De Brabantse gemeente Roosendaal laat haar voorbeeldfunctie zien met de renovatie van het gemeentehuis. Mede dankzij een geslaagde ketensamenwerking werd een speciaal gemaakte ‘brise soleil’-gevel gerealiseerd.
Foto boven: het vernieuwde gemeentehuis van Roosendaal. (Foto: Luuk Kramer photography)
Toen de gemeente Roosendaal de opdracht op de markt bracht om haar gemeentehuis te renoveren en te transformeren, sprak deze opdracht architectenbureau Hans van Heeswijk architecten direct aan. “We hebben ervaring met gemeentehuizen en zijn als bureau gespecialiseerd in transformaties”, vertelt projectarchitect Stephanie Haumann. “We zijn er goed mee bekend hoe we met bestaande gebouwen moeten omgaan. De gemeente liet direct weten hoge ambities te hebben en wilde met een energieneutraal en circulair gebouw voor een voorbeeldfunctie zorgen. Ons idee van de transformatie was om te zorgen voor een transparant gebouw, dat toegankelijk is voor het publiek.” De oorspronkelijke entree was namelijk ietwat verstopt in de binnentuin en de publiekshal bevond zich achterin het gebouw.
Een belangrijke eerste stap voor Stephanie was om het bestaande gebouw goed te doorgronden. “We wilden weten waar de kansen lagen en welke onderdelen te hergebruiken zijn. Daarnaast hebben we onderzocht wat beeldbepalend is aan het gebouw. Zo was het betonnen casco nog goed te hergebruiken en hebben we de betonnen kolommen zoveel mogelijk proberen te behouden.” Om voor de transparantie te zorgen, besloot ze dat de dichte wanden van de vroegere kantoorkamers moesten verdwijnen om voor de benodigde transparantie in het gerenoveerde gemeentehuis te zorgen.
‘Brise soleil’-gevel
Tijdens het doorgronden van het bestaande gebouw was het voor de collega’s van Stephanie al snel duidelijk dat het opnieuw gebruiken van de gevel geen optie was. “Die was lek. Hierdoor was het in de zomer in het gebouw veel te warm en in de winter juist veel te koud. Voor de herkenbaarheid wilden we wel het stramien van de gevel behouden en zochten we een mogelijkheid om veel daglicht naar binnen te halen. Anderzijds wilden we voorkomen dat het gebouw in de zomer – wederom – te warm wordt. Daarom hebben voor een ‘brise soleil’-gevel gekozen, met permanente zonwering aan de buitenkant van het gebouw. Daarnaast biedt zo’n gevel de mogelijkheid om zonlicht in de winter dieper in het gebouw te reflecteren.”
In het bestek nam gemeente Roosendaal op dat Schüco, leverancier van aluminium gevelelementen, voor de gevel moest gaan zorgen. In het voortraject van de renovatie werd Van Iersel Geveltechniek, als producent van Schüco-producten, benaderd om met een complete oplossing voor de gevel te komen. “Het ging niet alleen om de gevel, maar ook om de zonwering”, vertelt accountmanager Herre Jongbloed van Van Iersel Geveltechniek. “We hebben in het verleden al vaker voor ‘brise soleil’-gevels gezorgd. We zochten wel naar een oplossing om de koudebruggen in de gevel te elimineren en de kans op lekkages te minimaliseren. Daarom kozen we ervoor om de ‘brise soleil’-gevel geen onderdeel van de bouwkundige constructie uit te laten maken.”
De gevel met de ‘brise soleil’-gevel van het gemeentehuis van Roosendaal. (Foto: Luuk Kramer photography)
In samenwerking met leverancier van prefab-gevelelementen Leebo heeft Van Iersel Geveltechniek een plan ontwikkeld om zonwering in de vliesgevel van Schüco te integreren. “Door de ‘brise soleil’-gevel aan de gevel te monteren, konden we namelijk de waterhuishouding van de gevel in stand houden.” Verder heeft Van Iersel Geveltechniek vliesgevels van Schüco uit de serie FW50 en FW60 toegepast, die een hoog isolerende werking hebben. “De producten uit deze series zijn Cradle to Cradle zilver-gecertificeerd. Dat betekent dat ze niet alleen recyclebaar zijn, maar ook compleet opnieuw toepasbaar in nieuwe gevels. Daarnaast bestaan de gevelelementen van Schüco voor 40 procent uit hergebruikt aluminium”, legt Herre uit. Mede dankzij de gevel heeft het gerenoveerde gemeentehuis van Roosendaal de duurzaamheidsscore BREEAM-NL Excellent behaald.
Hergebruik
Deze gevels zijn echter niet de enige onderdelen in het gerenoveerde gemeentehuis van Roosendaal, die bestaan uit hergebruikt materiaal. Zo zijn de oude houten binnenkozijnen van de vele kantoordeuren in het gemeentehuis verzaagd en als parketvloer terecht gekomen in het restaurant en in het vergadercentrum. Daarnaast zijn alle tl-buizen verzameld om hanglampen mee te maken, die nu als luchters in de publiekshal dienen. Verder zijn alle bureaustoelen Cradle to Cradle-gecertificeerd en gerefurbished.
Verder heeft Hans van Heeswijk architecten de robuuste constructie van het gebouw behouden en gecombineerd met een verfijnd interieur. “Zo hebben we gestoffeerde akoestische wandpanelen gemaakt die voor een goede akoestiek in de werkgebieden zorgen”, vertelt Stephanie. “Boven de plafondeilanden is het beton van de betonvloeren nog steeds zichtbaar.”
Trots
Herre is vooral erg trots op de geslaagde ketensamenwerking. “Als Van Iersel Geveltechniek beschikken we wel over de benodigde de kennis, maar zo’n project succesvol uitvoeren kunnen we alleen in samenwerking met andere bedrijven. Zo hebben we samen met Leebo speciaal gezorgd voor een ontwerp van de ‘brise soleil’-gevel. Daarnaast beschikt Schüco over veel technische kennis en kunnen we voor feedback altijd bij hen aankloppen. We beschouwen dit project als een mooie referentie voor onze toekomstige opdrachtgevers”, vertelt hij.
Het atrium heeft een centrale plek in het gerenoveerde gemeentehuis van Roosendaal gekregen. (Foto: Luuk Kramer photography)
Stephanie laat weten met name trots te zijn op het nieuwe effect van het bestaande binnenplein, waaraan een andere functie heeft gegeven. “We hebben van het binnenplein een atrium gemaakt”, legt ze uit. “We hebben ervoor gezorgd dat het atrium centraal staat in het gerenoveerde gemeentehuis en dat het interieur volledig is gericht op het atrium. We hebben van het atrium niet alleen een publiekshal gemaakt, maar ook een vriendelijke uitnodigende plek voor iedereen. Daarnaast hebben we bij het atrium op de bovenliggende verdiepingen ontmoetingsplekken gemaakt voor de medewerkers, zoals koffiecorners en samenwerkplekken.”
Tekst: Tim van Dorsten