'Ons doel is om een lokale en circulaire economie te realiseren'

'Ons doel is om een lokale en circulaire economie te realiseren'

De oude Mengvoederfabriek De Heus in ’s-Hertogenbosch is al enkele jaren niet meer in bedrijf, maar krijgt langzaam een nieuwe bestemming. Nieuwe bedrijven kunnen hier onderdak krijgen, maar de nadruk ligt vooral op de ontwikkeling van de locatie tot creatieve en culturele hotspot.  

Driehonderdduizend ton pluimveevoeders per jaar produceerde de Koudijs-Woudafabriek in ’s-Hertogenbosch sinds haar oprichting in 1909. In 1998 nam De Heus het complex aan de Dieze over, in april 2014 sloot het bedrijf de productielocatie in de Brabantse hoofdstad. Hiermee kwam een definitief einde aan de voortdurende stankoverlast, dat de vlak bij het Bossche centrum gelegen fabriek veroorzaakte. 6 jaar eerder had de gemeente het terrein al voor € 30 miljoen aangekocht, met als doelstelling hier een cultureel trefpunt te realiseren.

Aanwezige materiaal zoveel mogelijk gebruiken

Op het zo’n 20.000 m2 grote terrein aan de Tramkade staan 3 hoofdgebouwen: de Kaaihallen, de Mengfabriek en het Werkwarenhuis. “Verschillende gebouwen hebben inmiddels al een nieuwe bestemming gekregen. Wij hanteren daarbij de beginselen van de circulaire economie als uitgangspunt”, vertelt Michael Bol aan een lange houten tafel in het Koudijs Kafe. “Een van de uitgangpunten is dat we zoveel gebruik maken van materiaal dat hier voorhanden is. Dit café was bijvoorbeeld voorheen bergruimte. Deze tafel is gemaakt van oude vloerdelen, ook de bar is op gebouwd uit sloopmateriaal van het gebouw. En de pelletkachel in de hoek verstookt snoeihout, dat afkomstig is van de gemeente.”

'Realiseren van een lokale en circulaire economie'Het Koudijs Kafé diende in het verleden als bergruimte.

15 betrokken ondernemer

Bol is als architect verbonden aan de in Vught gevestigde stichting Conceptenbouwers. Samen met zijn collega-adviseur en onderwijskundige Kirsti Pol is hij verantwoordelijk voor verdere ontwikkeling van de locatie. Oorspronkelijk beheerde de vrijwilligersorganisatie stichting Tramkade het hele terrein, maar inmiddels is de organisatie in handen van de professionele Bossche Investerings Maatschappij (BIM). “De Conceptenbouwers gaat het rijksmonument Mengfabriek ontwikkelen, Creatief Collectief Pleisterplaats de Vrijheid neemt de Machinekamer onder haar hoede en de BIM is verantwoordelijk voor de Kaaihallen en de openbare ruimtes”, legt Bol uit. “Bij de Mengfabriek zijn bijvoorbeeld zo’n 15 ondernemers betrokken. Iedereen werkt uit eigen initiatief en zorgt zelf voor investeringskapitaal.” De Mengfabriek biedt inmiddels onderdak aan onder meer een boksschool, een hiphop dansschool, diverse muziekscholen en -studio’s, een leer/werkhotel en een bedrijf dat zich richt op het hergebruik van huishoudelijke apparaten.

Als je dit gebouw wilt restaureren, moet je keuzes maken'

Michael Bol, Conceptenbouwers

Noodzaak tot transformeren uit culturele evenementen

Bijzonder is de manier waarop De Conceptenmakers deze ontwikkeling tot stand brengt: niet door eerst investeringen te doen om vervolgens te hopen dat de gebouwen een geschikte functie gaan vervullen. Ze creëert eerst een bepaalde behoefte door bijvoorbeeld culturele evenementen en debatten te organiseren en verwachten vervolgens dat hieruit een bepaalde noodzaak tot het transformeren van de gebouwen naar voren komt. “We hebben ook geen lineair eindplan”, verduidelijkt Pol. “We werken met een soort kralenketting waarvan we telkens een stukje oplossen. Zo werken we toe naar het uiteindelijk concept. Daarbij hebben we een duidelijke doelstelling, die gericht is op het realiseren van een lokale en circulaire economie. Hieraan levert elke onderneming een bijdrage.”

We willen de 21 silo's zwart schilderen om ze als potentiële warmteboilers op zonne-energie te gebruiken'

Kristi Pol, Conceptenbouwers

Overleggen met Monumentencommissie

De eisen aan de deelnemende ondernemingen zijn hoog, want de betrokken ruimtes zijn niet kant-en-klaar ingericht. Zo kan het gebeuren dat het betreffende bedrijf zelf elektriciteit moet aanleggen, voor wifi moet zorgen en ook nog een stuk riolering moet regelen. “Omdat het hier om een monument gaat, zijn we in continu overleg met de Monumentencommissie”, vindt Bol. ‘We hebben een uitgebreide historische analyse gedaan om te kijken welke periode we als uitgangspunt nemen voor bijvoorbeeld de restauratie van de gevels. De fabriek is omstreeks 1910 gebouwd. Ergens rond 30’er jaren zijn de stalen kozijnen vervangen door hout, rond 1949 zijn er aanpassingen gemaakt op de begane grond, in de jaren 70 zijn er kunststof kozijnen geplaatst. Kortom, als je dit gebouw wilt restaureren, moet je op dit gebied keuzes maken.”

