Restwarmte uit rioolwater

Met het in oktober in bedrijf gestelde warmtestation in de Harnaschpolder wint Warmtebedrijf Eneco Delft als eerste in Nederland op grote schaal restwarmte uit rioolwater. Via een lokaal warmtenet kunnen hiermee ca. 1.600 woningen en 13.000 m² utiliteit van milieuvriendelijke warmte worden voorzien.

Rioolwater is hiermee niet langer afval maar verworden tot een duurzame energiebron. De samenwerking tussen het Hoogheemraadschap en Eneco binnen dit project is opvallend te noemen.

Warmtepomp
Het belangrijkste warmteproductiemiddel van het station is een warmtepomp van 1,2 MWth (MW thermische energie) die warmte onttrekt aan het gezuiverde afvalwater (effluent) van de afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) Harnaschpolder. De warmtepomp is in Denemarken gebouwd en per vrachtwagen naar het warmtestation getransporteerd.

Effluentwarmte
Een warmtepomp die warmte aan effluent onttrekt met deze capaciteit is in Nederland nog niet eerder toegepast. Omdat het warmtenet is ontworpen als zogenaamd laag temperatuurnet – de aanvoertemperatuur is 75 °C – was de toepassing van de warmtepomp mogelijk. Het hergebruik van effluentwarmte bespaart fossiele brandstof, waardoor het bijdraagt aan het terugdringen van de CO₂-uitstoot in Delft en Midden Delfland.

Onbenutte warmte
Het hoogheemraadschap van Delfland levert warmte via afvalwaterzuiveringinstallaties. Deze warmte verdwijnt momenteel onbenut in het oppervlaktewater.
Bij de AWZI in de Harnaschpolder is een pomp geïnstalleerd met een vermogen van ca. 200 m³/uur. Deze pompt maximaal 6 miljoen liter van het schone effluent, met een temperatuur tussen de 12 en 20 °C, naar het naastgelegen warmtestation. Hier onttrekt de warmtepomp warmte aan het effluent en verwarmt hiermee het water van het warmtenet. Het effluent, dat circa 5 °C is afgekoeld gaat vervolgens weer terug naar de AWZI en verdwijnt daarna alsnog in zee.

Gesloten systeem
De warmtepomp is een gesloten systeem op basis van zuigercompressoren en heeft als koelmiddel ammoniak. Dit koelmiddel geeft de hoogste efficiency en draagt niet bij aan het broeikaseffect. Ter voorkoming van mogelijke schade voor mens en milieu in het geval van een calamiteit, is de warmtepomp in een aparte machinekamer opgesteld en is voorzien van een ‘scrubber’ die bij een eventuele lekkage, de lucht in de machinekamer zuivert van het ammoniak. Naast de warmtepomp zijn in het warmtestation een aardgasgestookte WKK, drie ketels – elk met een vermogen van circa 5 MW – en drie buffervaten opgesteld voor piekvraag en back-up.

Voldoende water beschikbaar
Dagelijks wordt er gemiddeld 260 miljoen liter afvalwater gezuiverd op de AWZI Harnaschpolder. Er is op termijn dus nog voldoende water beschikbaar om het op grotere schaal in te gaan zetten.
Op het gebouw staan vier schoorstenen. Drie hiervan zijn voor de ketel en één is bestemd voor de WKK. De schoorstenen zijn voorzien van trillingdempers en geluiddempers om geluid naar de omgeving te beperken.
De gevel beplating is voorzien van een kristallaag dat een verrassend effect heeft op de kleurbeleving. Afhankelijk van het perspectief en de werking van zonlicht neemt de gevel een andere kleur aan. Het symboliseert de overgang van fossiele (bruin) naar duurzame (groen) energie.

Het Warmtebedrijf Eneco Delft B.V. is een samenwerking tussen de gemeenten Delft en Midden- Delfland, Eneco en de woningcorporaties Vidomes, DuWo en Woonbron. Het warmtestation en het warmtenet worden in stand gehouden en op afstand continu gemonitord door Eneco. Het beheer van de AWZI wordt uitgevoerd in een publiek private samenwerking (PPS) met als partners het Hoogheemraadschap van Delfland en Delfluent Services.