Auteur: Wilma Schreiber
In het Friese Burgum prijkt een nieuw zorgcomplex dat tevens dienst doet als zorgwijkcentrum. Duurzaamheid voert de boventoon, in ontwerp en inrichting.
Het oude verpleeghuis van Berchhiem dateerde uit de jaren 60. Hoog tijd voor nieuwbouw, stelt Jappie Rozendal, adviseur van Friese Wouden, de zorgkoepel waarvan Berchhiem deel uitmaakt. “De oudbouw voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd, met 3 bewoners op 1 kamer. Daarom hebben we een nieuw verpleeghuis laten bouwen. De architect heeft dit tot 1 geheel weten te smeden, met het bestaande verzorgingshuis en de hofjes voor kleinschalig wonen.”
Normatieve huisvestingscomponent
Ambities genoeg, die enigszins werden ingeperkt door de aangescherpte regelgeving van de normatieve huisvestingscomponent. Hierbij zijn zorginstellingen verantwoordelijk voor de exploitatie op langere termijn. “Dat betekent nadenken over het aantal en het type cliënten en de inkomsten die je kunt genereren, om in staat te zijn de komende 40 jaar de kapitaallasten te dragen”, verklaart adviseur Theo Adema van KAW. Dit architectenbureau tekende voor het ontwerp van de nieuwbouw.
Hij wijst in dit licht op het belang van flexibiliteit. “Nu je als zorginstelling meer risico draagt, moet je ervoor zorgen dat het gebouw aan te passen is als je eigen doelgroep daarom vraagt of wanneer het een andere functie krijgt.”
Kolomstructuur
In het ontwerp van KAW vertaalde deze visie zich in een kolomstructuur, met meer vrijheid om binnenwanden te verzetten. Daarnaast kwamen er glaspuien die naar binnen te verplaatsen zijn, zodat er in de toekomst balkons te realiseren zijn. “Berchhiem moest het visitekaartje van de organisatie worden, de zwaarste concentratie van zorg. Een modern gebouw, waarin je goed kunt wonen. De Friese Wouden heeft zijn nek uitgestoken en verder durven kijken dan euro’s en geïnvesteerd in kwaliteit en flexibiliteit”, legt Adema uit.
Vrijheid in de structuur zorgt voor flexibiliteit in de toekomst. (Beeld: KAW)
Tevens werd geld gestoken in duurzame installaties. “We hebben een WKO en een warmtepomp voor de verwarming en koeling van het gebouw, zodat we duurzaam en energiezuinig kunnen stoken. Verder is er zo veel mogelijk ledverlichting toegepast in gangen en bij bureaus. Daarnaast hebben we zonnepanelen aangebracht voor de warmwatervoorziening”, somt Rozendal moeiteloos op. Ook de isolatie van het gebouw heeft de nodige aandacht gekregen. “We hebben er extra op gelet dat we een goed, dicht gebouw kregen. De grote raampartijen op de begane grond zijn bijvoorbeeld voorzien van triple glas. Zo raak je de warmte in het gebouw niet kwijt. En we hebben nog geen enkele klacht over tocht gehad.”
Positief effect op bewoners
Een ander opvallend kenmerk is de ruime lichtinval. “Dat heeft te maken met het healing-environmentconcept, waarbij de groene omgeving en daglicht zo veel mogelijk naar binnen wordt gebracht. Dat is goed gelukt en heeft een positief effect op onze bewoners. Zelfs in de gang heb je het idee dat je naar buiten kunt kijken. We hebben zelfs de ledverlichting naar beneden bijgesteld.” Om hitte in de zomer tegen te gaan, zijn de grote raampartijen voorzien van zonwering.
Was Berchhiem voorheen ‘alleen’ een verpleeghuis, nu vervult het de bredere functie van sociaal wijkzorgcentrum. “Het restaurant kunnen de bewoners van aanleunwoningen en familie gebruik om feestjes te houden. Zo willen we integreren in de buurt en activiteiten binnenhalen, zodat onze bewoners participeren in de samenleving.”
Oefenen met rollator
Als voorbeeld noemt Rozendal de beweegtuin die dit voorjaar werd geopend. “Ouderen kunnen hier oefenen met hun rollator in een aantal verkeerssituaties en daarnaast gebruiken de basisscholen het als oefenterrein voor de verkeerslessen.” Verder fungeert Berchhiem als revalidatiecentrum, waar patiënten van de ziekenhuizen in Leeuwarden, Drachten en Groningen werken aan hun herstel.
Rozendal is dik tevreden met het eindresultaat. “Een modern, ruim opgezet pand dat past bij onze cliënten. En een mooi uitzicht dankzij de ligging aan de rand van het dorp, met uitzicht over de weilanden en het Prinses Margrietkanaal.” Ook de bewoners zijn te spreken over hun nieuwe onderkomen. “Ze zijn heel positief over het comfort van de eigen kamer, slaapkamer en sanitaire ruimte. Dankzij de strakke vormgeving is het ook nog eens een prachtig gebouw om te zien.”
Foto bovenaan: Visitekaartje van De Friese Wouden, dankzij een moderne, strakke vormgeving. (Beeld: KAW)
Lees meer artikelen over wonen, zorg en welzijn op www.zorgsaamwonen.nl