Wie duurzaam wil bouwen of renoveren zal met diverse partijen overleg moeten voeren. Het gebruik van communicatiesoftware kan bevorderen dat iedereen dezelfde taal gaat spreken. Een belangrijke vraag is daarbij: is het betreffende instrument ook bruikbaar voor bewonersgroepen? 

Woningcorporatie Portaal bouwt deze zomer in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn 33 zogeheten niaNesto-woningen. Kenmerk van deze huurwoningen is dat het energieverbruik zo goed als 0 is. Ook in Nijmegen staan inmiddels 16 van dergelijke woningen. “Voor het succes van de niaNesto-woningen is van belang dat de huurders zich bij de woning betrokken voelen en zich energiebewust gedragen. Anders krijgen de bewoners alsnog een energierekening”, vertelt Stephan Huisman, senior projectleider van Portaal. “Een absolute voorwaarde is hierbij dat we goed en vooraf kunnen communiceren met alle betrokken partijen.”

Weinig milieubelastende materialen

Ook bij het nastreven van de afspraken uit ‘Het Groene Akkoord’, waarbij Portaal nauw betrokken is, is het een essentieel uitgangspunt dat iedereen elkaar in grote lijnen goed begrijpt. Binnen deze overeenkomst uit april 2013 heeft De Stadsregio Arnhem Nijmegen afgesproken om meer duurzame woningen, kantoren en andersoortige utiliteitsbouw te realiseren. Het gaat hierbij niet alleen om het besparen van energie of de inzet van duurzame energie, maar ook om het zo weinig mogelijk gebruiken van milieubelastende materialen, het verhogen van het comfort en het verbeteren van de gebruikskwaliteit. ‘We kijken bij deze ontwikkeling niet alleen naar de nieuwbouw maar nog meer naar de renovatie en verbouw van bestaande gebouwen en woningen,’ aldus een formulering uit Het Groene Akkoord, waaraan inmiddels 22 gemeenten, 7 woningcorporaties en 18 marktpartijen meedoen.

Communicatiemiddel

Maar hoe laat je een groot aantal partijen met verschillende achtergronden met elkaar communiceren over tamelijk complexe technische onderwerpen als energiebesparing en duurzaamheid? “Het belangrijkste communicatiemiddel dat we gebruiken is GPR Gebouw”, verduidelijkt Huisman. “Dit communicatie- en afwegingsinstrument maakt het mogelijk dat zo veel mogelijke partijen een gezamenlijke taal hanteren voor duurzaam bouwen en renoveren. Aan de hand van vragenlijsten krijgen gebouwen punten op het gebied van energie, milieu, gezondheid, gebruikswaarde en toekomstwaarde. Als je eenmaal de beschikking hebt over dergelijke overzichten, krijg je goed inzicht in de mogelijke beslissingsruimte.”

De GPR-scores van een woning

Het betreffende rekenmodel beperkt zich hierbij tot eenvoudig beschikbare basisgegevens, die voor het grootste deel van de betrokkenen het meest relevant zijn. Voor detailberekeningen van bijvoorbeeld koudebruggen of voor gedetailleerde gegevens over toe te passen zonneboilers vinden aparte berekeningen plaats.

Marktanalyse

Voordat Portaal anderhalf jaar geleden overging tot het gebruik van GPR Gebouw, was eerst een uitgebreide marktanalyse gedaan van alle vergelijkbare communicatiemiddelen die er op dat moment op de markt waren, vertelt Diana Paarlberg, adviseur strategie bij de Portaal-vestiging Eemland. “We hebben eerst gekeken naar hoe de betreffende softwarepakketten het begrip ‘duurzaam vastgoed’ definiëren. Vervolgens hebben we uitgebreid verschillende tools op het gebied van duurzaamheid onderzocht, onder meer erachter te komen welk instrument het beste bij onze praktijk past. Daaruit kwam GPR Gebouw als meest aantrekkelijke optie naar voren”, legt ze uit. “Om het programma zo snel mogelijk te leren kennen, hebben we eerst de gegevens van onze nieuwbouw- en renovatieprojecten van dat moment in het programma ingevoerd. Hierdoor leerden we niet alleen de software kennen, maar kwamen we ook te weten hoe onze projecten scoorden op het gebied van duurzaamheid.”

Transparant

GPR Gebouw bestaat al 20 jaar en is ontwikkeld door W/E adviseurs en de gemeente Tilburg. Het programma heeft inmiddels ruim 460 licentiehouders, waaronder ontwikkelaars, gemeenten, architecten, corporaties en vastgoedpartijen en is geschikt voor zowel bestaande als nieuwe woningen, kantoren, bedrijfsruimten en bijvoorbeeld onderwijsgebouwen. “De kracht van GPR Gebouw is de eenvoud van de bediening en de laagdrempeligheid”, verduidelijkt Paarlberg, “Het is heel transparant, want je ziet meteen het effect van je maatregel. Wel zou het handig zijn als het programma de cijfers ook voor bewoners inzichtelijk kan maken, zodat zij precies weten wat de consequenties van de betreffende maatregelen voor hun woning zijn.”

Volgens W/E adviseurs-senior adviseur Thijs Kurstjens staat de ontwikkeling van GPR Gebouw nooit stil. “Het programma is destijds in eerste instantie ontwikkeld voor nieuwbouw, maar inmiddels staat ook duurzame renovatie van de bestaande voorraad hoog op de agenda. Met GPR Gebouw spelen wij hierop in. Er zijn voortdurend aanleidingen om het inhoudelijk solide programma door te ontwikkelen, zoals de aanscherping van de EPC, ontwikkelingen met de NMD (Nationale Milieu Database), allerlei nieuwe regelgeving en natuurlijk gebruikerswensen. Nu de aandacht van nieuwbouw naar de bestaande bouw gaat, is het eens te meer van belang om de bewoners bij de renovatie te betrekken. Vanwege deze ontwikkeling werken wij aan een energiekostenmodule binnen GPR Gebouw en zijn we een speciale module aan het maken, onder de naam ‘Woningchecklist’. We zetten momenteel de puntjes op de i: over niet al te lange tijd is ook deze software operationeel.”