Zelfvoorzienend als ambitie

De 2 Conceptenbouwers geven toe dat het werken met een monument bepaalde beperkingen oplevert. “Er speelt nog steeds een enorme ambitie om zo veel mogelijk self-supporting te worden. We willen bijvoorbeeld de 21 silo’s op het terrein zwart schilderen”, legt Pol uit. “Dan kunnen we deze als potentiële warmteboilers op zonne-energie gebruiken. We werken aan dergelijke plannen, maar een concrete uitvoering is nog niet in zicht. Maar we hebben nog 9 jaar om het hele project te vervolmaken!”

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c26 c120
De Brinck Haarlem: unieke opgave op uitdagende locatie

De Brinck Haarlem: unieke opgave op uitdagende ...

De transformatie van de voormalige Brinkmanpassage naar 100 appartementen is in vele opzichten een bijzonder project. In project ‘De Brinck’ komt veel ...

Lees verder

c21 c120 c225
Oude school verbouwd tot woningen

Oude school verbouwd tot woningen

De voormalige St. Franciscusschool in de Kootwijkstraat in Eindhoven heeft een nieuwe bestemming gekregen. Woonbedrijf verbouwde de vroegere jongensschool uit 1929 ...

Lees verder

c120 c136 c223
Whitepaper: Kostenneutraal renoveren kan nu al met conceptmatig bouwen

Whitepaper: Kostenneutraal renoveren kan nu ...

De verduurzamingsvraag is enorm: 8 miljoen woningen krijgen de komende jaren een opknapbeurt om ze weer toekomstbestendig te maken. Waar het draagvlak voor verduurzaming ...
c21 c26 c41 c120 c243
Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van al het goede

Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van ...

Maar liefst 172 woningen aan onder andere de Eemkerkstraat in Dordrecht krijgen een revitalisatie dankzij duurzame verbeterwerkzaamheden. De kwaliteit van de woningen ...

Lees verder

c21 c120 c225
Beter perspectief vastgoedsector richting 2025

Beter perspectief vastgoedsector richting 2025

De commercieel vastgoedsector kan na een periode van dalende vastgoedwaarden weer uitkijken naar een bescheiden waardegroei. Toch werken de effecten van de sterke ...

Lees verder

c21 c26 c41 c120 c185 c225
In drie dagen volledig houten casco achter metselmuren industrieel pand

In drie dagen volledig houten casco achter metselmuren ...

Een industrieel pand in Haarlem is op basis van CLT (Cross Laminated Timber) gerenoveerd en uitgebreid. Binnen drie dagen werd achter de karakteristieke metselwerken ...

Lees verder

c21 c26 c120
Kantoorgebouw weer toekomstbestendig dankzij transformatie

Kantoorgebouw weer toekomstbestendig dankzij ...

Het kantoorgebouw Glashaven, op het Wijnhaven-eiland in het centrum van Rotterdam, werd aangeschaft door Amvest. Het bestaande gebouw krijgt een transformatie tot ...

Lees verder

c21 c120 c225
<span>Woonvisie 2040 van Den Haag: optoppen en splitsen</span>

Woonvisie 2040 van Den Haag: optoppen en splitsen

De Woonvisie 2040 van gemeente Den Haag werd in samenspraak met woningzoekenden, woningcorporaties en betrokken partijen ontwikkeld. Hierin staan concrete maatregelen ...

Lees verder

c21 c40 c120 c225
100.000 woningen realiseren met optoppen

100.000 woningen realiseren met optoppen

Vijf provincies ontwikkelden, in samenwerking met Aedes, een handreiking om een versnelling van woningbouw te realiseren. Dat willen ze doen door het toevoegen ...

Lees verder

c21 c41 c120 c148 c225
Nieuw kantoor helpt groeiplannen in regio versnellen

Nieuw kantoor helpt groeiplannen in regio versnellen

In het zuiden van het land, op 10 minuten loopafstand van Eindhoven Centraal Station, betrok internationaal adviesbureau Turner & Townsend een nieuw kantoor. ...

Lees verder

c21 c40 c120 c185 c225
Circulair renoveren als nieuwe standaard

Circulair renoveren als nieuwe standaard

De circulair gerenoveerde innovatiebroedplaats The Hive in Rosmalen stond een middag lang in het teken van het hergebruik van grondstoffen, producten en zelfs installaties. ...

Lees verder

c21 c40 c120 c185 c225
Circulair renoveren en CO2-reduceren in e-zine

Circulair renoveren en CO2-reduceren in e-zine

Nu de nieuwbouwopgave op diverse plekken vertraging oploopt vanwege netcongestie en vertraagde afgifte van vergunningen, zijn de ogen gericht op renovatie. Terecht ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up