Een traditioneel ‘verzorgingshuis’ heb je niet zómaar omgevormd tot een eigentijds en duurzaam verpleeghuis. Daar weten ze bij WIJdezorg, een zorgorganisatie met zeven locaties in de Rijnstreek, álles van. Al geruime tijd is men daar bezig met een toekomstgerichte transitie, waarbij zowel nieuwbouw als grootschalige renovatie van bestaande locaties wordt toegepast. De ervaringen van de voorgaande projecten worden telkens weer meegenomen in de volgende stap, zo maakt een bezoek aan Emmaus in Zoeterwoude helder.
Foto: WIJdezorg
Simon Francken is hoofd Algemene Zaken bij WIJdezorg, een organisatie die actief is in Langeraar, Hazerswoude Dorp, Zoeterwoude, Oude Wetering, Koudekerk aan den Rijn, Woubrugge en Nieuwkoop. Daar zag men ruim 10 jaar geleden de transitie in de zorg al aankomen. ‘Wij hadden toen vooral traditionele verzorgingshuizen’, omschrijft Francken zijn vastgoedportefeuille. ‘Het werd tijd om die te gaan vernieuwen en toekomstgericht om te vormen, naar verpleeghuizen met kleinschalige woonvormen en het scheiden van wonen en zorg.’ Het eerste project dat werd aangepakt was in 2006 de Driehof, in Hazerswoude Dorp. Daarvoor werd een Europese aanbesteding aangegaan, waarmee de zorgorganisatie in een geheel nieuwe wereld belandde. Francken: ‘We werden begeleid door een adviesbureau. Daarnaast schoven allerlei ontwerpende partijen mee aan, zoals de ontwerper van de warmte/koudebron en van de installaties.’
Warmte/koudeopslag
Er werd bewust gekozen voor verwarming en koeling met behulp van warmte/koudeopslag (wko) in de bodem. ‘Dat was duurzaam en innovatief. Bovendien zouden we de méérinvestering in zeven jaar terugverdienen. We liepen dus weinig risico en kregen ook toestemming van het Bouwcollege.’ Er werd gebouwd in twee fases. De oplevering van de 1e fase was in 2009 en van de 2e fase in 2011. Toen was de voorbereiding op het volgende project – de Aarhoeve in Langeraar – al gaande. ‘Dat was een vergelijkbaar perceel’, vertelt Francken. ‘De aanbestedingsplicht was toen niet meer van kracht, dus wij zeiden tegen de aannemer: ‘Doe nóg maar zo’n gebouw’.’ De wko in Hazerswoude Dorp bleek echter niet naar behoren te werken. ‘Daar brandden allemaal rode lampjes’, blikt coördinator Technische Zaken, Frank Ruigrok terug. ‘Er was sprake van onbalans, óók in het grondwater. Wat je uit de bodem haalt, moet je er ook weer instoppen. Wij bleken geen lage temperatuurverwarming te hebben. Dus moest er een optimaliseringsronde overheen, waarmee voor een fors bedrag werd verspijkerd, voordat alles was zoals het hoorde.’ De terugverdientijd van zeven jaar werd hiermee teniet gedaan. De ontwerpende partijen en de partijen die vanuit de aanbesteding verantwoordelijk waren voor de realisatie, oplevering en nazorg wezen naar elkaar met als gevolg een juridisch steekspel waar uiteindelijk niemand beter van is geworden.
Bouwteam
WIJdezorg trok direct lering uit die tegenslag. ‘We zijn vanaf dat moment in een bouwteam gaan werken’, legt Francken uit. ‘Daarbij zat iedereen vanaf het schetsontwerp aan tafel en was de ontwerppartij ook degene die het ging maken, opleveren, onderhouden en dagelijks monitoren.’ De Aarhoeve werd zo een succesverhaal: opgeleverd binnen planning, binnen budget, zonder meerwerk én met perfect werkende installaties en zelfs ook al ledverlichting. Dat beloofde veel voor de volgende nieuwbouwlocatie: die van Emmaus in Zoeterwoude. Daar begon de bouw in september 2015. Het nieuwe gebouw werd in december 2016 opgeleverd en is sinds februari 2017 bewoond. ‘We hebben 40 zelfstandige appartementen in het kader van scheiden van wonen en zorg, plus nog eens vier groepen van elk 10 ouderen met dementie. Dit op een totale oppervlakte van zo’n 6.800 vierkante meter BVO (Bruto Vloeroppervlak), waaronder ook bijvoorbeeld ons restaurant en een wasserette (foto) met buurtfunctie vallen’, lepelt Francken op. Er werd nauw samengewerkt met de inmiddels vaste aannemer Bouwonderneming Stout, A&B Electro-techniek, B3 bouwadviseurs, Klimaatservice Holland én architect Anna Zinkweg.
Dit artikel 'Verduurzaming is een leerproces voor WIJdezorg' maakt deel uit van een artikelserie van Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg: 'Zorg maakt werk van duurzaamheid'. Lees het volledige artikel op de website van Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg.
Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg
augustus 2018
Tekst: Ton de Kort, TDKTekst
Foto’s: Gangetje5, Penny Senior (KCWZ), Ton de Kort en WIJdezorg
Lees meer artikelen over wonen, zorg en welzijn op www.zorgsaamwonen.nl