kantorensector. Wij geloven dat ziekenhuizen slim genoeg kunnen zijn om medici te ondersteunen en om hun patiënten te genezen. Het is van belang dat 1 interface alle applicaties ondersteunt.” Een smart hospital is in haar ogen een gebouw dat actief processen ondersteunt. “Zo’n ziekenhuis geeft de verpleegkundigen, artsen, het management en patiënten meerwaarde.”

Ook Penny Senior van Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg keek naar de toekomst van het zorgvastgoed. “Het aantal 85-plussers blijft de komende jaren groeien. Het Rijk wil dat ze het liefst zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Domotica in woningen kan hierbij een belangrijke rol spelen.” Volgens haar staan niet de zorgfuncties, maar het wonen centraal. “Er komen meer nieuwe woonvariaties, zoals de mantelzorgwoning, de meergeneratiewoning en een woongemeenschap.”

Zonnepanelen op zorginstellingen

Tot slot vertelde Christiaan Kuipers van de stichting Urgenda over het initiatief ZonOpZorg. “We zetten duurzame projecten op om te laten zien dat het kan, dat het leuk is en dat het financieel aantrekkelijk is. Dankzij crowdfunding en SDE+subsidie kunnen we de daken van zorginstellingen voorzien van zonnepanelen, zonder dat ze hierin hoeven te investeren.” Als voorwaarde stelt Urgenda wel dat op het dak minimaal 200 panelen moeten kunnen.

Lees meer artikelen over wonen, zorg en welzijn op www.zorgsaamwonen.nl